«Θα νοσταλγήσουμε τον Άσαντ» λένε στο Ισραήλ που ανησυχούν για την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία

«Θα νοσταλγήσουμε τον Άσαντ» λένε στο Ισραήλ που ανησυχούν για την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη Συρία- Al Monitor

Οι αναφορές για τουρκικές προετοιμασίες εισβολής στη βόρεια Συρία, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις ισραηλινών αξιωματούχων για υποστήριξη των Κούρδων, επιβαρύνουν περαιτέρω την ήδη τεταμένη σχέση μεταξύ των ηγετών του Ισραήλ και της Τουρκίας.

Δύο εβδομάδες μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν πολύ πιο επικίνδυνο αντίπαλο στη Συρία: Τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Έχοντας τουλάχιστον εν μέρει ενορχηστρώσει την κατάρρευση του καθεστώτος που κυβέρνησε τη Συρία για πάνω από πέντε δεκαετίες, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία του άξονα υπό την ηγεσία του Ιράν, ο Ερντογάν είναι τώρα αποφασισμένος να τοποθετηθεί ως ο “βασιλιάς” της Συρίας. Λίγες δυνάμεις στην περιοχή θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν τη φιλοδοξία του, εκτός από το Ισραήλ.

“Μπορεί να καταλήξουμε να νοσταλγήσουμε τον Άσαντ”, δήλωσε στο Al-Monitor ανώτερη ισραηλινή πολιτική πηγή υπό τον όρο της ανωνυμίας. “Ο Άσαντ ήταν αδύναμος, επικεντρωμένος στη δική του επιβίωση. Δεν είχε εδαφικές φιλοδοξίες εκτός της Συρίας και δεν φιλοδοξούσε να γίνει η κυρίαρχη δύναμη στη Μέση Ανατολή, επισκιάζοντας και εκτοπίζοντας το Ισραήλ”.

Η τουρκική στρατιωτική ενίσχυση των τελευταίων ημερών στο συριακό έδαφος τροφοδοτεί ανησυχίες τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στο Ισραήλ. Επικαλούμενη Αμερικανούς αξιωματούχους, η Wall Street Journal ανέφερε ότι η κυβέρνηση ανησυχεί όλο και περισσότερο ότι η Τουρκία και οι Σύροι πολιτοφύλακες εταίροι της ετοιμάζονται για μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική εισβολή σε συριακό έδαφος που ελέγχεται από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κουρδικές δυνάμεις.

Το Ισραήλ, καθώς και η Ουάσινγκτον, ανησυχούν ότι ο Ερντογάν μπορεί να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας στη Συρία για να πλήξει τους υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ Κούρδους της Συρίας για τους δεσμούς τους με το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) που αμφισβητεί την Άγκυρα.

Το Ισραήλ υποστηρίζει τους Κούρδους

Το Ισραήλ θεωρείται ένας μακροχρόνιος παραδοσιακός υποστηρικτής της κουρδικής μειονότητας σε όλη τη Μέση Ανατολή. Ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας Kan του Ισραήλ ανέφερε στις 7 Δεκεμβρίου ότι αξιωματούχοι του κουρδικού θύλακα στη βορειοανατολική Συρία επικοινώνησαν με το Ισραήλ μετά την κατάρρευση της συριακής κυβέρνησης και ζήτησαν ισραηλινή βοήθεια. Τις επόμενες ημέρες, ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ προέβη σε δημόσιες δηλώσεις καλώντας τη διεθνή κοινότητα να προστατεύσει τους Κούρδους.

Όμως οι Κούρδοι άλλαξαν γνώμη αρκετές ημέρες αργότερα, προφανώς λόγω των ενδείξεων για επικείμενη τουρκική εισβολή στην αυτονομία τους. Μια έκθεση του Kan στις 15 Δεκεμβρίου ανέφερε ότι οι Κούρδοι έστειλαν μυστικά μηνύματα στο Ισραήλ για να σταματήσουν τις δημόσιες δηλώσεις υποστήριξης προς αυτούς, ώστε να μην τους παρουσιάσουν ως συνεργάτες του Ισραήλ.

Κορυφώνεται η ένταση Ισραήλ-Τουρκίας

Οι σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας έχουν βιώσει δραματικά σκαμπανεβάσματα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά σπάνια ήταν τόσο τεταμένες όσο μετά την εισβολή της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 και τον πόλεμο που ακολούθησε από το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.

“Δεν βλέπω έναν στρατιωτικό πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας- είναι ένα βήμα στα όρια της παραφροσύνης από την πλευρά των δύο αυτών χωρών”, δήλωσε στο Al-Monitor δυτική διπλωματική πηγή στη Μέση Ανατολή υπό τον όρο της ανωνυμίας. Παρ’ όλα αυτά, η πηγή συμβούλευσε το Ισραήλ να έχει κατά νου ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι οπαδός του Ερντογάν σε σημείο να του αποδίδει τα εύσημα για την πτώση του καθεστώτος Άσαντ.

Ο Τραμπ αποκάλεσε την απομάκρυνση του Άσαντ “μη φιλική κατάληψη” από την Τουρκία.

“Νομίζω ότι η Τουρκία είναι πολύ έξυπνη … Η Τουρκία έκανε μια μη φιλική κατάληψη, χωρίς να χαθούν πολλές ζωές. Μπορώ να πω ότι ο Άσαντ ήταν ένας φονιάς…”, δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους.

Στη συνέχεια επαίνεσε τον Ερντογάν. “Ο Ερντογάν είναι κάποιος με τον οποίο τα πήγαινα πολύ καλά… Έχει δημιουργήσει έναν πολύ ισχυρό στρατό”, πρόσθεσε ο Τραμπ. Αναφερόμενος στο οθωμανικό παρελθόν της Τουρκίας, ο Τραμπ συνέχισε: “Την ήθελαν τη Συρία εδώ και χιλιάδες χρόνια και την πήραν, και αυτοί οι άνθρωποι που μπήκαν μέσα ελέγχονται από την Τουρκία, και αυτό είναι εντάξει”.

Η πολιτική του Τραμπ για τη Συρία παραμένει διφορούμενη για πολλούς Ισραηλινούς αξιωματούχους.

“Κανείς δεν ξέρει τι θα κάνει ο Τραμπ, αν πρέπει να επιλέξει μια ξεκάθαρη πλευρά μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας. Ούτε ο Τραμπ ξέρει τι θα κάνει σε αυτή την περίπτωση”, πρόσθεσε η διπλωματική πηγή.

Ενώ η Τουρκία μπορεί να ετοιμάζεται να εισβάλει στον κουρδικό θύλακα, το Ισραήλ συνεχίζει την εκστρατεία βομβαρδισμών για να καταστρέψει τις εναπομείνασες στρατηγικές δυνατότητες του στρατού του Άσαντ και τα στρατεύματά του προετοιμάζονται για χειμερινή παραμονή στα εδάφη που έχει καταλάβει στα συριακά υψίπεδα του Γκολάν. Η συζήτηση για την προσάρτηση των δρούζικων χωριών εκεί – η οποία εμφανίστηκε την περασμένη εβδομάδα με την έκκληση ορισμένων Σύρων Δρούζων κατοίκων των συνόρων να τους προσαρτήσει το Ισραήλ προκειμένου να τους προστατεύσει από τους αντάρτες που ελέγχουν τη Δαμασκό – έχει εκλείψει.

Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν έχει καμία πρόθεση να εκκενώσει τα εδάφη που ελέγχει “μέχρι να μάθουμε με ποιον έχουμε να κάνουμε και να είμαστε σίγουροι ότι τίποτα κακό δεν θα μας απειλήσει από εδώ”, δήλωσε στο Al-Monitor ανώτερη ισραηλινή πηγή ασφαλείας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Παρά τις εντάσεις μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας, ανώτερη διπλωματική πηγή του Ισραήλ δήλωσε στο Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας ότι “υπάρχει συνεργασία και το εμπόριο εξακολουθεί να είναι σχετικά γόνιμο, οπότε οι γέφυρες δεν έχουν καεί και όλες οι επιλογές είναι ανοιχτές”.

Τον Νοέμβριο, ο επικεφαλής της ισραηλινής Shin Bet Ρόνεν Μπαρ επισκέφθηκε την Τουρκία και συναντήθηκε με τον ομόλογό του. Οι συζητήσεις τους επικεντρώθηκαν σε έναν πιθανό τουρκικό ρόλο στις πολυεθνικές προσπάθειες για την επίτευξη της απελευθέρωσης των ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς και στις προσπάθειες ανώτερων αξιωματούχων της Χαμάς που αναζητούν καταφύγιο στην Τουρκία και αλλού.

Ένα άλλο όνομα που αναφέρεται στο Ισραήλ στο πλαίσιο των ισραηλινοτουρκικών σχέσεων είναι ο Χακάν Φιντάν, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών και πρώην επί μακρόν επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.

“Ο Γιόσι Κοέν, πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, και ο Ντέιβιντ Μπαρνέα, ο σημερινός επικεφαλής της Μοσάντ, τον γνωρίζουν πολύ καλά και είχαν εξαιρετική σχέση συνεργασίας μαζί του”, δήλωσε η δυτική διπλωματική πηγή. “Ο Φιντάν είναι ένας πολύ εκλεπτυσμένος άνθρωπος. Γνωρίζει καλά την Ουάσιγκτον και ξέρει πώς να μιλάει με τους Αμερικανούς. Το ερώτημα είναι αν θα γίνει εχθρός του Ισραήλ στην Ουάσινγκτον ή αν ο Τραμπ θα καταφέρει να τον φέρει κοντά με τον Μπαρνέα και να μοιράσει την επιρροή στη Συρία μεταξύ αυτών των δύο χωρών”.

Οι απαντήσεις σε ορισμένα από αυτά τα ερωτήματα θα μπορούσαν να προκύψουν μετά τις 20 Ιανουαρίου, όταν θα ορκιστεί ο Τραμπ. Δεν υπάρχει “χαμένη αγάπη” μεταξύ των τριών μη αραβικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή – του Ισραήλ, της Τουρκίας και του Ιράν.

Εκτός από τις πολιτικές πτυχές, η αντιπαλότητα μεταξύ αυτών των τριών δυνάμεων έχει επίσης ισχυρές οικονομικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, η συζήτηση για την ανανέωση της πρωτοβουλίας του 2009 για έναν αγωγό φυσικού αερίου από το Κατάρ στην Τουρκία, ο οποίος θα περνούσε μέσα από τη νέα Συρία, επανήλθε τις τελευταίες ημέρες με την πτώση του Άσαντ, ο οποίος αντιτάχθηκε στο σχέδιο. Η έλευση στη σκηνή ενός νέου επιχειρηματικά προσανατολισμένου, αυτοαποκαλούμενου διαπραγματευτή από την Ουάσινγκτον υπόσχεται “ενδιαφέρουσες ημέρες”.

Πηγή: Al Monitor