Η «σφήνα» των influencers στα παραδοσιακά μίντια

Ματίνα Παπαχριστούδη

Η απώλεια εμπιστοσύνης στην ενημέρωση που προσφέρουν τα ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Στην Ελλάδα, η πτώση στους δείκτες εγκυρότητας, αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης είναι σαρωτική. Σύμφωνα με την πρόσφατη αναφορά του ινστιτούτου Reuters για τις «ψηφιακές ειδήσεις το 2024», σε Ελλάδα και Ουγγαρία μόλις το 23% εμπιστεύεται τις «ειδήσεις» των ΜΜΕ. Στον αντίποδα αυτού του φαινομένου καταγράφεται διεθνώς μεγάλη άνοδος, ποσοτικά και ποιοτικά, στην επιρροή «ειδήσεων» και απόψεων από τους λεγόμενους διαδικτυακούς influencers. Αν πριν 30 χρόνια οι πολίτες στρέφονταν στους τηλεοπτικούς δημοσιογράφους – ποιοι δεν θυμούνται το «θα βγω στον Χαρδαβέλλα ή τον Κακαουνάκη»; – σήμερα καταγράφεται στροφή προς τις «εναλλακτικές φωνές» στα ψηφιακά κοινωνικά δίκτυα. Κυρίως διάφορες διασημότητες, επιχειρηματίες, δημοσιογράφους ή άλλους δημιουργούς που μεταφέρουν ειδήσεις στα δικά τους «κανάλια- εκπομπές», στο YouTube, το TikTok ή το Instagram.

Η άνοδος αυτού του είδους «ενημέρωσης» καταγράφεται ανταγωνιστικά στα κυρίαρχα ως σήμερα ειδησεογραφικά δίκτυα. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι influencers, με εκατομμύρια «ακόλουθους» ή εγγεγραμμένους χρήστες, είναι τα βασικά κανάλια πληροφόρησης για άτομα κάτω των 35 ετών, ξεπερνώντας ακόμη και ισχυρούς λογαριασμούς επιρροής στο X. Η πληροφόρηση που δίνουν για τις πολιτικές ή τις οικονομικές εξελίξεις, για το κλίμα και το περιβάλλον, ακόμη και για τα μίντια, είναι συχνά αμφιλεγόμενη, ενώ πολλές φορές είναι πολιτικά ή και κομματικά καθοδηγούμενη. Ορατή είναι η μονομέρεια, η έλλειψη ουδετερότητας και παρουσίασης αντίθετων απόψεων. Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται πως αναπτύσσονται ανταγωνιστικά, ως αντίπαλος στα παραδοσιακά μίντια, τα οποία βρίσκονται σε διαρκή κρίση αξιοπιστίας κυρίως λόγω των σχέσεων τους με οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα.

Στην Ελλάδα, η πληροφόρηση από τέτοιου είδους ψηφιακές «διασημότητες» καταγράφεται περίπου σαν κλάδος εμπορικής διαφήμισης και μάρκετινγκ. Για πολλούς λόγους, στη χώρα μας οι εκπομπές των influencers, παρά το γεγονός ότι έχουν εξίσου μεγάλη επιρροή ειδικά στις πολύ μικρές ηλικίες που δεν διαβάζουν ειδήσεις και δεν βλέπουν τηλεόραση, «εξαγοράστηκαν» από ποικίλους χορηγούς και μεγάλους διαφημιστές. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν λίγες μέρες, το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας των διαφημιστών-διαφημιζόμενων οργάνωσε εκδήλωση αφιερωμένη στις «καλές πρακτικές του Influencer Marketing»…

Ειδήσεις πίσω από τις κάμερες

Η έντονη κινητικότητα στο τηλεοπτικό σκηνικό, με εξαγορές μικρών περιφερειακών καναλιών της Αττικής, διόλου τυχαία συμπίπτει με την πρόθεση της κυβέρνησης να ανοίξει το θέμα της αδειοδότησής τους. Βέβαιη θεωρείται η μετακίνηση του ιντερνετικού καναλιού του Δημήτρη Μελισσανίδη Naftemporiki TV σε ελεύθερη συχνότητα, μετά την εξαγορά του μικρού και πρώην παιδικού καναλιού Smile, που πρόσφατα ζήτησε να καταγραφεί ως «ενημερωτικός σταθμός».

Από την άλλη, φαίνεται πως μπήκε πωλητήριο στον τηλεοπτικό σταθμό πανελλαδικής εμβέλειας Open ΤV. Το κανάλι του Ιβάν Σαββίδη έχει ισχυρή παρουσία και επιρροή στον τομέα της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας, ωστόσο δεν κατάφερε να εμφανίσει επιτυχίες. Θυμίζουμε πως το ψυχαγωγικό πρόγραμμα έχει ανατεθεί στην εταιρεία του Ν. Κοκλώνη, την «Barkingwell Media», για την οποία υπάρχει έντονη φημολογία ότι αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα.

Απόλυτα κερδοφόρα είναι πλέον η ψηφιακή εταιρεία των μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας, η Digea. Μετέχουν σε αυτή οι ΑΝΤ1, Alpha, Mega, ΣΚΑΙ, Star και ΤV Μακεδονία και κατέγραψε πέρυσι κέρδη ύψους 1.796.630 ευρώ. Τα έσοδα της προέρχονται από τα ενοίκια των καναλιών των μετόχων της και των περιφερειακών καναλιών – για το 2023, συγκεκριμένα, έλαβε από ενοίκια 12,5 εκατ. από τους πανελλαδικούς σταθμούς και 4,5 από τους περιφερειακούς.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (22.6.24)