«Οι δρόμοι προς τη Μόσχα ήταν ανοιχτοί για τους ναζί»

http://www.tanea.gr

Για περισσότερο από 40 χρόνια η ταινία έμεινε μυστική. Φρόντισε γι΄ αυτό το Κρεμλίνο. Ομως τώρα, το φιλμ που αναφέρεται στα πολεμικά κατορθώματα του στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ, του στρατιωτικού διοικητή που ηγήθηκε του αγώνα εναντίον του Χίτλερ, έρχεται στο φως για να αποκαλύψει πόσο κοντά στην ήττα έφτασε η ΕΣΣΔ.

Η συνέντευξη με τον Ζούκοφ είχε μαγνητοσκοπηθεί το 1966, όμως δόθηκε εντολή να καταστραφεί η κόπια επειδή μιλούσε σ΄ αυτή για την αποδιοργάνωση της άμυνας του Κόκκινου Στρατού. Αυτό αντέβαινε στην επίσημη προπαγάνδα περί της ηγεσίας του Στάλιν κατά τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο.

Η κρυφή κόπια

Ενα και μόνο αντίγραφο της ταινίας είχε φυλάξει μυστικά ο πατέρας του τηλεοπτικού δημοσιογράφου Βλαντίμιρ Πόζνερ, ο οποίος μετέδωσε τη συνέντευξη την Τετάρτη από το κρατικό Κανάλι Ενα. Αποτελεί ένδειξη ότι ο πρόεδρος Μεντβέντεφ ενθαρρύνει μια πιο έντιμη αξιολόγηση του Στάλιν πριν από τους εορτασμούς για την Ημέρα της Νίκης, στις 9 Μαΐου, κατά την 65η επέτειο από το τέλος του πολέμου.

Στη συνέντευξή του, ο Ζούκοφ δεν είχε αναφερθεί στον Στάλιν καθώς εξηγούσε πώς ο σοβιετικός στρατός σταμάτησε τους ναζί επειδή η Βέρμαχτ «είχε υπερεκτιμήσει τον εαυτό της και υποτιμήσει τα σοβιετικά στρατεύματα». Η πιο επικίνδυνη εβδομάδα, είπε, ήταν τον Οκτώβριο του 1941, στην αμυντική γραμμή Μοζάισκ στα περίχωρα της Μόσχας. Ο Στάλιν τον είχε καλέσει στο Κρεμλίνο καθώς η κατάσταση γινόταν ολοένα και πιο απελπιστική. «Ο Στάλιν ήταν άρρωστος με γρίπη, αλλά εργαζόταν», είπε ο Ζούκοφ στον σοβιετικό συγγραφέα Κονσταντίν Σιμόνοφ. «Εδειξε τον χάρτη του μετώπου και είπε, “κοίταξε πώς εξελίχθηκε η κατάσταση στο δυτικό μέτωπο. Δεν μπορώ να πάρω ούτε μία σαφή πληροφορία για το τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή. Πού είναι τα στρατεύματά μας;”». Ο Ζούκοφ πήγε στη γραμμή του μετώπου και διαπίστωσε πως η άμυνα ήταν «απολύτως ανεπαρκής». «Ηταν μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση. Ουσιαστικά, όλοι οι δρόμοι προς τη Μόσχα ήταν ανοικτοί».

«Τα στρατεύματά μας δεν θα μπορούσαν να σταματήσουν τον εχθρό αν κινούνταν εναντίον της Μόσχας. Τηλεφώνησα στον Στάλιν. Είπα ότι αυτό που επείγει περισσότερο είναι να καλυφθεί η αμυντική γραμμή Μοζάισκ, καθώς σε μερικά τμήματα του δυτικού μετώπου στην ουσία δεν υπήρχαν σοβιετικά στρατεύματα». Ο Στάλιν τον διόρισε διοικητή του δυτικού μετώπου.

Η αμφιβολία

Ο Ζούκοφ παραδέχθηκε πως οι στρατηγοί αμφέβαλλαν κατά πόσο θα μπορούσαν να εμποδίσουν τους ναζί να καταλάβουν την πρωτεύουσα. «Πίστευαν άραγε οι διοικητές ότι θα μπορούσαμε να σταματήσουμε τον εχθρό; Πρέπει να πω με ειλικρίνεια ότι δεν είχαμε πλήρη βεβαιότητα. Θα ήταν δυνατό να συγκρατήσουμε τις αρχικές μονάδες του αντιπάλου, όμως αν έστελνε γρήγορα το κυρίως σώμα του στρατού του, θα ήταν δύσκολο να το σταματήσουμε». Δόθηκαν μυστικές εντολές να προετοιμαστεί μια άμυνα οπισθοφυλακής για τη Μόσχα σε περίπτωση που οι Γερμανοί κατάφερναν να περάσουν.

Ο Ζούκοφ είναι ο μοναδικός στρατηγός που ανακηρύχθηκε τέσσερις φορές Ηρωας της ΕΣΣΔ. Ηταν παρών κατά την παράδοση των ναζί στο Βερολίνο και έγινε στρατιωτικός κυβερνήτης της σοβιετικής ζώνης κατοχής στη Γερμανία. Ο Στάλιν δυσανασχέτησε με τη δημοτικότητά του και τον μετέθεσε στην Οδησσό και μετά στα Ουράλια. Λίγο μετά τον θάνατο του Στάλιν, ο Ζούκοφ έγινε υπουργός Αμυνας. Πέθανε το 1974 και ενταφιάστηκε στο Τείχος του Κρεμλίνου.