Η Αμερική του Μπαίντεν στο ΝΑΤΟ: εχθρός η Ρωσία, στρατηγικός ανταγωνιστής η Κίνα, ποιες οι σχέσεις με την ΕΕ;

Η σύνοδος του ΝΑΤΟ με την συμμετοχή του νέου Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν είναι πολύ σημαντική.

Καταρχήν, οι ΗΠΑ στην μετά Τραμπ εποχή δείχνουν ότι θέλουν και μπορούν να καθοδηγήσουν τον δυτικό καπιταλισμό. Γεγονός που αποκαλύπτει και το πλήθος των ασκήσεων που πραγματοποιούνται.

Η επιθυμία διατήρησης των ηνίων παγκόσμια τους οδηγεί να στραφούν μαζί με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ εναντίον της Ρωσίας που θεωρείται Εχθρός και της Κίνας που είναι ο στρατηγικός ανταγωνιστής.

Ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος είναι προ των πυλών. Αναλυτές μιλούν για νέο Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ που θα εγκριθεί το 2022.

Οι ΗΠΑ διεκδικούν την συμπόρευση της Ευρώπης γνωρίζοντας ότι έχει ασθενήσει ο ρόλος της, η σχέση τους διέπεται από αντιθέσεις ( η Γαλλία ζητά πολεμική αυτονόμηση της ΕΕ, η Γερμανία δεν δέχεται τους αμερικανικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς που προκαλούν εμπόδια στην ενεργειακή σχέση Γερμανίας-Ρωσίας κλπ).

Εχθρός η Ρωσία μεν, αλλά οι ΗΠΑ θέλουν να διεμβολίσουν την σχέση Ρωσίας-Κίνας.

Τα ζητήματα που ακολουθούν έχουν να κάνουν με την αναζήτηση νέας ισορροπίας μεταξύ ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και Τουρκίας. Οι μεταξύ τους διαβουλεύσεις επηρεάζουν και τους όρους του ελληνο-τουρκικού ανταγωνισμού, όπου κανείς δεν γνωρίζει τι θα συζητήσουν Μητσοτάκης-Ερντογάν.

Επίσης, σημαντικό θέμα η εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ -Ιράν. Γεγονός που θα έχει συνέπειες στην πολιτική που ασκούν τα Αραβικά κράτη, το Ισραήλ, αλλά και η Τουρκία. 

Το βασικότερο όλων είναι ότι το ΝΑΤΟ αναδεικνύεται μια τρομερή απειλή για τους λαούς, που διευρύνει το χώρο δράσης του, απαιτεί περισσότερες θυσίες σε χρήμα και αίμα από τον κόσμο της εργασίας και την νεολαία, καθώς η απαίτηση για περισσότερους εξοπλισμούς, περισσότερους Μισθοφόρους Στρατιώτες, περισσότερες επεμβάσεις διατυπώνονται ήδη.

Και το ελληνικό κράτος αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα όλων αυτών των πολεμοκάπηλων σχεδιασμών.

Με τη βοήθεια λοιπόν πληθώρας δημοσιευμάτων ας δούμε όλα τα παραπάνω:

Η Μαργαρίτα Βεργολιά σε κείμενο της στην ΕΦΣΥΝ με τίτλο  "Ο Μπάιντεν στην Ευρώπη με ψυχροπολεμική διάθεση" επισημαίνει:

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν πέρασε τον Ατλαντικό για να κάνει απλώς... δημόσιες σχέσεις: στην πρώτη του περιοδεία στο εξωτερικό μετά την εκλογή του, προσπαθεί να περιχαρακώσει φίλους και εχθρούς, έχοντας πάντως το βλέμμα του στραμμένο ανατολικότερα, στην Κίνα

Τρεις χώρες. Τέσσερις σύνοδοι κορυφής. Κρίσιμες συναντήσεις με συμμάχους, άσπονδους φίλους και εχθρούς, με γεωπολιτικά προεξέχουσες αυτές που θα έχει ξεχωριστά με τους προέδρους της Ρωσίας και της Τουρκίας.

Υπό το σύνθημα «η Αμερική επέστρεψε», η πρώτη περιοδεία του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν στο εξωτερικό βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη επί ευρωπαϊκού εδάφους, στη «σκιά» της πανδημίας, της χαοτικής προεδρίας Τραμπ και, πρωτίστως, της αναδυόμενης υπερδύναμης, της Κίνας.

Ο Τζο Μπάιντεν επιδίδεται από προχθές σε έναν οκταήμερο διπλωματικό μαραθώνιο-τεστ για την εξωτερική πολιτική του, επιδιώκοντας τον σφιχτό εναγκαλισμό συμμάχων και, κυρίως, την πλήρη περιχαράκωση αντιπάλων. Απών, πλην όμως νοητά παντού παρών, θα είναι ο μεγαλύτερος εξ αυτών: το Πεκίνο.

Αφετηρία είναι η εν εξελίξει μέχρι και αύριο σύνοδος κορυφής της Ομάδας των 7 στην Κορνουάλη (η πρώτη διά ζώσης εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, ένεκα κορονοϊού, και ταυτόχρονα αποχαιρετιστήρια για τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ), μέσω της οποίας ο Μπάιντεν επιδιώκει να στείλει το μήνυμα ότι είναι η Δύση αυτή που μπορεί, υπό την αμερικανική καθοδήγηση, να δώσει λύση σε διεθνείς κρίσεις.

Ακολουθεί η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες, με βασικό θέμα τη σφυρηλάτηση της συμμαχικής συνοχής γύρω από τις ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία αλλά και στην Κίνα. Κι ως εκ τούτου, κομβική θα είναι η πρώτη συνάντηση που θα έχουν, στο περιθώριο της συνόδου, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Τουρκίας, Μπάιντεν και Ερντογάν.

Ρόδινη κατά τα λοιπά αναμένεται να είναι στο φαίνεσθαι η –πρώτη από το 2014– σύνοδος κορυφής Ε.Ε.-ΗΠΑ, την Τρίτη, επίσης στις Βρυξέλλες, πλην όμως με εμφανή την απόκλιση προτεραιοτήτων και πολλά ακανθώδη ζητήματα στις διατλαντικές σχέσεις.

Αποκορύφωμα της περιοδείας Μπάιντεν θεωρείται η αμερικανικο-ρωσική σύνοδος κορυφής της Τετάρτης, στη Γενεύη, στο πρώτο τετ α τετ του Αμερικανού προέδρου με τον –«φονιά», όπως τον αποκάλεσε δημόσια τον Μάρτιο– Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την οποία η Ουάσινγκτον θέλει να επιβάλει τους όρους «μιας σταθερής, προβλέψιμης σχέσης» με τη Μόσχα.

Λεπτές ισορροπίες

Ο Μπάιντεν «δεν διέσχισε τον Ατλαντικό από νοσταλγία για τις συμμαχίες που κέρδισαν τον πρώτο Ψυχρό Πόλεμο», γράφει ο πολιτικός αναλυτής του Guardian, Ράφαελ Μπερ. «Καλεί σε στρατολόγηση για τον δεύτερο», κάνοντας λόγο για υπαρξιακή αντιπαράθεση μεταξύ δημοκρατικών και αυταρχικών καθεστώτων. Ωστόσο, το μήνυμα της Ουάσινγκτον είναι συγκεχυμένο.

Ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος μιλά για πολυμέρεια και ανάγει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε κριτήριο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής του, οι ΗΠΑ μπλόκαραν τρεις φορές μέσα στον Μάιο ψηφίσματα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον τερματισμό της πρόσφατης αιματοχυσίας στη Λωρίδα της Γάζας.

Και αν και η Ουάσινγκτον προβάλλει τώρα, μέσα από την περιοδεία Μπάιντεν, το ηγετικό προφίλ της στη Δύση και στον δημοκρατικό κόσμο, είναι η τελευταία από τις πλούσιες χώρες που ανακοίνωσε τη δωρεά σε υπανάπτυκτες χώρες περισσευούμενων εμβολίων κατά της Covid-19, από το τεράστιο απόθεμα που κατέχει.

Το άρθρο του ΒΗΜΑΤΟΣ με τίτλο "Το ΝΑΤΟ στην «εποχή της Κίνας» – Ο στόχος των ΗΠΑ, η πρόκληση, το νέο δόγμα", τονίζει:

"όπως εύστοχα έγραψε ο Τζέρεμι Σαπίρο στο «Politico», «για την παγκόσμια και ιδεολογική πρόκληση της επόμενης γενιάς, τον ξεκάθαρο διάδοχο του Ψυχρού Πολέμου και του πολέμου εναντίον της τρομοκρατίας, ως την οργανωτική αρχή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής».

Ο Μπάιντεν και η ομάδα του πιστεύουν ότι οι σύμμαχοι των ΗΠΑ προσφέρουν στην Ουάσιγκτον ένα πλεονέκτημα, αλλά φυσικά η Ευρώπη δεν είναι πλέον το κεντρικό μέτωπο όπως επί Ψυχρού Πολέμου. Αυτό σημαίνει ένα πράγμα: ότι η Ευρώπη δεν συνιστά προτεραιότητα, απλώς αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής. Και επιπλέον, πολλοί Αμερικανοί ιθύνοντες έχουν απελπιστεί αναμένοντας από την ΕΕ να κινηθεί πιο δυναμικά σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.

Πρόκληση για το νέο δόγμα

«Το ζήτημα του «πώς θα διαχειριστούμε την Κίνα» θα αποτελέσει την πιο ευαίσθητη πρόκληση για το νέο Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ που θα εγκριθεί το 2022. 

Το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να μείνει στο περιθώριο ενός τόσο κεντρικού ζητήματος ασφαλείας» λέει στο «Βήμα» η Μάρτα Ντασού, γενική διευθύντρια Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Aspen Institute και μέλος της Ομάδας Προβληματισμού που όρισε ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτεμπεργκ και η οποία παρήγαγε την έκθεση «ΝΑΤΟ 2030: Ενωμένοι σε μία Νέα Εποχή» τον περασμένο Νοέμβριο. 

Όπως εξηγεί η κυρία Ντασού, «η πρόκληση είναι πώς θα συλλάβουμε ένα «πιο παγκόσμιο ΝΑΤΟ». Θέλω να είμαι σαφής. Το ΝΑΤΟ δεν θα εμπλακεί στη στρατηγική στην περιοχή Ασίας – Ειρηνικού. Ωστόσο, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της ανόδου της Κίνας για την ευρωατλαντική ασφάλεια».

ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση

«Όλα είναι déjà vu» στην αμερικανική πολιτική, σχολιάζει ο ιστότοπος Politico, εκτιμώντας ότι «ο Τζο Μπάιντεν θα προσεγγίσει τους Ευρωπαίους με τον ίδιο τρόπο, όπως και οι προκάτοχοί του μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Το γεγονός ότι η Ε.Ε. παραμένει αμυντικά εξαρτώμενη από τις ΗΠΑ έχει και παίζει σαφώς σημαντικό ρόλο. Όμως αυτή τη φορά, όπως παρατηρούν και οι Financial Times, ο Αμερικανός πρόεδρος θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια «άβολη πραγματικότητα», καθώς οι σύμμαχοι στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού παραμένουν επιφυλακτικοί και δεν θα πρέπει να θεωρούνται συλλήβδην και de facto δεδομένοι.

Μπορεί οι Ευρωπαίοι εταίροι του να έβαλαν στον «πάγο» τη συμφωνία επενδύσεων με την Κίνα και να αντάλλαξαν προσφάτως κυρώσεις με το Πεκίνο. Μπορεί να προκάλεσε ικανοποίηση στο Βερολίνο η υπαναχώρηση του Λευκού Οίκου στο θέμα του γερμανο-ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2. Μπορεί επίσης στο προσχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος της συνόδου E.E.-ΗΠΑ να περιλαμβάνονται ο τερματισμός των διμερών εμπορικών διενέξεων και ένα κοινό αίτημα για νέα έρευνα ως προς την προέλευση της Covid-19.

Αυτό όμως, όπως ξεκαθάρισε προχθές δημόσια ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, δεν σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι είναι πειθήνιοι σύμμαχοι, χωρίς αυτονομία. Είτε σε επίπεδο Ε.Ε. είτε στο ΝΑΤΟ. Είτε αυτό αφορά τις οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία είτε με την Κίνα.

Δύο κρίσιμα τετ α τετ

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Τζο Μπάιντεν επιδιώκει ταυτόχρονα, σε αυτήν την περιοδεία, να κρατήσει τη μεν σύμμαχο Τουρκία κοντά στο «μαντρί» της Δύσης και του ΝΑΤΟ, τη δε αντίπαλο Ρωσία όσο το δυνατόν πιο μακριά από το «μαντρί» της Κίνας.

Βαριάς ατζέντας οι ξεχωριστές πρώτες συναντήσεις που θα έχει με τους προέδρους των δύο (μεταξύ τους λυκοσυμμαχικών) χωρών, Ταγίπ Ερντογάν και Βλαντίμιρ Πούτιν, οι οποίες γίνονται σε μια περίοδο που οι διμερείς σχέσεις τους με τις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα τεταμένες κι ενώ αμφότεροι βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές προκλήσεις στο εσωτερικό πεδίο.

Σε πιο στριμωγμένη θέση βρίσκεται ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος θα εγκαλεστεί για πληθώρα παραβατικών συμπεριφορών, με προεξέχουσες αυτές στην Ανατολική Μεσόγειο και, πρωτίστως, ως προς τους περιώνυμους ρωσικούς πυραύλους S-400.

Μένει να φανεί εάν ευσταθούν τόσο τα περί τουρκικής άρνησης σε μια έγγραφη δέσμευση για μη ενεργοποίησή τους –με δέλεαρ την άρση των σχετικών αμερικανικών κυρώσεων– όσο και τα περί αμερικανικής απόρριψης μιας προσωρινής, τεχνικού χαρακτήρα λύσης, π.χ. με τη μεταφορά και την αμερικανική επόπτευση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος στη βάση του Ιντσιρλίκ.

Έχοντας πάντως ήδη «καταπιεί» σχεδόν αδιαμαρτύρητα τον αποκλεισμό από το πρόγραμμα των F-35 και την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ, η Αγκυρα δεδηλωμένα επιθυμεί «αλλαγή σελίδας», «ποντάροντας» στον κομβικό (πλην ήδη αμφισβητούμενο από τους Ταλιμπάν) ρόλο της στο Αφγανιστάν, απ’ όπου αποχωρούν οι ΗΠΑ, αλλά και ευρύτερα, ως περιφερειακού εταίρου της Ουάσινγκτον στην προσπάθεια ανάσχεσης της Ρωσίας και του Ιράν.

Ως εχέγγυα, δε, της πειθαναγκαστικά δρομολογούμενης φιλοδυτικής μεταστροφής του, ο Ερντογάν επιδεικνύει τις αντιρωσικές κινήσεις προσέγγισης με την Ουκρανία, την Πολωνία και τη Γεωργία, την πρόσφατη συμμετοχή της Τουρκίας σε ΝΑΤΟϊκά γυμνάσια στη Ρουμανία, αλλά και τη συνάντηση που κανονίστηκε στο παρά πέντε με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, τη Δευτέρα.

Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να παρουσιάσουμε ορισμένες παρατηρήσεις του Γιώργου Καπόπουλου στο κείμενο του "Το μεσανατολικό φιάσκο του Ερντογάν":

Σε αντίθεση με την απορριπτική στάση που κράτησαν απέναντι στη Συμφωνία του 2015 για τον διεθνή έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, σήμερα η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αλλά και το Ισραήλ έχουν ήδη αρχίσει να προσαρμόζονται στη νέα πραγματικότητα με πυρετώδεις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις:

• Διαπραγματεύσεις Ριάντ και Τεχεράνης στη Βαγδάτη με οικοδεσπότη την κυβέρνηση του Ιράκ.
• Διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης Ασαντ με το Ισραήλ μετά από μεσολαβητική παρεμβολή της Ρωσίας.
• Διαπραγματεύσεις Σαουδικής Αραβίας - κυβέρνησης Ασαντ με καλά πληροφορημένες πηγές να τονίζουν ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται λίγα βήματα πριν από την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων.

Ο Καπόπουλος όλα αυτά τα βλέπει μέσα από την οπτική του για την Τουρκία, αλλά νομίζουμε ότι πρέπει να κρατήσουμε τον ρόλο που διεκδικεί η Τουρκία στο Αφγανιστάν που αιματοκύλησε το ΝΑΤΟ πριν αποχωρήσει:

"Απομένει, τέλος, ένα πεδίο όπου η εμπλοκή της Τουρκίας εκτός συνόρων είναι επιθυμητή από τις ΗΠΑ, το Αφγανιστάν, με την Άγκυρα να αναλαμβάνει έναν μη προσδιορισμένο μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ κυβέρνησης και Ταλιμπάν αλλά και την ασφάλεια του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ".

ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:

Αφγανιστάν: Συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα

http://diktiospartakos.blogspot.com/2021/06/blog-post_693.html

Η αναλυτική παρουσίαση των εκτιμήσεων αναλυτών για τις διεθνείς διεργασίες αποσκοπεί στην ευρύτερη κατανόηση των εξελίξεων στον καπιταλιστικό και ιμπεριαλιστικό κόσμο.

Η αναγκαιότητα παρέμβασης του Αντιπολεμικού κινήματος πιο αναγκαία από ποτέ.

Σε αυτή την κατεύθυνση σκοπεύει η πρόταση του ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ για την συγκρότηση Αντιπολεμικού Διεθνιστικού Αντιιμπεριαλιστικού Συντονισμού.