Είχε βάλει στόχο να γίνει η νέα μεγάλη περιφερειακή δύναμη στον χώρο της Μέσης Ανατολής.
Για ένα διάστημα μάλιστα, εκεί γύρω στο 2010, συμπεριφερόταν σαν να το είχε καταφέρει.
Πίσω στο παρόν ωστόσο, η ίδια δύναμη έχει πια μετατραπεί σε... περιφερειακή αδυναμία.
Το αποτυχημένο τουρκικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου έμελλε να αφήσει πίσω του πολλές «παράπλευρες απώλειες»: μια πληγωμένη δημοκρατία, ένα τραυματισμένο κράτος δικαίου... αλλά και ένα σημαντικά αποδυναμωμένο στράτευμα.
Η Τουρκία ωστόσο έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ. Συνορεύει με τα ανοιχτά μέτωπα σε Συρία και Ιράκ. «Ελέγχει» τις προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη και παράλληλα βρίσκεται σε πόλεμο με τους Κούρδους στα νοτιοανατολικά. Ηταν μάλιστα ο ίδιος ο Ερντογάν που κήρυξε τον εν λόγω πόλεμο ενάντια στους Κούρδους κατά... σύμπτωση αφότου έχασε την αυτοδυναμία στις εκλογές του Ιουνίου του 2015. Η χώρα βρίσκεται ωστόσο σε πόλεμο και με τους τζιχαντιστές του ISIS (τους ίδιους που το καθεστώς Ερντογάν υποστήριζε ενάντια στον Ασαντ).
Η περιφερειακή ασφάλεια
Υπό αυτές τις συνθήκες, τα ρήγματα στις τάξεις του τουρκικού στρατού ερμηνεύονται ως ρήγματα και στην ικανότητα της Τουρκίας να συμβάλει στην περιφερειακή ασφάλεια αντιμετωπίζοντας τις απειλές. Οσο για το μέγεθος των ρηγμάτων στις τάξεις του στρατεύματος, μέχρι χθες είχαν συλληφθεί στην Τουρκία ως «πραξικοπηματίες» 143 στρατηγοί (σε σύνολο περίπου 360), 4.349 στρατιωτικοί και 736 φοιτητές στρατιωτικών σχολών, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ειδησεογραφικού πρακτορείου «Ανατολή».
Οι αριθμοί θα μπορούσαν να θεωρηθούν σχετικά μικροί και εύκολα «αναπληρώσιμοι», εάν λάβει κανείς υπόψη ότι ο τουρκικός στρατός αριθμεί συνολικά πάνω από 700.000 άνδρες. Από την άλλη βέβαια, οι αριθμοί εκείνων που κατηγορούνται/διώκονται είναι πολλαπλάσιοι σε σύγκριση με εκείνους που είχαν διωχθεί στις υποθέσεις Εργκένεκον και «Βαριοπούλα», υποθέσεις που είχαν επίσης συγκλονίσει το τουρκικό στράτευμα.
Τα «κενά» είναι στην πράξη πλέον πολλά και μεγάλα. Από τους 143 διοικητές που τελούν υπό κράτηση, το 25% προέρχεται από την αεροπορία, τον κλάδο δηλαδή των ενόπλων δυνάμεων πάνω στον οποίο ουσιαστικά βασίζεται ο αγώνας ενάντια στους Κούρδους και στο ISIS. Μεταξύ των συλληφθέντων, βρίσκεται ο πρώην αρχηγός της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, πτέραρχος Ακίν Οζτούρκ. Μεταξύ αυτών βρίσκεται επίσης ο στρατηγός Αντέμ Χουντουτί, διοικητής της 2ης Στρατιάς που είναι επιφορτισμένη με τη φύλαξη των συνόρων στα σύνορα με Συρία, Ιράκ και Ιράν, αλλά και ο διοικητής της 3ης Στρατιάς αντιστράτηγος Ερντάλ Οζτούρκ.
Ο διοικητής της βάσης του Ιντσιρλίκ (από όπου απογειώνονται τα αμερικανικά αεροσκάφη που πραγματοποιούν επιδρομές ενάντια στο ISIS), στρατηγός Μπεκίρ Ερτσάν έχει επίσης συλληφθεί. Εάν στα παραπάνω προσθέσει κανείς και την πλέον ανοιχτή ρήξη στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, μεταξύ δηλαδή των δύο μεγαλύτερων στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, είναι προφανές ότι στη νότια πτέρυγα της Συμμαχίας το μέτωπο δεν είναι αρραγές. Και μόνο το γεγονός άλλωστε ότι οι Τούρκοι έχουν φτάσει στο σημείο να κατηγορούν ανοιχτά τους Αμερικανούς πως ενορχήστρωσαν την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, είναι αρκετό για να θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της Αγκυρας ως συμμάχου.
Αλλά και εντός της Τουρκίας, η συνεργασία ανάμεσα σε Στρατό, Αστυνομία και υπηρεσίες πληροφοριών είναι πλέον εκ των πραγμάτων προβληματική. Οι ειδικές δυνάμεις της Αστυνομίας δείχνουν να έχουν το «πάνω χέρι», καθώς η χώρα εισέρχεται σε περίοδο εσωστρέφειας και ως φαίνεται θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να κλείσουν τα ρήγματα που έφερε στην επιφάνεια το πραξικόπημα. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι ίσως χρειαστεί να περάσουν και δύο ή τρεις δεκαετίες. Κι όλα αυτά σε μια χώρα όπως η Τουρκία, όπου ο στρατός θεωρείται παραδοσιακά ο φύλακας και εγγυητής του κοσμικού χαρακτήρα της δημοκρατίας.
Επίσκεψη στη Μόσχα
Ο σουλτάνος πάει στον τσάρο
«Καταφύγιο» στις αγκάλες της Ρωσίας (με την οποία μέχρι πρότινος βρισκόταν επίσης σε «πόλεμο») αναζητά πλέον ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς απομακρύνεται από την Ουάσιγκτον.
Ο Τούρκος πρόεδρος πρόκειται να επισκεφθεί την Αγία Πετρούπολη στις 9 Αυγούστου όπου θα έχει συνάντηση με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως ανακοινώθηκε επισήμως χθες.
Η συνάντηση μεταξύ των δύο ανδρών, η πρώτη έπειτα από σχεδόν έναν χρόνο, έρχεται ουσιαστικά να επισφραγίσει τη διαδικασία επαναπροσέγγισης που μπαίνει πλέον κανονικά σε τροχιά.
Οι αντιπρόεδροι των δύο χωρών είχαν μάλιστα χθες μια πρώτη, προπαρασκευαστική συνάντηση στη Μόσχα εν όψει της επερχόμενης επίσκεψης Ερντογάν στη Ρωσία.
Η αποκατάσταση
Οι δύο χώρες εμφανίζονται πλέον πρόθυμες να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους στους τομείς του εμπορίου και της οικονομίας, σχέσεις που έχουν ουσιαστικά διακοπεί μετά την κατάρριψη ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τους Τούρκους τον περασμένο Νοέμβριο. Χθεσινά δημοσιεύματα παρουσιάζουν μάλιστα τις δύο πλευρές πρόθυμες να «αναστήσουν» έργα όπως είναι ο αγωγός φυσικού αερίου TurkStream και ο πυρηνικός σταθμός στο Ακούγιου της Τουρκίας.
«Είμαστε εδώ για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, ακόμη και να τις αναβαθμίσουμε σε σχέση με αυτές που υπήρχαν πριν από τις 24 Νοεμβρίου», διακήρυξε χθες από τη ρωσική πρωτεύουσα ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μεχμέτ Σιμσέκ.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου