Γιατί οι πλούσιοι οδηγούν πιο επικίνδυνα;
28/02/2017
Το 2012, ο Πολ Πιφ, ερευνητής στο πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, δημοσίευσε έρευνα που συνδέει την οδηγική συμπεριφορά με την οικονομική δυνατότητα των οδηγών.
Ο Πιφ τοποθέτησε ερευνητές σε διαβάσεις πεζών αλλά και διασταυρώσεις αυτοκινήτων για να μετρήσουν πόσες φορές οι οδηγοί δίνουν προτεραιότητα σε πεζούς και άλλους οδηγούς. Από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν σε σύνολο 274 περιστατικών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι κάτοχοι ακριβών αυτοκινήτων έδιναν σπανιότερα προτεραιότητα, ακόμη και όταν ήταν υποχρεωμένοι από τον Κ.Ο.Κ να το κάνουν.
Τα οχήματα χωρίστηκαν σε πέντε κατηγορίες ανάλογα με την τιμή αγοράς τους, από το 1 για τα φθηνότερα μέχρι το 5 για τα πιο πολυτελή. Σύμφωνα με τον Πολ Πιφ κανένας από τους οδηγούς της κατηγορίας 1 δεν συμπεριφέρθηκε επιθετικά παραβιάζοντας την προτεραιότητα. Αντίθετα η συγκεκριμένη συμπεριφορά καταγράφηκε με τρομακτική διαφορά στα πολύ ακριβά οχήματα.
“Οι κάτοχοι BMW ήταν οι χειρότεροι” δήλωσε χαρακτηριστικά ο ερευνητής του Μπέρκλει ενώ συμπλήρωσε ότι ειδικά στο Σαν Φρανσίσκο παρατηρήθηκε μεγάλος αριθμός παραβάσεων από κατόχους Toyota Prius – το οποίο θεωρείται σύμβολο κοινωνικού κύρους για την πιο φιλελεύθερη πόλη των ΗΠΑ.
Μια εύκολη ερμηνεία (με την οποία δεν διαφωνούμε υποχρεωτικά) μπορεί να αποδώσει τα ταξικά χαρακτηριστικά της οδήγησης στην αλαζονεία που πολύ συχνά συνοδεύει τα υψηλά εισοδήματα. Από μόνη της όμως αυτή η ερμηνεία, χωρίς ορισμένες απαραίτητες διευκρινίσεις, μπορεί να οδηγήσει σε υπεραπλουστεύσεις. Αξίζει λοιπόν να εξετάσουμε σε μεγαλύτερο βάθος ορισμένες πτυχές του φαινομένου, που αφορούν ειδικότερα την ελληνική πραγματικότητα.
Τι σημαίνει λόγου χάρη αν δυο οδηγοί διαφορετικών οχημάτων καλούνται να πληρώσουν το ίδιο χρηματικό πρόστιμο για μια παράβαση; Σε αντίθεση με τους λεγόμενους “πόντους” του point system, που έχουν τις ίδιες επιπτώσεις σε όλους τους οδηγούς, το χρηματικό πρόστιμο αντιστοιχεί σε διαφορετικό τμήμα του εισοδήματος κάθε ανθρώπου. Ένα πρόστιμο 100 ευρώ μπορεί να αποτελεί το 1/4 του εισοδήματος για κάποιον που παίρνει τον βασικό μισθό στην Ελλάδα. Για έναν πλούσιο είναι ένα ασήμαντο δεκαδικό ψηφίο στο λογαριασμό του.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις υλικές ζημιές από μικρο-ατυχήματα. Μια ζημιά στο αυτοκίνητο ενός εργαζόμενου, ο οποίος δεν έχει άλλο τρόπο μετακίνησης από και προς την δουλειά του, μπορεί να ισοδυναμεί με πέρασμα στην ανεργία. Για έναν πλούσιο η ακινητοποίηση ενός οχήματος (ακόμη και αν έχει πολύ υψηλότερο κόστος επισκευής) σημαίνει… ότι θα πάει στη δουλειά με το δεύτερο αυτοκίνητό του.
Διαφορετικά αντιμετωπίζει όμως ένας πλούσιος και το κόστος της νομικής εκπροσώπησής του σε περίπτωση ατυχήματος ενώ μπορεί να ελπίζει σε καλύτερη εκπροσώπηση σε περίπτωση δυστυχήματος με δική του υπαιτιότητα. Για να το πούμε πιο απλά όποιος πιστεύει ότι αν πάτησες έναν πεζό είναι το ίδιο να έχεις τον Λυκουρέζο ή τον Κούγια να σε υπερασπίζεται με το να έχεις το δικηγόρο της γειτονιάς σου… να κάνει ένα βήμα μπροστά.
Οι νόμοι και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης δεν είναι ένα ανεξάρτητο σώμα κανόνων με θεϊκή προέλευση αλλά μια αποτύπωση των ισορροπιών ισχύος σε μια κοινωνία. Η γενική αίσθηση, λοιπόν, ότι οι πλούσιοι συνήθως την γλιτώνουν στηρίζεται στην ίδια τη δομή του συστήματος. Και αυτό το ξέρουν και οι πλούσιοι και οι φτωχοί – όσο και αν το αρνούνται οι αυλοκόλακες, δημοσιολόγοι και δημοσιογράφοι που υπηρετούν τους πρώτους.
Όταν όμως το κόστος της παραβατικότητας είναι αναλογικά διαφορετικό για πλούσιους και φτωχούς δεν είναι απόλυτα φυσιολογικό ότι αυτό θα επηρεάσει την οδηγική τους συμπεριφορά και κάθε συμπεριφορά τους;
Αν σε αυτά συνυπολογίσουμε την μακρόχρονη ελληνική παράδοση να σβήνουν οι κλήσεις των ισχυρών (είτε γιατί κάποιοι έχουν τα χρήματα ή τις γνωριμίες να το κάνουν) αλλά και τις κατά πολύ υψηλότερες ταχύτητες που πιάνουν τα πολυτελή οχήματα, καταλαβαίνουμε ότι δημιουργείται ένας θανάσιμος συνδυασμός αλαζονείας και δυνατότητας πρόκλησης μεγαλύτερης καταστροφής.
Σημαίνουν μήπως όλα αυτά ότι οι υπόλοιποι οδηγοί είναι καλοί και ευγενικοί επειδή είναι πιο φτωχοί; Σε καμία περίπτωση. Οι Έλληνες οδηγοί δεν έχουν την σωστή οδηγητική παιδεία και συχνά οδηγούν σε λιγότερο από ιδανικούς (έως τρομακτικά επικίνδυνους) δρόμους.
Διαβάζοντας όμως αντίστροφα την προηγούμενη συλλογιστική κατανοούμε ότι οι φτωχοί έχουν περισσότερους λόγους να είναι προσεκτικοί και πολύ μικρότερη δυνατότητα πρόκλησης μεγάλης καταστροφής.
Υπό αυτή την έννοια η αυτόματη αντίδραση της πλειονότητας του πληθυσμού να αναζητά ταξικά αίτια σε ένα τρομακτικό δυστύχημα (αν και ομολογουμένως έγινε πρόωρα, χωρίς να υπάρχουν επαρκή στοιχεία) όχι μόνο δεν είναι παράλογη αλλά είναι και απόλυτα υγιής για μια κοινωνία.
Λίγο ταξικό μίσος δεν έβλαψε ποτέ κανέναν… φτωχό.
Άρης Χατζηστεφάνου
Υ.Γ Επειδή ως βασικό αντεπιχείρημα στο κείμενο διαβάζω ότι «οι φτωχοί διπλοπαρκάρουν και κλείνουν τις θέσεις των ΑΜΕΑ», δυο ακόμη σκέψεις που δεν χώρεσαν: α) δεν υποστήριξα ποτέ την οδηγική έλλειψη κουλτούρας των οικονομικά ασθενέστερων β) η συγκεκριμένη κριτική για να είναι πλήρης πρέπει να λάβει υπόψη ότι ένας πλούσιος δεν χρειάζεται να υποπέσει σε τέτοιες μικροπαραβάσεις γιατί έχει χρήματα να αφήσει το αυτοκίνητό του σε πάρκινγκ ή ακόμη και σε παρκαδόρο (π.χ όταν τα σπάει στα μπουζούκια). Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι η έλλειψη θέσεων πάρκινγκ συνδέεται πολύ συχνά με την οικονομική κρίση καθώς περισσότεροι οδηγοί αναγκάζονται να ξενοικιάζουν ή να επινοικιάζουν τις μόνιμες θέσεις τους σε γκαράζ.
ΠΗΓΗ INFOMAR
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου