Δευτέρα 24 Μαΐου 2010

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΞΙΑ









Ελευθεροτυπία


του Γ. ΚΑΡΕΛΙΑ


Η οικονομική κρίση ανέδειξε την κρίση του πολιτικού συστήματος. Βιαίως και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα από τις εκλογές. Είναι η πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά χρονικά που το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα αμφισβητείται πανταχόθεν. Οι ίδιοι οι εκπρόσωποί του συνομολογούν την κρίση που διέρχεται, με ορισμένους να εκφράζουν ανοιχτά φόβους ότι μεθοδεύεται η αντικατάστασή του από εξωπολιτικές δυνάμεις.




Δεν είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται ότι το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του βρίσκεται στο ναδίρ της αξιοπιστίας του. Εδώ και τουλάχιστον δύο δεκαετίες τόσο οι φορείς που το απαρτίζουν (Βουλή, κόμματα) όσο και τα πρόσωπα (υπουργοί, βουλευτές) καταγράφονται στις τελευταίες θέσεις της κλίμακας αξιοπιστίας των ερευνών της κοινής γνώμης. Τι είναι αυτό που τώρα αλλάζει τα δεδομένα και προκαλεί ανησυχία ή και αγωνία για τη συνέχεια; Είναι δύο πρόσφατα γεγονότα και μια διαρκώς προβαλλόμενη απαίτηση:
1 Στην πρόσφατη διαδήλωση ακούστηκε το σύνθημα «να καεί το μπουρδέλο η Βουλή» και όχι μόνο από ομάδες «ακραίων» διαδηλωτών. Επιπλέον, μερικές δεκάδες διαδηλωτές, απροσδιόριστης ακόμα πολιτικής ή κομματικής προέλευσης, αποπειράθηκαν να εισβάλουν στον αύλειο χώρο του Κοινοβουλίου.
2 Πολιτικά πρόσωπα έγιναν αντικείμενο αποδοκιμασιών ή και προπηλακισμών.
3 Ολο και πιο συχνά ακούγεται η «απαίτηση» να επιβληθούν κυρώσεις σε υπουργούς που παρανόμησαν ή έχουν ευθύνες για την οικονομική κατάρρευση της χώρας. Αυτό εκφράζεται με τη γνωστή φράση «θα πάει κάποιος στη φυλακή;».


Οι μισθολογικές απώλειες ευρύτατων στρωμάτων μισθωτών και συνταξιούχων δεν αφήνουν πλέον στο απυρόβλητο ορισμένες συμπεριφορές των πολιτικών, αλλά και βάζουν στο στόχαστρο τα προνόμια που έχουν εξασφαλίσει οι εργαζόμενοι στη Βουλή. Εντύπωση έχει προκαλέσει το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια σχεδόν διπλασιάστηκε ο αριθμός των υπαλλήλων της. Αλγεινή εντύπωση προκαλούν οι αποκαλύψεις ότι, μεταξύ αυτών, είναι συγγενικά πρόσωπα πρώην προέδρων και αντιπροέδρων του Σώματος και απλών βουλευτών. Επιπλέον, η αποκάλυψη της υπόθεσης Βοσκόπουλου και η παραίτηση της συζύγου του, υφυπουργού Αντζελας Γκερέκου, κατέδειξαν πόσο διάτρητο είναι το σημερινό σύστημα (μη) ελέγχου του «πόθεν έσχες», γεγονός που εξασφαλίζει ασυλία και ατιμωρησία στους πολιτικούς.
Θορυβημένα από το κλίμα αυτό, τα δύο κόμματα εξουσίας σπεύδουν να πάρουν διάφορες αποφάσεις και να προαναγγείλουν αλλαγές στη λειτουργία του συστήματος. Ηδη έχει ανακοινωθεί ότι θα αλλάξει το εκλογικό σύστημα, με στόχο να γίνουν μικρότερες οι μεγάλες εκλογικές περιφέρειες και να μειωθούν οι εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων και η εξάρτησή τους από διάφορα συμφέροντα. Ο πρόεδρος της Βουλής ανακοίνωσε ότι θα αλλάξει ο θεσμός της ασυλίας, ο οποίος μέχρι τώρα ουσιαστικά είχε οδηγήσει στην απαλλαγή των βουλευτών από κάθε κατηγορία, ακόμη κι αν αυτή ήταν εντελώς άσχετη με την άσκηση των πολιτικών καθηκόντων τους. Και ο υπουργός Δικαιοσύνης ανήγγειλε ότι θα αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και θα επιμηκυνθεί ο χρόνος παραγραφής των αδικημάτων τους.
Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε εξέλιξη η λειτουργία εξεταστικών επιτροπών για ορισμένα από τα πολύκροτα σκάνδαλα που απασχόλησαν την επικαιρότητα το προηγούμενο διάστημα (Siemens, Βατοπέδιο κ.ά.) και προαναγγέλλεται η παραπομπή πρώην υπουργών σε «προανακριτική» επιτροπή, για την αναζήτηση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών τους.
Τρεις πολιτικοί, δύο της παλαιότερης κι ένας της νεότερης γενιάς, παίρνουν μέρος στο σημερινό «στρογγυλό τραπέζι» της «Ε», σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν οι αιτίες της σημερινής κρίσης του πολιτικού συστήματος και να αναζητηθούν τρόποι θεραπείας της. Ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης (ΠΑΣΟΚ), ο βουλευτής της Ν.Δ. Μάξιμος Χαρακόπουλος (Ν.Δ.) και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Φώτης Κουβέλης κάνουν διαπιστώσεις, ανταλλάσσουν επιχειρήματα και υποβάλλουν προτάσεις.Το αποτέλεσμα, στις σελίδες που ακολουθούν.

Η μεγαλύτερη κρίση από τη Μεταπολίτευση

- Ολοι, με πρώτους τους αρχηγούς των δύο κομμάτων εξουσίας, μιλούν για κρίση του πολιτικού συστήματος. Αλλοι φτάνουν στο σημείο να κάνουν λόγο για πλήρη απαξίωσή του. Συμφωνείτε; Και τι σημαίνει αυτή η πραγματικότητα ή η εντύπωση που έχει δημιουργηθεί;
ΑΠ. ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Θεωρώ ότι είναι υπεκφυγή να καταδικάζουμε οι πάντες το πολιτικό σύστημα αντί να επισημαίνουμε και να εξατομικεύουμε ευθύνες των διαφόρων λειτουργών του. Σε ένα πολιτικό σύστημα υπάρχουν οι αρχιερείς, υπάρχει το κοινό του εκκλησιάσματος και μεταξύ αυτών ο κάθε κατηγορίας κλήρος. Το πολιτικό σύστημα είναι κάποιοι θεσμοί. Αν δεχτούμε την απαξιωτική λογική, τι πρέπει να πούμε; Οτι επειδή η Βουλή, η καρδιά του πολιτικού συστήματος στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, πάσχει, καταργούμε τον θεσμό; Προφανώς όχι. Πρέπει να επιμείνουμε στη διάκριση μεταξύ θεσμών, λειτουργών των θεσμών, διαδικασιών ανάδειξης των διαφόρων λειτουργών, πολιτικής που παράγεται και εφαρμόζεται. Θεωρώ ότι όσοι στοχεύουν και ίσως έχουν επιτύχει μέχρι τώρα την υπονόμευση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, έχουν κάθε λόγο να ταυτίζουν τους όρους «κρίση και απαξίωση» με τους θεσμούς, χωρίς τους οποίους δεν νοείται στις ημέρες μας η πραγματική δημοκρατία.
Πρέπει να δούμε, λοιπόν, τι φταίει σε ό,τι αφορά την επιλογή των λειτουργών κάθε θεσμού του συστήματος και εάν τα κόμματα, λόγω ανυπαρξίας δημοκρατικής δομής και λειτουργίας, μετατρέπονται σε «ενός ανδρός αρχή» και ουσιαστικά φαλκιδεύεται η γνήσια βούληση του λαού.
Κάθε πολίτης κατά τεκμήριο δεν ψηφίζει αυτούς που θα ευτελίσουν το Κοινοβούλιο, άλλο πού καταλήγει η επιλογή του. Ο λαός δεν θέλει ούτε τυχοδιώκτες μέσα στο Κοινοβούλιο ούτε λωποδύτες, ούτε δικαστές, όπως διάβασα σήμερα, που να ασελγούν στα παιδιά τους.
- Η διαπίστωση που κάνουν και ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης για απαξίωση του πολιτικού συστήματος;
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Εγώ τολμώ να πω με ειλικρίνεια και στον δικό μου τον πρόεδρο και στον φίλο πρόεδρο της Ν.Δ. τον κ. Σαμαρά ότι πρέπει να είναι πολύ πιο τολμηροί και σαφείς στις διαπιστώσεις τους. Η χώρα πια δεν αντέχει.
- Να εξειδικεύουν δηλαδή;
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Βεβαιότατα και κυρίως να εσωτερικεύουν κάποια πράγματα για να είναι σε θέση να εξωτερικεύσουν και να εκβάλουν οτιδήποτε αυτή τη στιγμή παίζει αυτόν τον ρόλο, ώστε το πλήθος να μην απαξιώνει και να μη λέει «να καεί, να καεί η Βουλή».
Μ. ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι στη διαπίστωση ότι υπάρχει απαξίωση της πολιτικής. Η πρωτόγνωρη οικονομική κρίση που ζούμε, το γεγονός ότι οι πολίτες συνειδητοποιούν οδυνηρά πια ότι είναι αναγκασμένοι να ζήσουν με πολύ λιγότερα απ' αυτά με τα οποία ζούσαν μέχρι σήμερα, τους στρέφει στην αναζήτηση υπευθύνων, που πρέπει να ριφθούν στην πυρά.
Το γενικευμένο κλίμα απαξίωσης οφείλεται πρωτίστως στην αναποτελεσματικότητα της πολιτικής και, κατά δεύτερο λόγο, σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη διαφθορά, τη διαφάνεια και τα σκάνδαλα.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, που διαμορφώνουν και πολλά μέσα ενημέρωσης τσουβαλιάζοντας τους πάντες, δημιουργείται ένα κλίμα απαξίωσης για το σύνολο της πολιτικής ζωής. Στοχοποιείται συλλήβδην ο πολιτικός κόσμος ότι ευθύνεται για τη χρεοκοπία της χώρας. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο, γιατί λειτουργεί αποτρεπτικά και για όσους θα ήθελαν, μιλάω για ανθρώπους έντιμους, με δεξιότητες και γνώση, να ασχοληθούν με τα κοινά το επόμενο διάστημα. Διαμορφώνεται ένα κλίμα ανθρωποφαγίας. Νομίζω ότι χρειάζεται ένα ηλεκτροσόκ με θεσμικές αλλαγές ουσίας, για να ανακτήσει και πάλι η πολιτική την αξιοπιστία της.
Φ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Νομίζω ότι το πολιτικό σύστημα το οποίο συντίθεται από δύο κατηγορίες μεγεθών, δηλαδή τους θεσμούς και το περιεχόμενο της πολιτικής, ουσιαστικά έχει εξαντλήσει τα όριά του καταδεικνύοντας ταυτόχρονα και τα αδιέξοδα τα οποία δημιούργησε.
Βεβαίως, το περιεχόμενο της πολιτικής βρίσκεται σε μια αμφίδρομη σχέση με τη λειτουργία των θεσμών και μάλιστα σε μια αμφίδρομη σχέση παθογένειας.
Ετσι λοιπόν δομήθηκε το πελατειακό κράτος, ασκήθηκε μια πολιτική η οποία παρήγαγε αυτά που κατέγραψε η ίδια η ζωή: τις τεράστιες ανισότητες, τον μεγάλο τεμαχισμό της ελληνικής κοινωνίας και, κυρίως, αφυδάτωσε κάθε δυνατότητα προκειμένου μια όσο το δυνατόν πιο ενοποιημένη κοινωνία να μπορέσει να προχωρήσει και να διαμορφώσει επιτυχή αποτελέσματα.
Θα συμφωνήσω με την άποψη ότι η οικονονομική κρίση, με έναν εξαιρετικά δυναμικό όσο και δραματικό τρόπο, κατέδειξε ότι ο βασιλιάς ήταν γυμνός.
Στην Ελλάδα είχαμε την ανάπτυξη ενός πρωθυπουργοκεντρικού όσο και κυβερνητικοκεντρικού πολιτικού συστήματος. Αυτό παρήγαγε στεγανά και τα στεγανά εξέθρεψαν και τις αδιαφάνειες και βεβαίως, διαχύθηκε η έλλειψη της διαφάνειας σε όλους τους αρμούς της κοινωνίας, με προεξάρχουσα βέβαια πάντοτε την ευθύνη της ίδιας της πολιτικής.
Θεωρώ ότι, στην πορεία που βρισκόμαστε, θα έχουμε αποσύνθεση της λειτουργίας του πολιτικού συστήματος και αυτό θα μπορούσε να πει κάποιος ότι δεν είναι κακό. Θα μπορούσε να γίνει θετική εξέλιξη, υπό την προϋπόθεση ότι η ανασύνθεση του πολιτικού συστήματος θα πρέπει να γίνει πάνοτε με όρους πολιτικής και όχι με όρους εξω-πολιτικούς. Και εδώ υπάρχει το μεγάλο ζήτημα, που έχει να κάνει με το περιεχόμενο της πολιτικής. Συνοψίζοντας, θα έλεγα ότι το πρόβλημα της χώρας είναι και θεσμικό και πολιτικό και η αντιμετώπισή του πρέπει να γίνεται και στα δύο αυτά επίπεδα.
- Αποδέχεστε την κατηγορία ότι γι' αυτήν την απαξίωση την αποκλειστική σχεδόν ευθύνη έχουν τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν και κυβερνούν;
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Σε μια κοινωνία που σήμερα διαβουκολείται κυριολεκτικά, από τα πρωινάδικα μέχρι τους μουεζίνηδες των βραδινών δελτίων, είναι ό,τι πιο αρνητικό ως μήνυμα να λες ότι εσύ που ανήκεις στο ΚΚΕ ή στον ΣΥΡΙΖΑ ή που είσαι απλός ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ, της Ν.Δ. ή της εξωκοινοβουλευτικής λεγόμενης Αριστεράς δεν έχεις καμία ευθύνη. Ασφαλώς δεν έχεις την ευθύνη που έχει αυτός που τον εμπιστεύτηκες και απεδείχθη ένας κοινός απατεώνας. 'Η αυτός που ανέλαβε να διαχειριστεί τη μεγάλη υπόθεση του τόπου ως κυβέρνηση της χώρας και απεδείχθη ανίκανος. Η κάθε κοινωνία όμως διαρθρώνεται όχι μόνο στο πολιτικό πεδίο αλλά και στο οικονομικό, και στο πνευματικό και στο πολιτιστικό - οπουδήποτε. Αν πούμε ότι σε κάθε τέτοια έκφραση της κοινωνίας, υπάρχουν κάποιοι που είναι υπεύθυνοι και κάποιοι που μπορούν να αισθάνονται ανεύθυνοι, ασφαλώς η κοινωνία αυτή δεν πάει καλά.
- Μπορείτε να πείτε κάτι συγκεκριμένο για τις ευθύνες των κομμάτων;
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Αν επιμένετε σ' αυτό, δεν έχω κανένα λόγο να μη σας απαντήσω θετικά.
Προφανώς καθένας, ανάλογα με τον ρόλο του, έχει μεγαλύτερη ή μικρότερη ευθύνη.
Επειδή πιστεύω όμως ότι αυτό αποπροσανατολίζει αυτόν που θέλει να δει με αντικειμενικότητα τα πράγματα, δεν μπορώ να βγάλω έξω από την ευθύνη τα μικρότερα κόμματα. Τη μεγάλη ευθύνη φυσικά την έχει το εκάστοτε κόμμα της πλειοψηφίας και θα έλεγα, και το είπα ευθύς εξαρχής, για τον τρόπο με τον οποίο δομείται και λειτουργεί. Ομως, εγώ σας λέω, εντάξει, ας ρίξουμε τα δύο μεγάλα κόμματα στην πυρά και μαζί όσους έχουν μαζευτεί σ' αυτά, χωρίς να ξέρουν πολλές φορές αν και ποιος ρόλος τους αναγνωρίζεται. Τα Πανεπιστήμια, οι Ακαδημίες, οι πνευματικοί άνθρωποι, η υπόλοιπη κοινωνία, αυτοί που ρίχνουν σήμερα εναντίον πάντων τον λίθο, κανένας εξ αυτών δεν έχει ευθύνη;
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Αναμφίβολα η ευθύνη βαραίνει τις δύο μεγάλες πολιτικές οικογένειες, που διαχειρίστηκαν τις τύχες της χώρας μετά τη Μεταπολίτευση. Από εκεί και πέρα, όμως, ουδείς αναμάρτητος. Αν δούμε τον ρόλο των ταγών της κοινωνίας, είτε αυτοί είναι πνευματικός κόσμος, είτε συνδικαλιστικές ηγεσίες, είτε διαμορφωτές της κοινής γνώμης, είτε τα κόμματα της ήσσονος αντιπολίτευσης, θα δείτε ότι και εκεί επιμερίζονται οι ευθύνες είτε διά της σιωπής είτε διά των πράξεών τους. Τα προβλήματα που μας οδήγησαν στη σημερινή απαξίωση είναι: πελατειακές σχέσεις, υπερτροφικό κράτος, διόγκωση του δημόσιου τομέα, διαφθορά, συντεχνιακές αντιλήψεις, που λειτουργούν πολλές φορές ως τροχοπέδη σε κάθε μεταρρύθμιση, νοοτροπία της αρπαχτής που διατρέχει όλη την ελληνική κοινωνία, δεν περιορίζεται μόνο σε ηγετικά επίπεδα.
- Ποιο είναι το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στα κόμματα της Αριστεράς;
ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος εντάσσονται πάρα πολλά μεγέθη, πάρα πολλά στοιχεία και επιμένω ότι το μερίδιο της ευθύνης είναι εκεί που παράγεται το μεγάλο μέρος της πολιτικής. Δεν θα αρνηθώ ευθύνες που αφορούν στη συλλειτουργία των επιμέρους ζητημάτων, στα οποία έχει παρουσία και η Αριστερά στην οποία ανήκω. Αλλά φοβάμαι ότι θα λειτουργήσει αποπροσανατολιστικά αν κάνουμε κατανομές αυτής της ευθύνης. Το σκοπούμενο είναι να αλλάξει η πολιτική. Να γίνει πολιτική για τους πολλούς, με σταθερή και αταλάντευτη αναφορά τη συλλογικότητα της κοινωνίας και τον άνθρωπο-πολίτη.
Νομίζω ότι το εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικό στοιχείο είναι ότι, εδώ και αρκετά χρόνια, έχουμε την επικυριαρχία του ιδιωτικού στο δημόσιο. Και αυτή η επικυριαρχία, σε πολλαπλά επίπεδα, είναι εκείνο που περιόρισε την αποτελεσματικότητα της πολιτικής προς όφελος των πολλών. Δηλαδή είναι αυτός ο ετεροκαθορισμός του δημόσιου αγαθού από την επιβολή του ιδιωτικού συμφέροντος. Βεβαίως αυτό δημιούργησε και τον λεγόμενο κοινωνικό ατομισμό. Δεν μπόρεσε αυτή η πολιτική να αναδείξει, όχι γενικά και αόριστα, όχι με εκφωνούμενο και εκπεμπόμενο λόγο, αλλά με τη συγκεκριμένη ασκούμενη πολιτική, ότι δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις. Οτι υπάρχουν συλλογικές ρυθμίσεις, μέσα στις οποίες ο καθένας θα μπορούσε να αναζητά, στη βάση των κοινωνικών συσχετισμών, την επίλυση και του ατομικού του προβλήματος.
- Γίνεται πολύς λόγος για διαπλοκή με την οικονομική εξουσία (το έλεγε ο πρώην πρωθυπουργός) και για αιχμαλωσία του πολιτικού κόσμου από συμφέροντα (το λέει ο νυν πρωθυπουργός). Τι εμποδίζει τα πολιτικά κόμματα να απαλλαγούν από αυτά; Μήπως πρόκειται απλώς για λόγια που ξεχνιούνται την επομένη της ανάληψης της εξουσίας;
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Εάν τα δύο μεγάλα κόμματα, που εκφράζουν την πλειονότητα της εκλογικής μάζας, δεν γίνουν δημοκρατικά από πάνω μέχρι κάτω, με δημοκρατικές αρχές, με όργανα που να λειτουργούν δημοκρατικά, κάτι που σημαίνει πλειοψηφίες, μειοψηφίες, διαφορετικές απόψεις, είναι εύκολο τα ιδιωτικά συμφέροντα να διεισδύουν στους αρμούς τους.
- Δηλαδή, η διαπλοκή βρίσκει χώρο, επειδή είναι πολύ συγκεντρωτικό το σύστημα;
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Υπάρχει η ενός ανδρός αρχή. Ο ανήρ αυτός μπορεί να είναι πανέντιμος, αλλά τα κενά από κάπου θα συμπληρωθούν. Θα υπάρξουν τα περιβάλλοντα. Από εκεί και πέρα βέβαια είναι και άλλοι παράγοντες, πέραν της ιδιοτέλειας, της διαφθοράς. Είναι και άλλα ζητήματα.
Στην περίπτωση αυτού του χαρακτηρισμού, της διαπλοκής, μιλάμε για κάποια πρόσωπα. Γιατί λοιπόν θα πρέπει να στηλιτεύεται και να τη χρεώνεται ο κομματικός θεσμός; Κανένας χρηματοδότης δεν χρηματοδοτεί κόμματα σήμερα. Χρηματοδοτεί πρόσωπα.
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Στη διαπλοκή δεν αρκεί ένας, χρειάζονται τουλάχιστον δύο. Από τη μια έχουμε την πολιτική εξουσία από την άλλη, τους οικονομικούς παράγοντες και πολλές φορές τη διαμεσολάβηση εκδοτικών συμφερόντων, που κάποτε τυχαίνει να είναι και οικονομικοί παράγοντες.
- Γιατί φτάνουμε εκεί; Γιατί χρειάζεται αυτή η διαπλοκή;
Πρώτα απ' όλα γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες ηθικές αντιστάσεις, ενδίδουν στον πειρασμό να βάλουν το δάκτυλο στο μέλι. Και δεύτερον γιατί η λειτουργία του πολιτικού συτήματος είναι τέτοια που, για να πολιτευθεί κανείς, ιδιαίτερα στις αχανείς περιφέρειες, όπως η Β' Αθηνών, χρειάζονται πολύ περισσότερα χρήματα απ' αυτά που προβλέπει ο νομοθέτης. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας, δεν επαρκούν για να πολιτευτεί κάποιος, ιδιαίτερα με ένα κόμμα εξουσίας, αν μάλιστα είναι νέο πρόσωπο, δεν έχει αναγνωρισιμότητα, δεν προέρχεται από τον χώρο του θεάματος, αν δεν είναι κληρονόμος ονόματος ή πλούσιος. Θα πρέπει να ενδώσει σε οικονομικά συμφέροντα, διαφορετικά δεν έχει πιθανότητα να πολιτευτεί.
Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, χρειάζονται σοβαρές θεσμικές παρεμβάσεις.
Θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουμε να σπάσουν οι αχανείς εκλογικές περιφέρειες.
ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Σε ό,τι αφορά το κόμμα στο οποίο ανήκω, πρέπει να σας πω ότι δεν έχω διαπιστώσει, δεν έχω υπόψη μου φαινόμενα διαπλοκής. Δεν υπάρχουν.
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εγώ πάντως το χέρι μου στη φωτιά για όλους τους πολιτικούς του χώρου μου δεν το βάζω. Δεν ξέρω αν εσείς το βάζετε...
ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Εγώ το βάζω για όλους εκείνους οι οποίοι συγκροτούν αυτή την ώρα την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και παλαιότερα.
Είχα προτείνει ότι τα κόμματα πρέπει να περιοριστούν στην κρατική επιχορήγηση και στις συνδρομές των μελών. Αυτό βεβαίως επιβάλλει να σταματήσουν τα κόμματα να συμπεριφέρονται ως τέκνα πλουσίων γονέων. Δηλαδή να περιορίσουν δαπάνες και να τις επικεντρώσουν μόνο στα ζητήματα της πολιτικής λειτουργίας. Γιατί και τα κόμματα έχουν προσχωρήσει στην αντίληψη των μεγάλων δαπανών για τις ανάγκες της επικοινωνίας.
Να σημειώσω όμως ότι όποιες θεσμικές ρυθμίσεις και αν υπάρξουν, τα κόμματα δεν θα μπορέσουν να γίνουν επί της ουσίας δημοκρατικά, διάφανα, με εσωκομματική δημοκρατία η οποία απομακρύνει και το στοιχείο της διαφθοράς και του επηρεασμού από κέντρα, αν δεν προκύψει η πολιτική βούληση.

«Να αποδείξουμε ότι πήραμε το μήνυμα...»

- Εχετε να προτείνετε συγκεκριμένα μέτρα για να αντιμετωπιστεί η σημερινή κατάσταση; ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Πρέπει να δείξουμε ότι λάβαμε το μήνυμα της κοινωνίας, που ακούστηκε τόσο βροντερά έξω από τη Βουλή, ακόμη και με εκείνα τα ακραία συνθήματα, και το μετατρέπουμε σε πράξεις.
Να συμφωνήσουμε ότι θα πρέπει να αλλάξει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Δεν χρειάζεται να έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά, να δημιουργούμε την εντύπωση ότι οι πολιτικοί τυγχάνουν ιδιαίτερης μεταχείρισης από τη Δικαιοσύνη. Η αλλαγή αυτή, όμως, θα πρέπει να γίνει με νηφαλιότητα και όχι υπό την πίεση της κοινωνίας που θέλει αίμα στην αρένα.
Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά διαφορά στον χρόνο παραγραφής των αδικημάτων, αλλά, από την άλλη, να μην μπούμε και σε μια βιομηχανία αγωγών και μηνύσεων προς τα πολιτικά πρόσωπα, που στόχο απώτερο μπορεί να έχει την τρομοκράτησή τους.
Να αλλάξουμε, επίσης, τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το θέμα της ασυλίας των βουλευτών. Αυτό θα έπρεπε μόνοι μας να το κάνουμε πράξη με την ψήφο μας κάθε φορά, γιατί υπάρχουν αδικήματα που δεν έχουν καμία σχέση με την άσκηση των πολιτικών καθηκόντων. Θα μπορούσε να υπάρχει επίσης, για παράδειγμα, μια επιτροπή δικαστικών παραγόντων, που να ξεκαθαρίζει ποια αδικήματα δεν έχουν καμία σχέση με την άσκηση πολιτικών καθηκόντων και αυτά να μην έρχονται καν στη Βουλή.
Το μεγάλο θέμα είναι αυτό που έχει σχέση με τη λειτουργία των κομμάτων, τη δημοκρατική τους οργάνωση και τη χρηματοδότηση.
Εμείς έχουμε κάνει και μια πρόταση για μείωση του αριθμού των βουλευτών. Κάναμε γενναίες μειώσεις στην αποζημίωση των βουλευτών με περικοπή των επιδομάτων, αλλά χρειάζεται και ένα άλλο μήνυμα ότι και ο πολιτικός κόσμος αντιλαμβάνεται τη δύσκολη συγκυρία που περνάμε.
ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Η πολιτική πρέπει να αλλάξει το περιεχόμενό της. Αν επιχειρηθεί, για άλλη μια φορά, να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα του πολιτικού συστήματος με τα φθαρμένα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν και παρήγαγαν την οικονομική κρίση και τα αδιέξοδα, όχι μόνο δεν θα έχουμε αποτελέσματα, αλλά επιδείνωση των καταστάσεων. Αρα, το περιεχόμενο της πολιτικής είναι εκείνο που προσδιορίζει το βασικό δημοκρατικό αίτημα.
Φοβάμαι ότι οργανώνεται ένας μύθος, ότι ο περιορισμός των εκλογικών περιφερειών θα σημάνει εξυγίανση του πολιτικού συστήματος. Δεν πρόκειται περί αυτού. Διότι η διαφθορά θα μεταφερθεί και με μεγαλύτερη ένταση στις μικρότερες περιφέρειες.
Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών πρέπει να αλλάξει. Αλλά δεν εμπόδισε ο νόμος που υπάρχει να οδηγηθούμε στην απόδοση δικαιοσύνης και στην τιμωρία εκεί που τα στοιχεία την επέβαλαν.
Σας λέω χαρακτηριστικά ότι έχουμε το μοναδικό περιστατικό, όχι μόνο σε επίπεδο Ευρώπης αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο: η ίδια η πλειοψηφούσα κοινοβουλευτική παράταξη να υπονομεύει την αρχή της δεδηλωμένης, να αποχωρεί από τη Βουλή για να μην οδηγηθεί η Βουλή των Ελλήνων σε μια απόφαση.
- Κρίνοντας εκ των υστέρων, κ. Χαρακόπουλε, ήταν λάθος η αποχώρηση της Ν.Δ. από τις ψηφοφορίες για υποθέσεις σκανδάλων;
ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Νομίζω ναι. Υπάρχουν καλές και κακές στιγμές σε κάθε παράταξη. Και δεν έχει νόημα νομίζω να πει ο καθένας την προσωπική του γνώμη αν τη διατύπωσε τότε και πώς τη διατύπωσε στο εσωτερικό του κόμματός του...
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Ή αν ρωτήθηκε...
ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Ενα άλλο ζήτημα, η βουλευτική ασυλία. Να πάρουμε περαιτέρω θεσμικά μέτρα, αλλά η υπάρχουσα ρύθμιση του Συντάγματος, με τις τροποποιήσεις που έγιναν σε επίπεδο Κανονισμού της Βουλής επί προεδρίας Απ. Κακλαμάνη, όταν ονομαστικοποιήθηκε η ψήφος, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα ζητήματα. Το λέω αυτό γιατί υπάρχουν θεσμοί που δεν αξιοποίησε το πολιτικό σύστημα, αντιθέτως τους στραγγάλισε.
Το «πόθεν έσχες»: και γι' αυτό η νομοθεσία που υπάρχει, αν γινόταν ο έλεγχος όπως έπρεπε, θα μπορούσε να εντοπίσει παραβάσεις. Ομως, πότε αποκαλύπτουμε τις πληγές μας, τις πληγές του πολιτικού συστήματος; Οταν αρχίσουν και αιμορραγούν.
ΚΑΚΛΑΜΑΝΗΣ: Ο νόμος για το «πόθεν έσχες» και ο νόμος για τις εκλογικές δαπάνες υποψηφίων και κομμάτων είναι για τα σκουπίδια. Δεν ζούμε στο 1964 όταν θεσμοθετήθηκε το «πόθεν έσχες». Σήμερα κανένας απατεώνας, κανένας καταχραστής του δημοσίου χρήματος δεν καταγράφει το προϊόν της εγκληματικής του δραστηριότητας στη δήλωση «πόθεν έσχες».
Η πρότασή μου, λοιπόν, είναι πως οτιδήποτε βρεθεί και δεν αναφέρεται στο «πόθεν έσχες» περιέρχεται -με παραίτηση του βουλευτή από οποιοδήποτε δικαίωμα επ' αυτού- στο Ελληνικό Δημόσιο. Και αν αποδειχθεί ότι νομίμως το είχες και παρέλειψες να το καταγράψεις, αυτό θα το προβάλεις κατ' ένσταση και τελειώνεις.
Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά των κομμάτων πιστεύω στη χρηματοδότηση από το κράτος, αλλά στον έλεγχο της χρηματοδότησης αυτής από ανεξάρτητη αρχή όπως είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο. Να γίνεται επίσης δημοσιοποίηση στο Ιντερνετ δαπάνης (είδος), ποσού και εκτελεστή -σε ποιον ανέθεσα μια εργασία.
Δεν πρέπει, επίσης, να τελειώσει η δεύτερη σύνοδος της Βουλής αυτής χωρίς να ολοκληρωθεί ο έλεγχος από εξεταστικές ή επιτροπές προκαταρκτικής εξέτασης των δύο υποθέσεων που εκκρεμούν τώρα: Ζίμενς και Βατοπέδι. Επίσης, COSMOTE, δομημένα ομόλογα και υποκλοπές. Αλλά και το Χρηματιστήριο, όπου μπορούν να αναδειχθούν πολιτικές, έστω, ευθύνες. Η συγκρότηση δε των επιτροπών αυτών να προκύπτει διά κληρώσεως από τη Βουλή, για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος είτε κομματικών γραμμών είτε άλλων αδυναμιών.
Τέλος, συμφωνώ με την πρόταση που έχει αναπτύξει ο κ. Σαμαράς: περιφέρειες μεγάλες να κοπούν σε μικρότερες, χωρίς όμως ο τεμαχισμός αυτός να οδηγεί σε φαλκίδευση της εκπροσώπησης των μικρότερων κομμάτων.

Αυτό το σύστημα μόνο ανατρέπεται

Η ζωή και το αύριο του λαού δεν μπορούν να αφεθούν στα χέρια αυτών που ευθύνονται για την οικονομική κρίση, στην πλουτοκρατία και στα κόμματα, τα οποία υπηρετούν τα συμφέροντά της.
Τα βάρβαρα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, μαζί με τον ΛΑΟΣ και με τη συγκατάθεση επί της ουσίας της Ν.Δ., καθώς και οι νέες αποφάσεις κατά των λαών της Ε.Ε. προδιαγράφουν ένα «μαύρο» μέλλον διαρκείας για τον εργαζόμενο λαό, αν δεν υψωθεί απέναντί τους ένα εργατικό-λαϊκό μέτωπο αντεπίθεσης.
Οι εξελίξεις απογυμνώνουν και καταρρίπτουν τα ιδεολογήματα για τις αιτίες της κρίσης. Δικαιώνουν τις από την πρώτη στιγμή εκτιμήσεις του ΚΚΕ ότι πρόκειται για βαθιά οικονομική κρίση του καπιταλισμού, που γεννιέται εξαιτίας της υπερσυσσώρευσης κερδών και κεφαλαίων· ότι είμαστε στην αρχή νέων και πιο μεγάλων κρίσεων, ότι αυτό το σύστημα δεν μπορεί να διορθωθεί, γίνεται πιο βάρβαρο, σαπίζει.
Επιβεβαιώνεται όλο αυτό το διάστημα πως η κρίση είναι πανευρωπαϊκή και παγκόσμια, δεν αποτελεί μόνον ελληνικό φαινόμενο. Την κρίση δεν την προκάλεσαν τα σκάνδαλα, η κρατική κακοδιαχείριση και οι σπατάλες, όπως ισχυρίζονται οι ηγεσίες των διαφόρων αστικών κομμάτων και τα περισσότερα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας.
Τα ελλείμματα και το χρέος προήλθαν από την τεράστια συσσώρευση πλούτου στους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής, από την εκμετάλλευση των εργαζομένων, από την εξαγωγή κεφαλαίων, από την προσαρμογή στις επιλογές της Ε.Ε., από τις φοροαπαλλαγές υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου που ψηφίζουν οι κυβερνητικές πλειοψηφίες στη Βουλή, καθώς και από τα πάσης φύσεως προνόμια που του παρέχουν, με τους αναπτυξιακούς νόμους, τις επιδοτήσεις για επενδύσεις και εξαγωγές.
Προέρχονται από τις υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες, που υπηρετούν σκοπούς του ΝΑΤΟ και όχι καθαρά αμυντικούς.
Τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος δημιουργήθηκαν από τις ανάγκες του κεφαλαίου και του κράτους που το υπηρετεί. Δεν ωφελήθηκαν οι εργαζόμενοι και δεν έχουν καμία ευθύνη. Τα προβλήματα στο κοινωνικό ασφαλιστικό σύστημα προήλθαν από την αφαίμαξη των ασφαλιστικών ταμείων υπέρ των επιχειρήσεων, όχι από τους μισθούς και τις συντάξεις πείνας. Δημιουργήθηκαν από την πολιτική όλων των αστικών κομμάτων, που υπηρετούν την κερδοφορία των μονοπωλίων, πρώτα απ' όλα των κυβερνητικών της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, και όχι γενικά από τους 300 της Βουλής, όπως ψευδώς ισχυρίζονται μια σειρά από ΜΜΕ και διάφοροι προβοκάτορες, δήθεν αντιεξουσιαστές και φασιστοειδή.
Τις εξελίξεις υπέρ του λαού δεν θα τις καθορίσουν οι προσπάθειες αναμόρφωσης του σάπιου πολιτικού συστήματος, που επιδιώκονται είτε με αλλαγές στον αριθμό των βουλευτών και στο εκλογικό σύστημα είτε με τη δημιουργία άλλων αστικών κομμάτων είτε με τις προσπάθειες για την υλοποίηση της λεγόμενης «εθνικής ομοψυχίας». Αυτές θα είναι εξελίξεις σε ακόμα πιο αντιδραστική πορεία.
Οι εξελίξεις υπέρ του λαού δεν θα έρθουν από τα πάνω, πολύ περισσότερο από τη στιγμή που οι επιχειρούμενοι εκσυγχρονισμοί στοχεύουν στον εγκλωβισμό των εργαζομένων, στον αποπροσανατολισμό τους και στην καλλιέργεια ψεύτικων ελπίδων.
Μόνον αν ο λαός γίνει πρωταγωνιστής, μόνον αν δράσει συνειδητά, θα καθορίσει το μέλλον που του ανήκει και του αξίζει.
Η νέα συντονισμένη επίθεση, για να πληρώσουν την κρίση οι εργαζόμενοι σε όφελος των μονοπωλίων, αναδεικνύει ακόμα περισσότερο την ύπαρξη δύο αντίθετων δρόμων ανάπτυξης, κάνει ακόμα πιο άμεσο το σύνθημα να μην πτωχεύσει ο λαός, αλλά η πλουτοκρατία, και να μπει στο επίκεντρο του αγώνα. Ανάπτυξη για τον λαό, λοιπόν, και τις ανάγκες του, και όχι για τα κέρδη μιας μειοψηφίας που ζει από τον ιδρώτα του λαού.
* Στέλεχος του ΚΚΕ (Γραφείο Τύπου)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου