«Εχουν και οι Τουρκοκύπριοι αγνοουμένους»

ΤΑ ΝΕΑ

ΤΟΥ ΑΠΟΝΕΜΗΘΗΚΕ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΔΙΑΒΑΖΩ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΤΟΥ “ΚΟΚΚΙΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ”. ΜΕ ΝΩΠΗ ΤΗ ΧΑΡΑ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟΔΡΟΜΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΦΑΝΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΕ ΟΣΟ ΛΙΓΑ

Δικηγορική «στολή», κοστούμι και γραβάτα. Ακριβής στο ραντεβού του- από τους κορυφαίους για πολλούς έλληνες πεζογράφους του καιρού μας- στέκεται απέναντί μου στη σάλα του ξενοδοχείου. Ο Βασίλης Γκουρογιάννης δεν είναι χθεσινός στην περιπέτεια της γραφής (άρχισε το 1972) ενώ το τελευταίο του μυθιστόρημα Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή (Εκδ. Μεταίχμιο) βραβεύθηκε αλλά και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων αφού διαπραγματεύεται- αιρετικά- τον αγνοημένο πόλεμο του 1974 στην Κύπρο.

Τι γυρεύει ένας Ηπειρώτης στο ξενοδοχείο «Τιτάνια»; Κανονικά θα έπρεπε να συναντηθούμε στο καφενείο «Ζίτσα»...

Ηθελα να συναντηθούμε εδώ γιατί το «Τιτάνια» αναφέρεται στο έργο μου. Εδώ συγκεντρώνονταν βετεράνοι του πολέμου στην Κύπρο και έκαναν διάφορες συζητήσεις. Εδώ συναντιέμαι και εγώ με βετεράνους και κουβεντιάζουμε χωρίς μυθεύματα και φανατισμούς.

Αφιερώσατε το βραβείο του Διαβάζω στην Κύπρο. Ας πάμε πίσω στα αρχικά κίνητρα να ασχοληθείτε με τον αγνοημένο πόλεμο του ΄74.

Διάθεσή μου δεν ήταν να γράψω Ιστορία αλλά να μεταποιήσω σε λογοτεχνικό έργο ένα αγνοημένο θέμα. Το βιβλίο είχε μια εμφανή περιπέτεια και μια αφανή με τους γνωστούς τραμπουκισμούς από ανθρώπους που δεν διάβασαν ποτέ το βιβλίο. Αφησα το βιβλίο μου να παλέψει με αυτούς. Αν είναι ικανό θα αντέξει, αν όχι θα το πάρει το ποτάμι. Αυτό πάντως που απασχολεί εμένα είναι οι ιδρωμένες νύχτες κατά τις οποίες διαχειρίστηκα ένα αιματοβαμμένο υλικό. Με έφερε σε πολλά διλήμματα, χωρίς να χάσω τον μεγάλο μου στόχο που ήταν η λογοτεχνία. Αφιερώνω το βραβείο μου στην Κύπρο μήπως απαλύνουμε τα δεινά που της προκαλέσαμε.

Μέσα σε τρεις μήνες σας έχω δει σε δύο οριακές στιγμές. Στη Στοά του Βιβλίου εν μέσω ύβρεων εναντίον σας και τη Δευτέρα εν μέσω παρατεταμένου χειροκροτήματος για το βραβείο σας... Οι άνθρωποι που εισέβαλαν στη Στοά του Βιβλίου ήταν ένα μείγμα θερμοκέφαλων και άκαπνων στην Κύπρο- αν βρέθηκαν εκεί. Ενας από τους πρωταγωνιστές των επεισοδίων εναντίον μου έλεγε πως όταν έβλεπε τους τούρκους αλεξιπτωτιστές να πέφτουν «ήταν χαρούμενος γιατί θα πολεμούσαν υπό σκιάν», μεταφέροντας την αμφισβητούμενη φράση του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες.

Είχατε πει σε συνέντευξη στα «ΝΕΑ» πως παίρνετε πίσω κάποια ενοχλητικά αποσπάσματα από το βιβλίο σας. Τι θα κάνετε; Εγώ έχω κάνει μια έρευνα για το θέμα. Εχω ακούσει από βετεράνους ότι γινόταν χρήση ναρκωτικών αλλά έχω ακούσει και ακραία πράγματα, μυθεύματα που δεν μπορούσα να υιοθετήσω. Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι έχει γίνει χρήση ηρεμιστικών χαπιών από στρατιώτες, αλλά όχι εκτεταμένα. Εγκλήματα έγιναν από την Εθνοφρουρά, τους καταδρομείς, τους άτακτους ελληνοκυπρίους (έμπαιναν σε μεικτά χωριά, σκότωναν γυναικόπαιδα, έχουμε ομαδικούς τάφους) και όπως έχουμε εμείς 1.700 αγνοουμένους, έχουν και οι Τουρκοκύπριοι 500-600. Εμείς όμως βλέπουμε μόνο το δικό μας δράμα. Επειδή όμως έχω κουβεντιάσει με καλόπιστους και σοβαρούς βετεράνους της ΕΛΔΥΚ (όπως τον Βουρλιόγκα και τον Σπανογιάννη) κάποιες αράδες του βιβλίου θα διορθωθούν ενώ έχω προσθέσει και κάποιες ακριβέστερες.

Ιστορία και λογοτεχνία είναι άλλο πράγμα;

Βέβαια. Ετσι όμως αντιφάσκετε, παίρνοντας πίσω τις ενοχλητικές αράδες...

Το κάνω με πόνο. Επειδή όμως το μυθιστόρημα έχει πάρει ιστορική διάσταση και επειδή το βιβλίο θα μείνει και θα θυμίζει τον πόλεμο, δεν θέλω να ρίχνει σκιά στην καλή μερίδα των ΕΛΔΥΚάριων.

Οι νεώτεροι θα μάθουν για τον πόλεμο στην Κύπρο από το μυθιστόρημά σας ή από την Ιστορική Επιστήμη;

Δεν το κάνω για να ευπρεπίσω ή να εξευμενίσω κάτι. Το κάνω για τη δική μου συνείδηση.