Του Octavian Manea
To Brexit είναι το γεωπολιτικό ‘’αγκάθι’’ του καλοκαιριού. Οι συνέπειες του έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και την ενότητα της Δύσης στο σύνολο της. Οπότε τι περιμένουμε από ένα Ηνωμένο Βασίλειο εκτός ευρωπαϊκού οικοδομήματος;
O Luis Simón, ερευνητής καθηγητής στο Ινστιτούτο για τις Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Βέλγιο και Διευθυντής του Ινστιτούτου Royal Elcano στις Βρυξέλλες μιλά στον δημοσιογράφο Octavian Manea και στο DefenceMatters.org για τις επιπτώσεις μετά το Brexit και για το ρόλο του Intermarium.
- Σε ποια κατεύθυνση βλέπετε να οδεύει η Ευρώπη μετά το Brexit; Ένα βασικό χαρακτηριστικό υψηλής στρατηγικής μετά το Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο που χρησιμοποίησε η Βρετανία είναι ότι προσπάθησε να έχει το ρόλο του βασικού άξονα της Δύσης , ως σύνδεσμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης .Το Brexit μπορεί να βάλει τέλος σε αυτό το ρόλο ;
Με βρίσκει σύμφωνο το γεγονός ότι η Βρετανία είναι μια ευρωπαϊκή χώρα η οποία είναι πιο κοντά στην στρατηγική των ΗΠΑ. Ωστόσο, αυτό το γεγονός πολλοί το χρησιμοποιούν επιπόλαια καθώς πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ μπορούν να αλλάζουν φιλίες στην Ευρώπη όταν και όποτε αλλάζει και το πολιτικό κλίμα. Οι βάσεις της ιδιαίτερης σχέσης ΗΠΑ - Μγάλης Βρετανίας είναι δομικές. Υπερέχουν του Brexit ή ακόμα και προς τα που κλίνει ο σημερινός Πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτό συμβαίνει λόγω της βαθιάς ριζωμένης ιστορίας, κουλτούρας και γεωπολιτικής. Προσωπικά πιστεύω ότι η ειδική σχέση μεταξύ ΗΠΑ - Μεγάλης Βρετανίας σχετίζεται κατά πολύ με την ναυτική ισχύ, καθώς και οι δύο χώρες έχουν ένα ‘’ναυτικό DNA’’. Η ναυτική τους θέση πιστεύω ότι διαμόρφωσε ουσιαστικά την γεωπολιτική τους κατανόηση όσον αφορά την Ευρώπη και χάρη σε αυτήν την στρατηγική τους προσέγγιση αντιλαμβάνονται την αντιμετώπιση τους προς την Γηραία Ήπειρο.
Σύμφωνα με τον Sir Julian Corbett, η ιστορική εμπειρία της Βρετανικής αυτοκρατορίας δείχνει ότι οι ναυτικές δυνάμεις πρέπει να υιοθετούν μια έμμεση διπλωματία και στρατιωτική θέση στα ηπειρωτικά δρώμενα, η οποία διασφαλίζει ότι καμία εδαφική ισχύς δεν γίνεται ηγεμονική και δεν επιστρατεύει τα μέσα ώστε να αμφισβητήσει τη θαλάσσια και την παγκόσμια κυριαρχία τους. Αυτή η αρχή επικράτησε στην γεωστρατηγική προσέγγιση της Βρετανίας απέναντι στην Ευρώπη, η οποία την οδήγησε ξανά και ξανά στην υποστήριξη του ανίσχυρου έναντι του ισχυρού, με σκοπό την εξασφάλιση της διατήρησης μιας περιφερειακής ισορροπίας δυνάμεων, δηλαδή αυτόν που θα κρατήσει τους εν δυνάμει ηγεμόνες υπό έλεγχο, συμβάλλοντας έτσι στην ναυτική προστασία της Βρετανίας αλλά και στην παγκόσμια κυριαρχία. Αυτό ονομάζεται έμμεση προσέγγιση (forward defence).
Από τότε που τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η γεωστρατηγική της Ευρώπης ουσιαστικά ακολούθησε τα χνάρια της Βρετανίας.Το ΝΑΤΟ αποτελεί ζωντανή απόδειξη αυτής της γεωστρατηγικής. Στην πραγματικότητα τα μεταπολεμικά χρόνια, η Βρετανία έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να ξεπεράσουν οι ΗΠΑ τον απομονωτισμού τους, ενισχύοντας την ισχύ τους στην Ευρώπη και θέτοντας τις βάσεις για το ΝΑΤΟ.
Η Βρετανία ήταν ο λόγος που η Αμερική έγινε γνωστή κατά κάποιο τρόπο ως Ευρωπαϊκή δύναμη. Όσον αφορά την Ευρώπη, η Βρετανία και οι ΗΠΑ ουσιαστικά συγκλίνουν σε πολλά πράγματα. Πιο συγκεκριμένα, αφενός επιθυμούν και οι δύο να θέσουν τη δυνητική ναυτική τους ισχύ στην υπηρεσία της περιφερειακής ισορροπίας ισχύος και αφετέρου βλέπουν την διατήρηση της ισορροπίας ισχύος στην ήπειρο ως τον καλύτερο τρόπο για να προστατέψουν την ναυτική τους υπεροχή. Για να απαντήσω την ερώτηση σας θα λεγα οτι μια Βρετανία που είναι τόσο ισχυρή όσο και συνδεδεμένη με την Ευρώπη ειναι αδιαμφισβήτητα προς το εθνικό συμφέρον της Αμερικής, καθώς βοηθάει στο να μειώσει το στρατηγικό άνοιγμα της Ουάσινγκτον στην Ευρώπη. Αυτό είναι ολοφάνερο καθώς οι ΗΠΑ προσπαθούν να εξισορροπήσουν την στρατηγική τους προσοχή προς Ασία - Ειρηνικό.
Ωστόσο, τονίζοντας ότι το Brexit σηματοδοτεί ρήγμα στις σχέσεις Ευρώπης - Αμερικής ίσως να ειναι υπερβολικό.
Αυτό για τους ακόλουθους τρεις λόγους: Αρχικά, το Brexit δεν έχει ακόμα συμβεί: Το αν, πότε, και πως είναι πολύ ασαφές ακόμα. Και όπως λέει και η παλιά παροιμία : ‘’Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες’'. Γιατί η αλήθεια είναι ότι η Βρετανία είναι ήδη με το ένα πόδι μέσα και με το ένα πόδι έξω από την ΕΕ και μέχρι τώρα δεν συμμετείχε σε κανένα ευρωπαϊκό έργο όπως το ευρώ ή την Σένγκεν.
Εξάλλου όταν η Βρετανία αποχωρήσει από την ΕΕ πρέπει να επιλύσει αυτού του είδους την κατάσταση που επικρατεί τώρα που ουσιαστικά είναι και εντός και εκτός και να προχωρήσει προς την υλοποίηση πολιτικών που θα της επιτρέπουν να είναι εκτός αλλά και εντός. Με άλλα λόγια νομίζω ότι η Βρετανία έχει την υποχρεωτική επιλογή να συμπεριλάβει πολλά από τα ευρωπαϊκά κίνητρα στην πολιτική της όχι μόνο την ενιαία αγορά αλλά και την εξωτερική πολιτική, άμυνα, ενέργεια και ούτω καθεξής. Δηλαδή καλό θα ήταν να υιοθετήσει ένα διευρυμένο Νορβηγικό μοντέλο (Norway Plus).
Δεύτερον, θα έπρεπε να είμαστε προσεχτικοί όταν χρησιμοποιούμε τους όρους “ΕΕ” και ‘’Ευρώπη’’ εναλλακτικά. Παρόλο που ψηφίστηκε το Brexit , η Βρετανία παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ευρώπη.
Ένα στοιχείο αυτού του είδους δέσμευσης θα μπορούσε να είναι μια ενισχυμένη ή όχι σχέση με την ΕΕ. Υπάρχει και ζωή εκτός Ευρώπης όμως. Το ΝΑΤΟ και οι διμερείς του σχέσεις έχουν και θα συνεχίζουν να έχουν ρόλο - κλειδί στις σχέσεις Βρετανίας και Ευρώπης. Δεν θα μου έκανε εντύπωση αν το Λονδίνο προχωρούσε σε μια πιο στενή σύναψη σχέσεων με το ΝΑΤΟ και τις διμερείς τους σχέσεις στην προσπάθεια του να ισορροπήσει την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.
Τέλος, σημαντικό είναι ότι η Βρετανία δεν είναι η μόνη διέξοδος της Αμερικής στην Ευρώπη. Το ευρωπαϊκό στρατηγικό δίκτυο της Ουάσινγκτον είναι μεγάλο και διευρυμένο.
Πολλοί μιλούν αυτές τις μέρες για την ανάδυση της ειδικής σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Γαλλίας, η οποία λειτουργεί καλά σε τομείς όπως η μυστική υπηρεσία πληροφοριών (ειδικά στην Αφρική). Από την άλλη, κάποιοι βλέπουν την Γερμανία σαν το σύμμαχο - κλειδί στην Ευρώπη.
Επίσης, αν μιλήσεις με τους Ισπανούς και τους Ιταλούς θα σου πουν για πόσο σημαντική θέση κατέχουν οι στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ είτε στη Ρότα, είτε στο Μορόν, στη Νάπολη είτε στη Σιγκονέλα. Πόσο μάλλον οι χώρες όπως οι Ολλανδία ή το Βέλγιο (όπως και η Ιταλία και η Γερμανία) οι οποίες φιλοξενούν αμερικανικά πυρηνικά όπλα στο έδαφος τους. Το ίδιο ισχύει και για τους Πολωνούς, τις χώρες τις Βαλτικής, τους Ρουμάνους και τους Βούλγαρους. Δεν ειναι μόνο το οτι κάθε ευρωπαϊκή χώρα νομίζει οτο χει αυτού του είδους τη σχέση με τις ΗΠΑ, είναι απλά ότι κάθε ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να το ισχυριστεί άνετα.
Επίσης, πέρα από τις διμερείς σχέσεις, θα ήθελα να σημειώσω τη σημασία της Διατλαντικής Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναζωογόνηση της παρουσίας της Αμερικής στην Ευρώπη ενώ υπόσχεται επαναφορά των διατλαντικών σχέσεων σε μια εποχή που μια τέτοια επαναφορά είναι απολύτως αναγκαία. Θα περίμενα ότι το Brexit θα οδηγήσει τόσο την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο στο να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να ένα αίσιο τέλος σε ότι αφορά την TTIP.
- Θα παρέχει το Brexit μια νέα ευκαιρία για την οικοδόμηση ενός νέου επιπέδου μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άμυνας γύρω από τη ρήτρα συλλογικής άμυνας της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 5;
Η αντίληψη ότι η Βρετανική δυσαρέσκεια είναι υπεύθυνη για τις δυστυχίες της ευρωπαϊκής άμυνας είναι αρκετά δημοφιλής σε ορισμένους κύκλους . Πράγματι, ορισμένοι μπορεί επίσης να πιστεύουν ότι το Brexit αφαιρεί το κύριο εμπόδιο της ανάπτυξης μιας Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας ( ΚΠΑΑ ) και ότι τέλος ανοίγει το δρόμο ανάπτυξης μιας πραγματικής στρατηγικής της ΕΕ . Δεν είμαι υπέρμαχος αυτής της άποψης.
Ένα είναι σίγουρο ότι η Βρετανία είναι η πιο ικανή στρατιωτική δύναμη στην ΕΕ και έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια να καταπολεμηθεί η ''αντι-πολεμική κουλτούρα'', η οποία διαποτίζει μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Επιπλέον, πολλοί Ευρωπαίοι βλέπουν την αμυντική πολιτική της ΕΕ ως δικαιολογία για τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών. Αυτό είναι κάτι που το Λονδίνο έχει επίσης προειδοποιήσει στο παρελθόν. Με τα χρόνια, η Βρετανία υπήρξε ένας από τους πιο θερμούς υποστηρικτές αύξησης αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη όπως και επενδύσεων στις σύγχρονες δυνατότητες (έχοντας συνεργαστεί με τη Γαλλία μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της ΚΠΑΑ ). Είναι αλήθεια ότι η Βρετανία και η Γαλλία είχαν τις διαφωνίες του στο παρελθόν, ιδιαίτερα σε θέματα που σχετίζονται με το επίπεδο της ''στρατηγικής αυτονομίας'' έναντι του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΕΕ .
Ωστόσο, νομίζω ότι αυτό έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την επιστροφή της Γαλλίας στην ολοκληρωμένη στρατιωτική δομή της Συμμαχίας το 2009 και το ενδιαφέρον της για την ενίσχυση των διμερών στρατηγικών της δεσμών με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, θα έλεγα ότι η ‘’ατλαντική στροφή’’ της Γαλλίας μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από την υλοποίησή του γεγονότος ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας ) φαίνεται να έλκονται από την ιδέα της ΕΕ ως ‘’πολιτική δύναμη’’.
Σήμερα, θα έλεγα ότι ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στη Γαλλία συνειδητοποιούν ότι η παλιά ιδέα τους για μια στρατιωτικά ικανή, εξωστρεφή και αυτόνομη ΕΕ ίσως και να αποτελεί μια μάλλον δύσκολη υπόθεση. Αυτό βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με ένα σημαντικό σημείο, δηλαδή ότι ενώ η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες χώρες μπορούν να συμφωνήσουν σχετικά με την ανάγκη μιας ισχυρότερης Ευρώπης σε ότι αφορά την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, ωστόσο δεν συμφωνούν απαραιτήτως ως προς το τι είδους Ευρώπη θέλουν. Σκεφτείτε τη Λιβύη ή την κρίση στη Συρία, όπου η Γαλλία είναι πιο κοντά στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ από ότι είναι στη Γερμανία ή σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο αν σκεφτούμε το ρωσικό ρεβιζιονισμό στην Ανατολική Ευρώπη, ο οποίος ωθεί πολλούς στη Γερμανία να σκεφτούν ακόμα περισσότερο όσο αφορά την άμυνα και την αποτροπή στην Ανατολική Πτέρυγα, οδηγώντας τους να υποστηρίζουν την εκ νέου δέσμευση της Γερμανίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Πράγματι, η Γερμανία είναι ζωτικής σημασίας για κάθε αξιόπιστη στρατηγική του ΝΑΤΟ με στόχο την αποκατάσταση (συμβατικά) αποτροπής της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτή είναι μια διαδικασία που ενδιαφέρει πολύ τη Βρετανία. Δεν θα μείνω έκπληκτος αν δούμε στην πορεία τη Βρετανία και τη Γερμανία να εργαστούν μαζί σε ένα κοινό πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ενώ η Βρετανία εξακολουθεί να συνεργάζεται με τη Γαλλία διμερώς έξω από την περιοχή επιχειρήσεων. Δεν είναι απολύτως σαφές για μένα τι σημαίνει αυτο για την ΚΠΑΑ της ΕΕ .
- Κάποιες Ανατολικές Χώρες βλέπουν προς ένα Intermarium του 21 αιώνα, υπάρχει περίπτωση να έρθει στην επιφάνεια ξανά το Γερμανικό ζήτημα;
Η ιδέα του λεγόμενου Intermarium έγινε γνωστή από τον Πολωνό Josef Pilsudski κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Ουσιαστικά έβλεπε την πιθανότητα ενός είδους φεντεραλισμού ή συνδέσμου μεταξύ της Πολωνίας και άλλων ανεξάρτητων κρατών που βρίσκονται μεταξύ της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, η γεωπολιτική θέση των οποίων είναι μεταξύ της Γερμανίας και της Ρωσίας.
Η ευρωπαϊκή ναυτική δύναμη έβλεπε παραδοσιακά το ανεξάρτητο intermarium ως προϋπόθεση για τη διατήρηση της ισορροπίας ισχύος στην Ανατολική Ευρώπη. Στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν η Βρετανική αυτοκρατορία ήταν ο κύριος φύλακας της ευρωπαϊκής ισχύος ο Sir Halford Mackinder είχε προειδοποιήσει σχετικά με τους κινδύνους που προέκυπταν από τη Γερμανορωσική συγκυριαρχία και είχε ισχυριστεί ότι το Λονδίνο θα προσπαθούσε να εμποδίσει το σχηματισμό οποιασδήποτε τέτοιας συγκυριαρχίας. Ο ίδιος ο Sir Halford Mackinder παρότρυνε την Βρετανία να σχηματίσει συμμαχίες με τις ανεξάρτητες χώρες της Κεντρικής και Ευρωπαϊκής Ευρώπης με στόχο να βοηθήσει στη εποικοδόμηση των δικών τους δυνατοτήτων και της αυτονομίας τους. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά όσον αφορά τη Γερμανία καθώς είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ και μέσω του ηγετικού ρόλου που έχει στην Ε.Ε έχει και μια θέση κλειδί στη Δύση. Παρόλα αυτά η διατήρηση μιας αυτόνομης ιδέας Ιntermarium παραμένει ακόμα σημαντική σε ότι αφορά την διατήρηση της ισορροπίας ισχύος στην Ανατολική Ευρώπη και πέρα.
Θα έλεγα ότι τα κύρια επιτεύγματα της μεταψυχροπολεμικής περιόδου ήταν η αποκατάσταση της ιδέας του Ιntermarium. Από τη σκοπιά της Δύσης, η ανεξαρτησία των συγκεκριμένων χωρών είναι ο καλύτερος τρόπος να παρεμποδιστεί η ανάδυση ενός δυνητικού ηγεμόνα στην Ανατολική Ευρώπη και να διατηρηθεί η ισορροπία ισχύος στην ήπειρο. Αυτή είναι η καλύτερη αμυντική στρατηγική. Ακόμα, θεωρώ λογικό το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία κατανοούν τι συμβαίνει λόγω της παραδοσιακής τους ενασχόλησης σε ότι αφορά τη διατήρηση της ηπειρωτικής ισορροπίας.
Σήμερα τα βασικά θεμέλια για ένα intermarium είναι ουσιαστικά η σχέση με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Το ΝΑΤΟ είναι εν μέρει στηριζόμενο από τη δυνατή σχέση ασφαλείας μεταξύ των χωρών του intermarium, των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Ε.Ε είναι τοποθετημένη σε ένα ευρύτερο δίκτυο ειδικών οικονομικών σχέσεων μεταξύ των χωρών του intermarium και της Γερμανίας.
Επίσης, η προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία και ο συνεχής εκφοβισμός που εκπέμπουν οι χώρες του ΝΑΤΟ θέτει το ερώτημα σχετικά με το αν η ιδέα του intermarium είναι βιώσιμη σε ένα πλαίσιο ενός αυτόνομου γεωπολιτικού πλαισίου. Από την άλλη μεριά, οι ΗΠΑ έχουν λάβει ηγετικό ρόλο όσον αφορά την διατήρηση της ανεξαρτησίας του Intermarium τόσο μεταξύ ΝΑΤΟ, όσο σε μια σειρά από διμερείς αλλά και περιφερειακές πρωτοβουλίες. Επιπλέον, η ατζέντα του ΝΑΤΟ για την άμυνα και την αποτροπή (που περιλαμβάνει μεγαλύτερη ετοιμότητα, περισσότερες ασκήσεις, πρωτοβουλίες κατάρτισης και εκ περιτροπής αναπτύξεις) εχει ως στόχο την διατήρηση της ανεξαρτησίας του Intermarium.
Εκτός από το ΝΑΤΟ τόσο οι ΗΠΑ όσο η Μεγάλη Βρετανία συνεργάζονται στενά με τις Σκανδιναβικές και Βαλτικές χώρες, ενώ παράλληλα συνεισφέρουν στην παγίωση μιας διηπειρωτικής αμυντικής συνεργασίας στη Βορειοανατολική Ευρώπη. Πρόσφατα οι ΗΠΑ δημιούργησαν ένα αεροπορικό απόσπασμα λίγο έξω από τη Βαρσοβία ενώ υποστήριξαν την παροχή περισσότερων πόρων στο Πολυεθνικό Σώμα του ΝΑΤΟ στην Scezin και επένδυσαν στις ολοένα και πιο στενές διμερείς σχέσεις με την Πολωνία στον τομέα της αντιπυραυλικής άμυνας . Παρόμοια είναι η περίπτωση και στη Ρουμανία. To NATO ενεργοποίησε ένα νέο πολυεθνικό στρατηγείο βορειοανατολικά του Βουκουρεστίου τον περασμένο χρόνο, ενώ οι ΗΠΑ επέκτειναν την παρουσία τους στην αεροπορική βάση Mihail Kogălniceanu (Mιχαήλ Κογκανελσιανού), γεγονός το οποίο προσδίδει στη Ρουμανία ένα σημαντικό ρόλο στην δομή της αμυντικής της στρατηγικής .
Ακόμα, η Ουάσινγκτον σαφέστατα ξεχώρισε την Πολωνία και τη Ρουμανία ως τους κύριους πόλους διοίκησης και ελέγχου όσον αφορά την εναέρια και πυραυλική άμυνα στην βορειοανατολική και βορειοανατολική Ευρώπη αντίστοιχα και αυτό ουσιαστικά αποδεικνύει τη σημασία που δίνουν οι ΗΠΑ στο Ιntermarium. Επίσης, θα έλεγα ότι η Βρετανία έχει επενδύσει σε αυτή την διαδικασία και ότι εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, με την έννοια ότι κτίζει τους αμυντικούς τις δεσμούς με κάποιες από τις χώρες του Intermarium και ειδικά με τις Βαλτικές χώρες.
Αυτό συνέβη διμερώς στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ με τη Βρετανία η οποία είναι ένας από τους κύριους εταίρους του ΝΑΤΟ σε ότι αφορά την ατζέντα Ασφαλείας στην Ανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ότι η Βρετανία έχει αποφασίσει να δημιουργήσει ένα εκστρατευτικό σώμα με την δύναμη 7 εθνών (7-nation Joint Expeditionary Force) με στόχο δηλαδή την ανάπτυξη διαλειτουργικότητας μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας και των τριών Βαλτικών χωρών. Η κίνηση αυτή δείχνει το ηγετικό προφίλ της Βρετανίας, υπό την έννοια ότι μπορεί να συσπειρώνει γύρω της άλλες βορειοανατολικές ευρωπαϊκές χώρες καθώς επίσης και τη δυνατότητα της να βρίσκει αφενός υποστήριξη αφετέρου και πόρους στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης του θαλάσσιου δικτύου της στο Intermarium.
- Η προσοχή του ΝΑΤΟ είναι επικεντρωμένη στη Σκανδιναβική πλευρά του Intermarium, ενώ παράλληλα η Βόρεια πλευρά είναι βαθιά κατακερματισμένη. Πρέπει η Συμμαχία να επενδύσει περισσότερο σε ότι αφορά την παρουσία της (θαλάσσια, εναέρια και στο έδαφος) σε αυτή την πλευρά του Intermarium;
Νομίζω ότι συμφωνώ ως προς αυτό. Ίσως συχνά να παραβλέπουμε το γεγονός ότι η βορειοανατολική Ευρώπη είναι ουσιαστικά η περιοχή όπου η Ρωσία είναι περισσότερο ενεργή τα τελευταία χρόνια. Η προσπάθεια της Μόσχας να αναδείξει τη γεωπολιτική της θέση στην Μαύρη θάλασσα είναι κάτι το οποίο συνέβη πριν την προσάρτηση της Κριμαίας.Το 2008 όταν έγινε η εισβολή στην Γεωργία και υπήρξε υποστήριξη στις αποσχισθείσες περιοχές της Αμπχαζίας (που βρίσκονται στη Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας) και στη νότια Οσετία είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Έπειτα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η Ρωσία είναι τώρα σε θέση να διαθέτει περισσότερα πλοία και πόρους στη Σεβαστούπολη χωρίς την συναίνεση της Ουκρανίας (όπως συνέβαινε και πριν το 2014). Αυτό οδήγησε στην ενδυνάμωση της Ρωσίας στην περιοχή της Μαύρης θάλασσας και στην ανάδυση των μη προσβάσιμων περιοχών (A2/AD) στην Μαύρη θάλασσα. Οπότε ναι, θα έλεγα ότι η ισορροπία ισχύος στη Λεκάνη της Μαύρης θάλασσας έχει ανατραπεί τα τελευταία χρόνια και αυτή η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί με την εδραίωση της επιρροής της Ρωσίας στην Ανατολική Ουκρανία.
Επιπρόσθετα, από την μια η αναδιαμόρφωση της περιοχής της Μαύρης θάλασσας και από την άλλη της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας καθώς και η πρόσφατη συγκέντρωση στρατιωτικών δυνάμεων της Ρωσίας στη Συρία έχουν οδηγήσει μερικούς αναλυτές να μιλούν για ένα οικοσύστημα Α2 / AD στην Εγγύς Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο πολλαπλασιασμός των συστημάτων A2/AD στην νοτιοανατολική Ευρώπη και στην Εγγύς Ανατολή δημιουργεί πρόβλημα στο ΝΑΤΟ αλλά όχι μόνο στον τομέα της ναυτιλίας. Για την άμβλυνση του προβλήματος αυτού, νομίζω ότι η Συμμαχία πρέπει να αναπτύξει μια θαλάσσια στρατηγική για την Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο και ίσως να εμπλουτίσει τις δυνατότητες τις αυτές με την SNMG2. Ωστόσ πιστέυω ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ενισχυθεί η εναέρια και αντιπυραυλική άμυνα τόσο στη Ρουμανία όσο και στη Βουλγαρία αλλά και το να επενδύσει το ΝΑΤΟ σε μια πιο στενή σχέση με την Ουκρανία και τη Γεωργία.
Μετάφραση: Αγγελική Μαξούρη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου