ΤΟ ΝΑΤΟ ΒΓΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ

Το Βήμα

ΕΝΑνέο δόγμα για το ΝΑΤΟ θα κληθούν να εγκρίνουν οι ηγέτες των 28 κρατών-μελών του στη Διάσκεψη Κορυφής της Λισαβόνας τον ερχόμενο Νοέμβριο. Οι βασικές κατευθύνσεις

του, η φιλοσοφία και οι στόχοι περιέχονται στην εισήγηση της 12μελούς Ομάδας Ειδικών, η οποία την έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη Δευτέρα. Το «ΝΑΤΟ 2020», όπως ονόμασε το νέο δόγμα ο Γενικός Γραμματέας της Συμμαχίας Αντερς Φογκ

Ράσμουσεν, διαφέρει από όλα τα κατά καιρούς δόγματα- το τελευταίο διατυπώθηκε το 1999 και οι βάσεις του ξεπεράστηκαν πολύ γρήγορα από την πραγματικότητα - καθώς θεσμοθετεί τη διεύρυνση της δραστηριότητάς του και πέραν των συνόρων των

κρατών-μελών της Συμμαχίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η παγκόσμια τρομοκρατία, η πειρατεία και το ηλεκτρονικό έγκλημα- «προϊόντα» τα οποία δεν υπήρχαν είτε δεν υπήρχαν σε τέτοια έκταση άλλοτε.

Το νέο δόγμα δεν απομακρύνεται φυσικά από τις βασικές αρχές του Χάρτη της Συμμαχίας, λ.χ. επιβεβαιώνει την ισχύ του Αρθρου 5 περί συλλογικής αυτοάμυνας, απομακρύνεται όμως αισθητά από τον επιθετικό χαρακτήρα που είχε εναντίον της τότε Σοβιετικής Ενωσης, αλλά ακόμη και μετά την κατάρρευσή της. Αντιθέτως, θέτει μεταξύ των στόχων του τη συνεργασία με τη σημερινή Ρωσία, γεγονός το οποίο ως συνήθως ενόχλησε ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Το νέο δόγμα στηρίζεται φυσικά στην αμετάβλητη γενική στρατηγική του Πενταγώνου, εκφράζει τη φιλοσοφία για «συλλογική ασφάλεια σε επίπεδο δημιουργικής συνεργασίας» της νέας πολιτικής ηγεσίας της Ουάσιγκτον και ορισμένες αρχές του διατυπώθηκαν πρόσφατα από τον αμερικανό υπουργό Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς. Το κείμενο των «12» παραδόθηκε στον Γενικό Γραμματέα, ο οποίος θα το επεξεργαστεί και θα το παραδώσει στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ για να διατυπώσουν τυχόν παρατηρήσεις. Η «νέα στρατηγική αντίληψη της Συμμαχίας» δήλωσε ο κ. Ράσμουσεν «θα είναι η πλέον ανοικτή,η πλέον διαφανής και η πλέον περιεκτική στην ιστορία του ΝΑΤΟ». Τόνισε όμως ότι η πραγματικότητα απαιτεί «να βγούμε και έξω από τα σύνορά μας για να υπερασπιστούμε τα σύνορά μας» και ανέφερε χαρακτηριστικά την περίπτωση του Αφγανιστάν.

Σχετικά, η εισήγηση της Ομάδας Ειδικών τονίζει ότι το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να ηττηθεί «στη μάχη εναντίον της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν» - όπου, ας σημειωθεί, το ΝΑΤΟ «αναμείχθηκε» σε πρόσκληση των ΗΠΑ δυνάμει της αρχής της συλλογικής ασφάλειας. Η κυρία Μαντλίν Ολμπραϊτ, η επικεφαλής της Ομάδας των Ειδικώνστην οποία μετέχει ο πρέσβης κ. Ιωάννης-Αλέξης Ζέππος, γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών -, τόνισε ότι το ΝΑΤΟ, χωρίς να παύσει να είναι μια σαφώς στρατιωτική συμμαχία, μεταβάλλεται σε «μια πολιτική κοινότητα» η οποία «είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίσει τις σημερινές απειλές». Φυσικά, εναπόκειται στα κράτη-μέλη να κρίνουν τι σημαίνει και ποια είναι η απειλή.

Τα πυρηνικά στην Ευρώπη

Η ΟΜΑΔΑτων «12» εισηγείται να μην απομακρυνθούν από την Ευρώπη τα (αμερικανικά) πυρηνικά όπλαόπως ζητούν έξι δυτικοευρωπαϊκές χώρες-, υποδεικνύει όμως να περιοριστεί ο αριθμός τους επειδή είναι «στοιχείο ασφάλειας της περιοχής». Υπενθυμίζεται ότι και η Ρωσία, για δικούς της λόγους, είναι εναντίον της απομάκρυνσής τους. Παίρνοντας υπόψη τη δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται όλες οι χώρες, υποδεικνύει πιο «λογικό και αποτελεσματικό τρόπο αγοράς στρατιωτικού υλικού» και την από κοινού χρήση πηγών και μέσων, όπως λ.χ. των μεταφορικών αεροσκαφών. [Σημειώνεται ότι το 2008 πέντε χώρες του ΝΑΤΟ διέθεσαν για αγορά όπλων μόλις το 2% του ΑΕΠ τους.] Το νέο δόγμα δίνει κάπως μεγαλύτερη προσοχή σε προβλήματα που μαστίζουν τον κόσμο και εισηγείται «η Συμμαχία να είναι έτοιμη να επέμβει ανά πάσα στιγμή για ανθρωπιστικούς λόγους, σε περιπτώσεις γενοκτονίας, σε μεγάλης έκτασης παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», ακόμη και όταν «χάος απειλεί μια χώρα». Οι σχέσεις με τη Ρωσία

ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟτης συνεργασίας το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ «ανακαλύπτει» τώρα τη Ρωσία. Η Συμμαχία, σημειώνει η εισήγηση, «πρέπει να ακολουθήσει μια πολιτική που θα προσεγγίζει συνεργασιακά τη Ρωσία». Εν όψει μάλιστα της «πυρηνικής απειλής εκ μέρους του Ιράν» έχει ιδιαίτερη σημασία η συνεργασία με τη Μόσχα, διότι «η πυραυλική άμυνα γίνεται πιο αποτελεσματική όταν συντελείται από κοινού με άλλους συνεταίρους...

ιδιαίτερα με τη Ρωσία είναι εξόχως επιθυμητή».

Ο κ. Ράσμουσεν έχει κάνει πρόταση στη Μόσχα όχι μόνο για συνεργασία στην πυραυλική άμυνα αλλά και για ένταξη της Ρωσίας στο ΝΑΤΟ. Η πρότασή του δεν απορρίφθηκε, χαρακτηρίστηκε απλώς «πρόωρη», αλλά έχει δημιουργήσει κάποιο θετικό κλίμα στη Γραμματεία του ΝΑΤΟ και στην Ουάσιγκτον.

Πρόβλημα έχει προκύψει όμως με το αμυντικό πυραυλικό σύστημα.

Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα τον περασμένο Σεπτέμβριο βεβαίωσε ότι η «ασπίδα» είναι ένα απολύτως αξιόπιστο αμυντικό σύστημα και το Πεντάγωνο το επιβεβαίωσε ανακοινώνοντας ότι στις δοκιμές είχε επιτυχία 84%.

Πρόσφατη όμως μελέτη επιστημόνων του αμερικανικού Πανεπιστημίου Cornell και του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) αποκαλύπτει ότι η επιτυχία ήταν μόλις 1%-2% και ότι το σύστημα είναι «παντελώς άχρηστο».