Η συνάντηση Ομπάμα και Ερντογάν στο οβάλ γραφείο σήμερα δίνει την ευκαιρία για έναν απολογισμό στη «νέα» σχέση που εγκαινίασε ο πρόεδρος Ομπάμα με την Τουρκία με την προ 7μηνου εκεί επίσκεψή του.
Στην Ουάσιγκτον κυριαρχούν ανάμικτα αισθήματα για την εν τω μεταξύ πορεία και ανάπτυξη της σχέσης αυτής, αλλά, σε τελική ανάλυση, αυτά χειραγωγούνται και εκλογικεύονται από τη συναντίληψη της στρατιάς των αναλυτών και εμπειρογνωμόνων ασχολουμένων με την Τουρκία, πως από τις διακυμάνσεις της σχέσης «βγάζουν το ψωμί» τους.
Πέραν αυτής της πραγματικότητας, είναι γεγονός ότι σε κυβερνητικό επίπεδο διαπιστώνεται κάποια επιφύλαξη για το κατά πόσον η Τουρκία επιτελεί, πράγματι, τον εταιρικό ρόλο που της απένειμε η κυβέρνηση Ομπάμα.
Ενδεικτική και αρκούντως περιεκτική ήταν δήλωση του στρατηγού Τζέιμς Τζόουνς, συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας (NSC) του προέδρου Ομπάμα, την Παρασκευή για την επίσκεψη Ερντογάν.
«Κεντρικός παίκτης»
Αναφερθείς στην κτηματομεσιτική αξία της γείτονος και στη «στρατηγική σημασία» που έχει εκ της θέσεώς της και την, ως εκ τούτου, φυσιολογική «επιρροή» στις εξελίξεις της περιοχής της, ο στρατηγός άφησε αιχμές για την αξιοπιστία της.
«Η Τουρκία είναι ένας κεντρικός παίκτης και ένας κεντρικός σύμμαχος ("a key player and a key ally")», είπε ο σύμβουλος του κ. Ομπάμα.
«Ελπίζουμε», πρόσθεσε, με παύση, ο ίδιος μετά, ίσως από κάποια περίσκεψη για την προηγηθείσα διαπίστωσή του.
Και, βγαίνοντας αμέσως από τη στιγμιαία αυτή «παραζάλη» που του δημιούργησαν οι σκέψεις του, πρόσθεσε πως «γνωρίζουμε ότι αυτή η συνάντηση (Ομπάμα-Ερντογάν) θα 'χει μεγάλη σημασία στις διμερείς μας σχέσεις».
Ο περιγραφικός αυτός προβληματισμός του στρατηγού Τζόουνς πηγάζει προφανώς από τη γενικότερη διαπίστωση πως η Αγκυρα ακολουθεί τον δικό της δρόμο και δεν λαμβάνει και πολύ τοις μετρητοίς τον... ρόλο που της προσέδωσε η κυβέρνηση Ομπάμα. Ή, για την ακρίβεια, αυτά που θα 'θελαν οι Αμερικανοί να κάνει η Τουρκία, η δεύτερη τα κάνει στο έπακρο, μόνο που δίνει τη «δική» της χροιά και με βάση τις επιδιώξεις της, με αποτέλεσμα ν' ακούγεται εδώ πως «λοξοδρομεί» η Αγκυρα.
Οι φιλοδοξίες της Τουρκίας ξεπερνούν κατά πολύ τις παραμέτρους του πλαισίου στο οποίο οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι μπορούν να βάλουν τη γείτονα κι έτσι παραγνωρίζεται το γεγονός ότι δεν τιθασεύονται εύκολα τα, από την εποχή Οζάλ, αναβιωθέντα νεο-οθωμανικά σχέδιά της. Ενδεικτικός είναι ο χειρισμός της υπόθεσης του Αφγανιστάν, αμέσως μετά τις ανακοινώσεις Ομπάμα και την άρνηση της Τουρκίας να στείλει εκεί μάχιμες δυνάμεις.
Η Αγκυρα κατέστησε σαφές με τον τρόπο αυτό, μόλις τρεις ημέρες προ της συνάντησης Ερντογάν με Ομπάμα, πως οι αποφάσεις των κινήσεών της εκεί υπαγορεύονται από τα δικά της και όχι από αμερικανικά κριτήρια και επιταγές και ανάλογα οριοθετείται και η ατζέντα των συνομιλιών τους.
Από την πλευρά των Αμερικανών εκφράζεται «απογοήτευση» για τη στάση της Αγκυρας, καθώς μάλιστα η Ουάσιγκτον προεξοφλούσε, παλαιότερα, την ουσιαστικότερη συμπαράσταση της Τουρκίας στο Αφγανιστάν.
Εγκύρως εκτιμάται πως η Τουρκία θέτει την περίοδο αυτή τις δικές της νεο-οθωμανικές προτεραιότητες και απλώς χρησιμοποιεί κατά το δοκούν τις «ανάγκες» της Ουάσιγκτον για την προώθηση της δικής της ατζέντας, στα κατ' αυτήν νοούμενα γεωπολιτικά της συμφέροντα.
Είναι προφανές, εξάλλου, πως η Αγκυρα βλέπει τα «στραβά» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και τις καταδικασμένες σε αποτυχία ενέργειες της Ουάσιγκτον στην ευρύτερη περιοχή των τουρκικών συμφερόντων και, απλώς, αρκείται να ταυτιστεί με αυτές.
Για Ιράκ, Συρία, Ιράν
Εν πάση περιπτώσει, στον «απολογισμό» που θα γίνει σήμερα στον Λευκό Οίκο, στα θετικά, σ' εκείνα δηλαδή που προσεγγίζουν οι δύο πλευρές, καταγράφονται το Ιράκ και η Συρία και στα αρνητικά το Ιράν, γιατί παρά το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον εκφράζει σοβαρό ενδιαφέρον να ανοίξει διάλογο με την Τεχεράνη, η ταχύτητα και δομή προσέγγισης της Αγκυρας με τον γείτονά της ξεπερνά την αμερικανική βούληση λόγω της φερόμενης έλλειψης προόδου των πυρηνικών στο Ιράν.
Οι συγκρούσεις Τουρκίας και Ισραήλ, όπως και η έλλειψη προόδου στην πρακτική προσέγγιση Τουρκίας και Αρμενίας βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα, όπως λέγεται από τον Λ. Οίκο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου