ΤΟ ΝΕΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΝΑΤΟ

Ισοτιμία

Σημαντικές αλλαγές στη δομή του ΝΑΤΟ εισηγείται η «Επιτροπή Ειδικών» υπό την κ. Ολμπράιτ, στον γ. γραμματέα και τα 28 κράτη-μέλη, προκειμένου αυτό να ανταποκριθεί στις διαφαινόμενες προκλήσεις του μέλλοντος. Μεταξύ των προτάσεων της επιτροπής που μας αφορούν, περιλαμβάνεται αυτή που έχει σχέση με τη δομή των δυνάμεών του. Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι ευκίνητες, να αναπτύσσονται εύκολα και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της Συμμαχίας όχι μόνο στην περιοχή αρμοδιότητάς της αλλά και εκτός αυτής.

Αυτό σημαίνει ότι τα διάφορα στρατηγεία στην Ευρώπη, όχι το γενικό (SACEUR) της Μονς, θα καταργηθούν και θα αντικατασταθούν από ένα το οποίο θα αποστέλλει δυνάμεις όπου γίνονται επιχειρήσεις. Έτσι θα δημιουργηθεί μια «ενοποιημένη ιεραρχική κλίμακα», για την οποία γίνεται λόγος, που θα είναι απαλλαγμένη από «εθνικούς περιορισμούς».

Γίνεται σύσταση ο γεν. γραμματέας να προχωρήσει σε αναδιοργάνωση της Συμμαχίας ώστε για να ληφθούν αποφάσεις επί ήσσονος σημασίας θεμάτων να μην απαιτείται ομοφωνία. Παράδειγμα, το επί δεκαετίες υφιστάμενο τουρκικό βέτο για ασκήσεις στη Λήμνο. Επίσης τόσο αυτός όσο και η στρατιωτική ηγεσία προβλέπεται να έχουν προσυμφωνημένες εξουσίες για τους κανόνες εμπλοκής σε επείγοντα θέματα, όπως αυτό της πυραυλικής και της μέσω Διαδικτύου επίθεσης.

Το ΝΑΤΟ, κατά την επιτροπή, πρέπει να διαθέτει πυρηνικά όπλα. Ταυτόχρονα εισηγείται να βοηθηθούν οι προσπάθειες περιορισμού τους έως την τελική τους εξάλειψη. Για τα συμβατικά όπλα η επιτροπή προτείνει επαναδραστηριοποίηση της Συνθήκης CFE του 1990, για τον έλεγχο των εξοπλισμών στην Ευρώπη.

Η επιτροπή θεωρεί ότι ο κίνδυνος να δεχτεί η Συμμαχία ή μέλος της στρατιωτική επίθεση είναι ελάχιστα πιθανός, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση πάντως η αρχή που καθιερώνεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης ίδρυσης του ΝΑΤΟ -επίθεση κατά ενός μέλους είναι επίθεση κατά της Συμμαχίας- παραμένει βασική.

Αν και το ΝΑΤΟ είναι ένας περιφερειακός οργανισμός, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επεμβαίνει εκτός των ορίων δραστηριότητάς του. Άμεσα συναρτάται μ’ αυτό η ανάπτυξη των δυνατοτήτων του να προλαβαίνει ή να διαχειρίζεται κρίσεις με πολιτικά μέσα πριν αυτές εξελιχθούν σε σημείο που να απαιτούνται στρατιωτικά μέσα για τη λύση τους.

Γενικά προτείνεται το ΝΑΤΟ της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα να ρίξει το βάρος του στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, στην οποία συμπεριλαμβάνονται οι επιθέσεις μέσω Διαδικτύου, οι δολιοφθορές σε ενεργειακά δίκτυα και η πειρατεία.

Ανοιχτό παράθυρο σε νέες συνεργασίες

ΑΝ ΚΑΙ η επιτροπή δηλώνει ότι το ΝΑΤΟ επιμένει στην πολιτική των «ανοιχτών θυρών», για όποια κράτη επιθυμούν να γίνουν μέλη του, στο θέμα της ένταξης της Ουκρανίας και της Γεωργίας σαφέστατα υπαναχωρεί. Αναφέρει: «Μια από τις μεγαλύτερες αποτυχίες του ΝΑΤΟ στον τομέα της δημιουργίας συνεργασιών ήταν η σύγκρουση Ρωσίας και Γεωργίας το 2008, όπου δύο συνεργάτες της Συμμαχίας ενεπλάκησαν σε εχθροπραξίες για θέματα που παραμένουν άλυτα».

Θεωρεί ότι οι δημοκρατικές αξίες, ο πολιτικός έλεγχος των Ενόπλων Δυνάμεων, η μη καταπίεση των μειονοτήτων και η ειρηνική επίλυση εσωτερικών και διεθνών διαφορών, παραμένουν οι βασικοί κανόνες για να γίνει μια χώρα μέλος της Συμμαχίας.

Στον τομέα των συνεργασιών η επιτροπή προτείνει το ΝΑΤΟ να είναι πιο ανοιχτό και να συνεργαστεί με τις Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Ν. Κορέα, Ιαπωνία αλλά και με χώρες της Μεσογείου, της Μ. Ανατολής, την Ινδία και την Κίνα.

Αλλάζει την πολιτική της η Ουάσιγκτον απέναντι στη Ρωσία

Η «Επιτροπή Ειδικών» χαρακτηρίζει τη συνεργασία της Ρωσίας στην αντιπυραυλική άμυνα εξαιρετικά σημαντική. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις σχέσεις με τη Ρωσία, η οποία θεωρείται πλέον βασικός συνεργάτης του ΝΑΤΟ. Η μεταστροφή, που αντανακλά την αλλαγή πολιτικής της Ουάσιγκτον, γίνεται εμφανέστατη σε πολλά σημεία του κειμένου της επιτροπής, με ρητές και κατηγορηματικές αναφορές.

Συγκεκριμένα η επιτροπή αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «λόγω του μεγέθους και της εκτίμησης που χαίρει, η Ρωσία παίζει αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ευρωατλαντικού περιβάλλοντος ασφάλειας.

Είναι θετικό ότι η Ρωσία έχει δείξει αυξημένο ενδιαφέρον στην υποστήριξη αεροπορικών και χερσαίων μεταφορών εφοδίων για τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν. Έχει δείξει δημιουργικό ενδιαφέρον στις συζητήσεις για τον περιορισμό των στρατηγικών όπλων, με τις ΗΠΑ. Έχει εκφράσει την κατηγορηματική της αντίθεση στην τρομοκρατία και την πειρατεία, ενώ είναι κατά της διάδοσης των πυρηνικών όπλων». Ταυτόχρονα η επιτροπή αναγνωρίζει ότι, λόγω παρελθόντος, η Ρωσία αντιμετωπίζεται με καχυποψία από κάποια μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ κάποιοι από την ηγεσία της έχουν εκφράσει ενδοιασμούς ως προς τους σκοπούς της Συμμαχίας.

Ουσιαστικό σημείο σύμπτωσης ΝΑΤΟ Ρωσίας η επιτροπή θεωρεί το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ είναι μια αμυντική συμμαχία, ενώ και το νέο στρατηγικό δόγμα της Ρωσίας, που δημοσιοποιήθηκε το 2010, δηλώνεται ως «αυστηρά αμυντικό». Επίσης χαρακτηρίζει τη συνεργασία της Ρωσίας στην αντιπυραυλική άμυνα εξαιρετικά σημαντική.