ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

Τα Νέα

Μια ευκαιρία για επίδειξη ισχύος, εντός και εκτός των ιρανικών συνόρων, έδωσε χθες στον Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ η 31η επέτειος της Ισλαμικής Επανάστασης. «Το Ιράν είναι πια πυρηνικό κράτος», διακήρυξε ο σκληροπυρηνικός του πρόεδρος ενώπιον εκατοντάδων χιλιάδων οπαδών του την ώρα που οι δυνάμεις ασφαλείας κατέπνιγαν βίαια τις αντιδιαδηλώσεις της αντιπολίτευσης.

Στις τηλεοράσεις τους, οι Ιρανοί είδαν μόνο τους εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες τους που συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Αζάντι (Ελευθερία) της Τεχεράνης, κρατώντας φωτογραφίες του Αγιατολάχ Χομεϊνί και του διαδόχου του, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, προκειμένου να ακούσουν την 75λεπτη πύρινη ομιλία του Αχμαντινετζάντ. Όσα εκτυλίσσονταν παράλληλα στους γύρω δρόμους, τα δακρυγόνα, τις σφαίρες μπογιάς και τα κλομπ που χρησιμοποίησαν οι Φρουροί της Επανάστασης και οι παραστρατιωτικοί μπασιτζί ώστε να μη χαλάσουν οι αντικαθεστωτικοί την κυβερνητική «παράσταση», μόνο μέσω των αντιπολιτευόμενων ιστοσελίδων μαθεύτηκαν, κι αυτό με δυσκολία, αφού το καθεστώς είχε φροντίσει ώστε το Ίντερνετ να «σέρνεται» και πολλές υπηρεσίες e-mail να μη λειτουργούν.

Η κρίση

Ο Αχμαντινετζάντ δεν αναφέρθηκε καθόλου στην εσωτερική κρίση που αντιμετωπίζει. Ανακοίνωσε όμως υπερήφανα πως η πρώτη παρτίδα εμπλουτισμένου κατά 20% ουρανίου είναι έτοιμη - παρ΄ ότι το Ιράν δήλωσε πως αρχίζει τη διαδικασία εμπλουτισμού του ουρανίου σε υψηλότερο βαθμό μόλις την Τρίτη. Είπε επίσης πως το Ιράν θα τριπλασιάσει «άμεσα» την παραγωγή του. Και πως οι Ιρανοί επιστήμονες μπορούν να προχωρήσουν ακόμα πιο πέρα, να εμπλουτίσουν ουράνιο κατά 80% (ακόμα και κατά 100%, υποστήριξε αργότερα ο επικεφαλής της ιρανικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας) αλλά «δεν το χρειαζόμαστε»... «Αν μια μέρα θέλαμε να φτιάξουμε πυρηνικές βόμβες θα το ανακοινώναμε δημόσια χωρίς να σας φοβόμαστε», πρόσθεσε ο Ιρανός πρόεδρος απευθυνόμενους στους «δυτικούς εχθρούς».

«Σήμερα κέρδισαν αυτοί», δήλωνε την ίδια ώρα μία «εσωτερική εχθρός» του καθεστώτος. «Κατάφεραν να μαζέψουν πολύ κόσμο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως ηττηθήκαμε για τα καλά. Χρειαζόμαστε χρόνο να ανασυνταχθούμε»... Συγκρούσεις μεταξύ οπαδών της αντιπολίτευσης και δυνάμεων ασφαλείας σημειώθηκαν σε πολλά σημεία της πρωτεύουσας, καθώς και σε άλλες πόλεις του Ιράν, και δεκάδες άνθρωποι συνελήφθησαν. Για λίγο κρατήθηκε και η εγγονή του Χομεϊνί, Ζαχρά Εσραγκί, μαζί με τον σύζυγό της, Μοχαμάντ Ρεζά Χαταμί- αδελφό του μεταρρυθμιστή πρώην προέδρου.

Ανθρώπινη αλυσίδα

Συμμορίες σκληροπυρηνικών εμπόδισαν και τους δύο γνωστούς ηγέτες της αντιπολίτευσης, Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί και Μαχντί Καρουμπί, να μετάσχουν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Στην περίπτωση του Καρουμπί, μάλιστα, επιτέθηκαν στο κομβόι που τον μετέφερε, σπάζοντας τα παράθυρα του αυτοκινήτου του. Οι χειρότερες βιαιότητες, ωστόσο, έλαβαν χώρα στην πλατεία Σαντεκιέχ της Τεχεράνης: εκεί, οι δυνάμεις ασφαλείας έβαλαν εναντίον των διαδηλωτών με σφαίρες μπογιάς ώστε να τους «σημαδέψουν» για σύλληψη και μπασιτζί με πολιτικά επιτέθηκαν στην 65χρονη σύζυγο του Μουσαβί: τη χτυπούσαν με ρόπαλα μέχρι που οι υποστηρικτές της σχημάτισαν γύρω της ανθρώπινη αλυσίδα και τη φυγάδευσαν.

Επιμένουν πως έχουν ειρηνικούς σκοπούς

«ΕΙΠΑΝ ΠΩΣ δεν μπορούμε να εμπλουτίσουμε ουράνιο αλλά... με τη βοήθεια του Θεού, το Ιράν έγινε πια πυρηνικό κράτος», διατυμπάνισε χθες ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Το Ιράν επιμένει πως το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει ειρηνικούς σκοπούς, πως η αύξηση του εμπλουτισμού του ουρανίου από 3,5% σε 20%, που έχει βάλει τη Δύση σε τροχιά νέων κυρώσεων, γίνεται για την τροφοδότηση ενός ερευνητικού αντιδραστήρα που παρασκευάζει ιατρικά ισότοπα για καρκινοπαθείς. Ειδικοί ωστόσο επισημαίνουν πως άπαξ και το Ιράν εμπλουτίσει ουράνιο κατά 20%, τίποτε δεν το εμποδίζει να ανεβάσει το επίπεδο του εμπλουτισμού στο 93% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων: η τεχνολογία είναι ίδια. Το ερώτημα όμως είναι άλλο: έλεγε αλήθεια ο Ιρανός πρόεδρος όταν ανακοίνωσε χθες πως η πρώτη παρτίδα εμπλουτισμένου κατά 20% ουρανίου είναι έτοιμη δεδομένου του ότι, επισήμως τουλάχιστον, η διαδικασία άρχισε μόλις την Τρίτη; «Είναι αδύνατο να ολοκλήρωσε η Τεχεράνη τον εμπλουτισμό κατά 20% σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα», υποστήριξε ο Τζον Λαρτζ, ένας ανεξάρτητος πυρηνικός μηχανικός, μιλώντας στο Αλ Τζαζίρα. Τη δυσπιστία του εξέφρασε και ο Λευκός Οίκος.

[ ΓΝΩΜΗ ] Ιράν, φάρος ελευθερίας;

ΤΗΕ ΝΕW ΥΟRΚ ΤΙΜΕS , Του Reuel Μarc Gerecht

Mε τη χθεσινή επέτειο της ίδρυσης της Ισλαμικής Δημοκρατικής του Ιράν, θα διαπιστώσουμε εάν το κίνημα της αντιπολίτευσης έχει υποστεί πλήγμα από την όλο και μεγαλύτερη καταπίεση με την οποία το αντιμετωπίζει ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Για την ιρανική κοινωνία είναι αναπόφευκτες και άλλες εξεγέρσεις, κάτι που θα συμβεί εάν οι διαφωνούντες κατεβούν στους δρόμους.

Οι προεδρικές εκλογές του Ιουνίου με το αμφισβητούμενο αποτέλεσμα και η εσωτερική αναταραχή που ακολούθησε θα πρέπει να μας κάνει να αναρωτηθούμε τι θα συνέβαινε εάν το Ιράν εκδημοκρατιζόταν. Ο πρόεδρος Ομπάμα και οι σύμβουλοί του ελπίζουν ακόμα ότι μπορούν να πείσουν την Τεχεράνη να υποχωρήσει από το πυρηνικό της πρόγραμμα αλλά δεν έχουν σκεφτεί την ευρύτερη περιοχή με ένα διαφορετικό Ιράν. Όμως είναι κάτι που πρέπει να γίνει καθώς οι σκληροπυρηνικοί κληρικοί της Τεχεράνης θα ασκούν όλο και περισσότερη πίεση αυξάνοντας τις πιθανότητες αντίδρασης και ενίσχυσης του δημοκρατικού κινήματος. Η στρατιωτικοποιημένη θεοκρατία του Ιράν θα επιβιώσει ή θα χαθεί ανάλογα με την ισχύ των Φρουρών της Επανάστασης.

Όμως στους επόμενους μήνες θα γνωρίζουμε εάν η αντιπολίτευση μπορεί να συγκεντρώσει στους δρόμους μεγάλο αριθμό μοσταζαφάν, των «καταπιεσμένων φτωχών» που υπήρξαν και η βάση του καθεστώτος από την επανάσταση του 1979. Οι οικονομικές «μεταρρυθμίσεις» που σχεδιάζει ο πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινεζάντ θα αυξήσουν τον ήδη υψηλό πληθωρισμό και την ανεργία. Μια αντιπολίτευση που θα περιλαμβάνει τους νεαρούς μουλάδες, τους μορφωμένους γραφειοκράτες και ένα σημαντικό κομμάτι των φτωχών που ζουν στις πόλεις θα αποτελέσουν πολύ δύσκολο στόχο για να μπορέσουν οι Φρουροί της Επανάστασης να τους καταστείλουν.

Στο Ιράν, εκατομμύρια άνθρωποι- οι γιοι και οι κόρες των κάποτε πιστών επαναστατών- έχουν υιοθετήσει μια πιο «λαϊκή» προσέγγιση που δείχνει ότι θα διαρκέσει, γεγονός που είναι αναπόφευκτο να οδηγήσει σε οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές. Κάτι τέτοιο θα επηρεάσει ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή, τη Μέση Ανατολή, την Τουρκία αλλά και τις ισλαμικές χώρες.

Ο Ρέουελ Μαρκ Γκερέχτ είναι μέλος πολλών αμερικανικών think tank για τη Μέση Ανατολή και υπηρέτησε σε αυτή την περιοχή ως ειδικός της CΙΑ