Πολύχρωμες κερκίδες της οργής στα γήπεδα της Γερμανίας
Μάκης Γεωργιάδης
▸Πώς θα αποτιμήσει άραγε ο ιστορικός του μέλλοντος το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου ή Euro της Γερμανίας του 2024;
Από ποδοσφαιρικής άποψης, το ερώτημα είναι μάλλον ήσσονος σημασίας. Άλλωστε την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μόλις έχει ξεκινήσει η φάση των μεγάλων νοκ άουτ παιχνιδιών και τα σπουδαία ματς. Η μεγαλύτερη εικόνα έχει περισσότερο ενδιαφέρον.
Για τον ίδιο τον γερμανικό Τύπο και την εκεί κοινή γνώμη, η φετινή διοργάνωση δεν έχει καμία σχέση με την περίοδο των παχιών αγελάδων του 2006, οπότε και διοργανώθηκε στα ίδια γήπεδα το Παγκόσμιο Κύπελλο. Η ατμομηχανή της Ενωμένης Ευρώπης βυθίζεται στην πολιτική κρίση και μια οικονομική δίνη και κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσουν όλα αυτά. Επιπλέον, η καθημερινότητα της «οικονομίας του πολέμου», συνειδητά ή ασυνείδητα, ρίχνει τη βαριά σκιά της παντού.
Το ίδιο ισχύει και για τα γήπεδα. Σε μια Ευρώπη και έναν κόσμο που διαιρείται εκ νέου σε διχαστικά δίπολα με ζοφερές προοπτικές, τα οξύμωρα σχήματα βασιλεύουν σ’ αυτήν την διοργάνωση. Οι μεγαλύτεροι χορηγοί και τα χρυσά κέρδη των διοργανωτών προέρχονται στην πλειονότητά τους από ασιατικούς –και κυρίως κινεζικούς– πολυεθνικούς γίγαντες. Η ίδια η Γερμανία, η οποία επανεξοπλίζεται και ετοιμάζεται για πόλεμο ως το 2029, απογαλακτίζεται από την επί εβδομήντα χρόνια εμβληματική αλλά και με ύποπτο παρελθόν Adidas, για να πέσει στην αγκαλιά της ανταγωνίστριας πολυεθνικής του αθλητισμού με έδρα τις ΗΠΑ, Nike. Την ίδια ώρα, πολλές από τις εξέδρες παραδίνονται σε διαφόρων χρωμάτων εθνικιστικούς παροξυσμούς.
Η Γερμανία, ως πρωταγωνιστής των εξελίξεων της δεκαετίας του 1990 και καταλυτικός παράγοντας της διάλυσης της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, υποδέχεται τα θραύσματά της ως φιλοξενούμενες εθνικές ομάδες, οι οποίες μαζί με την Αλβανία και την Τουρκία έρχονται να συνθέσουν ένα εκρηκτικό «βαλκανικό κοκτέιλ». Κροάτες και Αλβανοί τραγουδούν μαζί στον μεταξύ τους αγώνα εθνικιστικά και μισαλλόδοξα συνθήματα εναντίον των Σέρβων. Κάπου στην αλβανική εξέδρα ξεδιπλώνεται ένα πανό της «Μεγάλης Αλβανίας».
Αντίστοιχα στην σερβική εξέδρα, στο ματς της Σερβίας με την Αγγλία, ανεβαίνει πανό με τη «Μεγάλη Σερβία» και προσαρτημένο το Κοσσυφοπέδιο, την ίδια ώρα που οι Άγγλοι τραγουδούν από την πλευρά τους τα «δέκα γερμανικά βομβαρδιστικά», ένα τραγούδι σύνθημα εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας, με προφανή στόχο τους οικοδεσπότες. Από την άλλη πλευρά, στη Γαλλία, η άκρα δεξιά τα βάζει με την εθνική ομάδα της χώρας που έχει χάσει τη «λευκή της απόχρωση» και τη «λευκή της υπεροχή», αναγκάζοντας αστέρες όπως ο Κιλιάν Εμπαπέ να δώσει αποστομωτική απάντηση στο κόμμα της Λεπέν. «Θέλω να είμαι υπερήφανος που εκπροσωπώ τη Γαλλία. Δεν θέλω να εκπροσωπώ μια χώρα η οποία δεν ανταποκρίνεται στις αξίες μου ή στις αξίες μας», είπε χαρακτηριστικά ο αρχηγός των τρικολόρ, συμφωνώντας με προηγούμενες δηλώσεις του συμπαίκτη του Μάρκους Τιράμ, ο οποίος προέτρεπε σε καθημερινό αγώνα εναντίον του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της διαμορφούμενης κατάστασης στην Γαλλία με την επικράτηση της ακροδεξιάς στις 9 Ιουνίου.
Στον αντίποδα αυτών, διεθνείς παίχτες όπως ο Αλβανός Μιρλίντ Ντάκου, φωνάζει με ντουντούκα εθνικιστικά συνθήματα εναντίον της Βόρειας Μακεδονίας ξεσηκώνοντας την εξέδρα στον αγώνα με την Ιταλία, για να ζητήσει την επόμενη ημέρα συγγνώμη. Στις εξέδρες των γηπέδων και στους δρόμους των γερμανικών μεγαλουπόλεων, Τούρκοι οπαδοί πανηγυρίζουν σχηματίζοντας τα σύμβολα των Γκρίζων Λύκων. Πράγματα που έχουν ξαναγίνει και σίγουρα δεν χαρακτηρίζουν την πλειονότητα των οπαδών όλων αυτών των ομάδων, αλλά δεν παύουν να δείχνουν πόσο εύφορο παραμένει το έδαφος στις κερκίδες της οργής. Όσο η καταπίεση, οι ανισότητες και η πολεμική απειλή αυξάνονται, τόσο οι παραμορφωτικοί φακοί του εθνικισμού δείχνουν να ενισχύονται.
Στις διαμαρτυρίες της εκάστης ομοσπονδίας, η ΟΥΕΦΑ απαντάει με πρόστιμα, καθώς και με τιμωρίες κάποιων αγωνιστικών για ορισμένους πρωταγωνιστές – μέλη των ομάδων. Το «No Politica» ωστόσο της ΟΥΕΦΑ, ακυρώνεται στην πράξη. Από την άλλη πλευρά, η γερμανική αστυνομία χρησιμοποιεί ωμή βία και όργιο καταστολής αρχικά εναντίον των Ιταλών μετά το παιχνίδι με την Αλβανία και στη συνέχεια εναντίον Σέρβων, Άγγλων, Αλβανών…
Σίγουρα κραυγαλέες καταστάσεις μέσα στα γήπεδα και ακρότητες με βιαιοπραγίες δεν έχουν υπάρξει, αλλά τόσο η εποχή όσο και τα γήπεδα της Γερμανίας θυμίζουν έναν τεράστιο δοκιμαστικό σωλήνα, από τον οποίο δεν μπορεί κανείς να βεβαιώσει πως δεν θα ξεπεταχτεί ένας κοινωνικός Φρανκεστάιν. Για την ώρα, χρυσάφι και εθνικιστικά πάθη βαδίζουν χέρι – χέρι σε μια δοκό ισορροπίας.
Ενδεικτικό της εποχής ωστόσο που ζούμε, είναι το γεγονός ότι ένας από τους μεγαλύτερους ειδησεογραφικούς οργανισμούς του κόσμου, το Associated Press, αναγκάστηκε να εκδώσει διάψευση για ένα υποτιθέμενο δικό του ρεπορτάζ, το οποίο ανέφερε πως οι γερμανικές αρχές είχαν απαγορεύσει τις σλοβακικές σημαίες στο ματς της Σλοβακίας με την Ουκρανία εξαιτίας της ομοιότητας της με την ρωσική σημαία. Η είδηση κατέκλυσε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο. Ο πόλεμος είναι παντού και η αλήθεια θα είναι παντού και πάντα θύμα του. Η γερμανική κυβέρνηση διέψευσε πως υπήρξε απαγόρευση οποιασδήποτε σημαίας. Είναι όμως γνωστό ότι κυνηγιούνται δια ροπάλου όσοι γίνουν αντιληπτοί να κατέχουν σημαίες της Παλαιστίνης ή του Ισραήλ. Για λόγους ισορροπίας ίσως έλεγε κάποιος.
Παρά την τεράστια καταστολή που έχει προϋπάρξει για το παλαιστινιακό και τα μέτρα που έχουν ληφθεί, πάντα θα υπάρχουν ρωγμές. Τούρκοι οπαδοί στο ματς της 26 ης Ιουνίου με την Τσεχία ανέμισαν παλαιστινιακές σημαίες στις εξέδρες δίνοντας μια άλλη διάσταση, μια απόχρωση αλληλεγγύης και αντίστασης, καθώς δεν είναι καθόλου αστείο να σε πετύχει η γερμανική αστυνομία να κατέχεις παλαιστινιακή σημαία. Κατά τα λοιπά, όταν η πράξη δείχνει πως η αλήθεια φλερτάρει επικίνδυνα με το ψέμα, το βέβαιο είναι πως οι μέρες που έρχονται μοιάζουν όλο και πιο σκοτεινές…
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (29.06.24)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου