TVXS
Μεταβολές ουσίας στο πολίτευμα της Ελλάδας, με επίκεντρο τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, «βλέπει» ο συνταγματολόγος, Νίκος Αλιβιζάτος. Αξιολογώντας στο tvxs.gr τις διεργασίες οι οποίες δρομολογούνται, από την ομολογία αποτυχίας του πολιτικού συστήματος ως έχει, εξάγει τα ακόλουθα βασικά συμπεράσματα:
-Υπάρχει πρωτοφανής πίεση για δραστικές αλλαγές.
-Δεν είναι διασφαλισμένη η μονιμότητα των όποιων μεταλλάξεων.
-Δεν έχει προταθεί εναλλακτικό μοντέλο στο υφιστάμενο πολίτευμα συνολικά.
-Οφείλει να αποφευχθεί ο λαϊκισμός του τύπου: «όλοι στο Γουδί».
-Η πρόκληση για τον επιχειρηματικό κόσμο είναι η πάγια: να καταφέρει να συνεργαστεί και να προσελκύσει τον απόδημο ελληνισμό.
Ακολουθεί, πλήρης, η συνέντευξη του κ. Αλιβιζάτου στο πλαίσιο αφιερώματος του tvxs.gr για την «τύχη» του πολιτικού συστήματος:
-Θεωρείτε δεδομένη τη σημερινή περίοδο ως μεταβατική σε μία νέα πολιτική πραγματικότητα;
Κατά τη γνώμη μου μπορεί να γίνουν πολύ σημαντικές αλλαγές. Tο ερώτημα είναι αν αυτές θα αφορούν τις δομές, δηλαδή το πολίτευμα, ή τους πρωταγωνιστές, δηλαδή τα κόμματα, αν θα είναι, με άλλα λόγια, απλώς μια κρίση αντιπροσώπευσης. Για να το πω διαφορετικά, πάμε για καινούρια πολιτικά σχήματα στο πλαίσιο του ίδιου πολιτεύματος ή τελικά το ίδιο το πολίτευμα πρόκειται να υποστεί κάποιες βαθύτερες μεταλλαγές; Νομίζω ότι αυτό είναι το κρίσιμο δίλημμα και έχω την εντύπωση ότι εδώ μπορούμε να συζητάμε με τις ώρες, αφού ο καθένας έχει τις απόψεις του. Προσωπικά πιστεύω ότι τα δύο συνδέονται και ότι, τελικά, θα γίνουν αλλαγές και στο ίδιο το πολίτευμα. Δεν ξέρω αν μιλάμε για ανατροπή, αλλά σίγουρα κάποιες αλλαγές τις βλέπω να έρχονται.
-Μπορείτε σε κάποιο βαθμό να προδικάσετε προς ποια κατεύθυνση θα σημειωθούν αυτές οι μεταβολές;
Aιτήματα όπως για παράδειγμα η διαφάνεια (αρέσουν αυτές οι λέξεις πολύ και στον σημερινό πρωθυπουργό, αλλά νομίζω ότι δεν είναι λάθος) και η λογοδοσία (γενικώς δηλαδή ότι πρέπει να ασκούμε με πιο υπεύθυνο τρόπο πολιτική και να αποδίδουμε λογαριασμό) αποτελούν, νομίζω, σημεία στα οποία βλέπω να έρχονται βαθύτερες αλλαγές. Δεν είμαι βέβαιος αν αυτές θα είναι μόνιμες ή θα σημειωθούν «κάτω από την μπόρα» και μετά από λίγο καιρό θα γυρίσουμε στα υφιστάμενα.
-Ποιος θα λέγαμε ότι προχωρά πρώτος και οδηγεί σε αυτή τη μετάλλαξη; Οι πολιτικοί εκπρόσωποι οι οποίοι πλέον αδυνατούν να διαχειριστούν τα μείζονα ζητήματα; Ή οι πολίτες που εμφανίζονται σήμερα αγανακτισμένοι όσο ποτέ και αναζητούν κάτι καινούριο;
Νομίζω ότι είναι συνδυασμός και των δύο. Ο κόσμος δεν πιστεύω ότι θα ησυχάσει με μία τρίπλα όπως αυτές οι οποίες γίνονταν στο παρελθόν. Θέλει κάτι πιο χειροπιαστό. Και το ερώτημα είναι αν αυτό το χειροπιαστό θα το δούμε χωρίς να ενδώσουμε σε ένα λαϊκισμό, επί δικαίων και αδίκων, του τύπου: «όλοι στο Γουδί». Για παράδειγμα, είναι αδιανόητο αυτό που έγινε την περασμένη εβδομάδα: Στην ίδια σελίδα των εφημερίδων είχαμε μια πολύ κραυγαλέα περίπτωση απάτης από γιατρούς με τα ορθοπεδικά μηχανήματα (με μερικά εκατομμύρια ευρώ στους λογαριασμούς του καθενός κ.λπ.) μαζί με την υπόθεση κάποιων άλλων γιατρών που δεν είχαν καταχωρήσει την επίσκεψη ενός ή δύο ασθενών στο βιβλίο που είναι υποχρεωμένοι να τηρούν στο γραφείο τους. Ο μη προσεκτικός αναγνώστης ονόματα βλέπει και καταδικάζει εξ ίσου και τους μεν και τους δε. Δεν είναι σοβαρά αυτά τα πράγματα.
-Βλέπετε τους βασικούς πολιτικούς παράγοντες του τόπου, πράγματι, να συναισθάνονται τις όποιες αλλαγές είναι σε εξέλιξη και οι οποίες θίγουν την ίδια την υπόσταση του συστήματος; Ή προχωρούν περισσότερο σε μία ρητορεία για εσωτερική κατανάλωση;
Έχω την εντύπωση ότι δεν όλοι ίδιοι. Υπάρχουν σοβαροί και λιγότερο σοβαροί πολιτικοί. Σε όλες τις παρατάξεις.
-Συντρέχουν και κίνδυνοι για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος μέσα από αυτή την πορεία;
Κοιτάξτε, η κ. Παπαρήγα για παράδειγμα, αν ακούσατε προσεκτικά το λόγο της το περασμένο Σάββατο, στην μεγάλη συγκέντρωση του ΚΚΕ, φαίνεται να προτείνει ως εναλλακτικό μοντέλο ένα Σύνταγμα στα χνάρια του Συντάγματος των χωρών του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι, με τέτοιες θέσεις, μπορεί να πείσει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού να την ψηφίσει, παρά την αναμενόμενη αύξηση της ψήφου διαμαρτυρίας. Το πολιτειακό της πρότυπο ηχεί, όπως και να το κάνουμε, ξεπερασμένο, ακόμη και σ’ αυτούς που σήμερα υποφέρουν από τα μέτρα. Επιμένω λοιπόν στην άποψη ότι εναλλακτικό μοντέλο, στο υφιστάμενο πολίτευμα συνολικά, δεν έχει προταθεί. Το ερώτημα είναι εάν αυτό θα υποστεί κάποιες βαθιές μεταλλάξεις προς τη σωστή κατεύθυνση ή κάποιες προσωρινές θεραπείες για να ξεπεράσουμε την παρούσα κρίση. Θέλω να πιστεύω, χωρίς να έχω αυταπάτες φυσικά, ότι θα συμβεί το πρώτο. Διότι η πίεση είναι πολύ μεγάλη. Έχω την εντύπωση ότι για πρώτη φορά βλέπω τόσο έντονα να παίζονται συνειδήσεις αυτή την περίοδο.
Θεωρώ ότι η χρυσή 5ετία στη νεότερη ελληνική ιστορία είναι ο ανορθωτικός Βενιζελισμός (1910-15), μία περίοδος κατά την οποία μπήκαν οι βάσεις για ένα ποιοτικά διαφορετικό πολίτευμα, μέσα στο πλαίσιο του ίδιου συνταγματικού συστήματος. Υπενθυμίζω ότι η ανορθωτική αυτή περίοδος ήρθε μετά την καταστροφή του 1897. Και, επίσης, έχω την εντύπωση ότι κράτησε μερικά χρόνια, ότι δηλαδή έγιναν μερικές τομές που, παρά τον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή, διήρκεσαν. Μπορεί κανείς να πει ότι το 1928-32 ήταν μια συντηρητική στροφή σε σχέση με την περίοδο 1910-15, δίχως άλλο. Παρά ταύτα, κατά τη διάρκεια αυτής της εικοσαετίας 1910-1930, μπήκαν οι βάσεις για τη νεότερη Ελλάδα έτσι όπως τη ζούμε σήμερα. Θα ήθελα να πιστεύω ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα.
-Ο ιδιωτικός παράγοντας, εν προκειμένω ο επιχειρηματικός κόσμος, βλέπετε να διεκδικεί με αξιώσεις μια θέση στο πολιτικό προσκήνιο; Όπως έχει συμβεί και σε άλλες χώρες (βλ. Ιταλία);
Όχι κατευθείαν. Δεν το πιστεύω αυτό το πράγμα. Νομίζω ότι η μεγάλη πρόκληση για τον επιχειρηματικό κόσμο είναι αυτή που αντιμετώπισε πάντοτε στη νεότερη ελληνική ιστορία: να καταφέρει να συνεργαστεί και να προσελκύσει τον απόδημο ελληνισμό. Υπάρχουν πάρα πολλοί πλούσιοι Έλληνες εκτός Ελλάδος. Εάν καταφέρουν να πειστούν αυτοί οι άνθρωποι να εισφέρουν στην Ελλάδα γνώση, κεφάλαια και ιδέες, έχω την εντύπωση ότι, όπως συνέβη και σε άλλες φάσεις της ελληνικής ιστορίας, θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις μιας επιχειρηματικής και οικονομικής ανάπτυξης στον καινούριο κόσμο. Να αναμιχθούν οι επιχειρηματίες άμεσα στην πολιτική; Δεν το πιστεύω. Κοιτάξτε, οι σχέσεις Μπενάκη και Ελευθέριου Βενιζέλου είναι γνωστές: αν και εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων, δεν διεκδίκησε ποτέ υπουργικό αξίωμα. Σε κάθε περίπτωση, το ισχύον Σύνταγμα δεν ευνοεί την εκκόλαψη ενός Έλληνα Μπερλουσκόνι.
-Δεν είναι διασφαλισμένη η μονιμότητα των όποιων μεταλλάξεων.
-Δεν έχει προταθεί εναλλακτικό μοντέλο στο υφιστάμενο πολίτευμα συνολικά.
-Οφείλει να αποφευχθεί ο λαϊκισμός του τύπου: «όλοι στο Γουδί».
-Η πρόκληση για τον επιχειρηματικό κόσμο είναι η πάγια: να καταφέρει να συνεργαστεί και να προσελκύσει τον απόδημο ελληνισμό.
Ακολουθεί, πλήρης, η συνέντευξη του κ. Αλιβιζάτου στο πλαίσιο αφιερώματος του tvxs.gr για την «τύχη» του πολιτικού συστήματος:
-Θεωρείτε δεδομένη τη σημερινή περίοδο ως μεταβατική σε μία νέα πολιτική πραγματικότητα;
Κατά τη γνώμη μου μπορεί να γίνουν πολύ σημαντικές αλλαγές. Tο ερώτημα είναι αν αυτές θα αφορούν τις δομές, δηλαδή το πολίτευμα, ή τους πρωταγωνιστές, δηλαδή τα κόμματα, αν θα είναι, με άλλα λόγια, απλώς μια κρίση αντιπροσώπευσης. Για να το πω διαφορετικά, πάμε για καινούρια πολιτικά σχήματα στο πλαίσιο του ίδιου πολιτεύματος ή τελικά το ίδιο το πολίτευμα πρόκειται να υποστεί κάποιες βαθύτερες μεταλλαγές; Νομίζω ότι αυτό είναι το κρίσιμο δίλημμα και έχω την εντύπωση ότι εδώ μπορούμε να συζητάμε με τις ώρες, αφού ο καθένας έχει τις απόψεις του. Προσωπικά πιστεύω ότι τα δύο συνδέονται και ότι, τελικά, θα γίνουν αλλαγές και στο ίδιο το πολίτευμα. Δεν ξέρω αν μιλάμε για ανατροπή, αλλά σίγουρα κάποιες αλλαγές τις βλέπω να έρχονται.
-Μπορείτε σε κάποιο βαθμό να προδικάσετε προς ποια κατεύθυνση θα σημειωθούν αυτές οι μεταβολές;
Aιτήματα όπως για παράδειγμα η διαφάνεια (αρέσουν αυτές οι λέξεις πολύ και στον σημερινό πρωθυπουργό, αλλά νομίζω ότι δεν είναι λάθος) και η λογοδοσία (γενικώς δηλαδή ότι πρέπει να ασκούμε με πιο υπεύθυνο τρόπο πολιτική και να αποδίδουμε λογαριασμό) αποτελούν, νομίζω, σημεία στα οποία βλέπω να έρχονται βαθύτερες αλλαγές. Δεν είμαι βέβαιος αν αυτές θα είναι μόνιμες ή θα σημειωθούν «κάτω από την μπόρα» και μετά από λίγο καιρό θα γυρίσουμε στα υφιστάμενα.
-Ποιος θα λέγαμε ότι προχωρά πρώτος και οδηγεί σε αυτή τη μετάλλαξη; Οι πολιτικοί εκπρόσωποι οι οποίοι πλέον αδυνατούν να διαχειριστούν τα μείζονα ζητήματα; Ή οι πολίτες που εμφανίζονται σήμερα αγανακτισμένοι όσο ποτέ και αναζητούν κάτι καινούριο;
Νομίζω ότι είναι συνδυασμός και των δύο. Ο κόσμος δεν πιστεύω ότι θα ησυχάσει με μία τρίπλα όπως αυτές οι οποίες γίνονταν στο παρελθόν. Θέλει κάτι πιο χειροπιαστό. Και το ερώτημα είναι αν αυτό το χειροπιαστό θα το δούμε χωρίς να ενδώσουμε σε ένα λαϊκισμό, επί δικαίων και αδίκων, του τύπου: «όλοι στο Γουδί». Για παράδειγμα, είναι αδιανόητο αυτό που έγινε την περασμένη εβδομάδα: Στην ίδια σελίδα των εφημερίδων είχαμε μια πολύ κραυγαλέα περίπτωση απάτης από γιατρούς με τα ορθοπεδικά μηχανήματα (με μερικά εκατομμύρια ευρώ στους λογαριασμούς του καθενός κ.λπ.) μαζί με την υπόθεση κάποιων άλλων γιατρών που δεν είχαν καταχωρήσει την επίσκεψη ενός ή δύο ασθενών στο βιβλίο που είναι υποχρεωμένοι να τηρούν στο γραφείο τους. Ο μη προσεκτικός αναγνώστης ονόματα βλέπει και καταδικάζει εξ ίσου και τους μεν και τους δε. Δεν είναι σοβαρά αυτά τα πράγματα.
-Βλέπετε τους βασικούς πολιτικούς παράγοντες του τόπου, πράγματι, να συναισθάνονται τις όποιες αλλαγές είναι σε εξέλιξη και οι οποίες θίγουν την ίδια την υπόσταση του συστήματος; Ή προχωρούν περισσότερο σε μία ρητορεία για εσωτερική κατανάλωση;
Έχω την εντύπωση ότι δεν όλοι ίδιοι. Υπάρχουν σοβαροί και λιγότερο σοβαροί πολιτικοί. Σε όλες τις παρατάξεις.
-Συντρέχουν και κίνδυνοι για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος μέσα από αυτή την πορεία;
Κοιτάξτε, η κ. Παπαρήγα για παράδειγμα, αν ακούσατε προσεκτικά το λόγο της το περασμένο Σάββατο, στην μεγάλη συγκέντρωση του ΚΚΕ, φαίνεται να προτείνει ως εναλλακτικό μοντέλο ένα Σύνταγμα στα χνάρια του Συντάγματος των χωρών του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι, με τέτοιες θέσεις, μπορεί να πείσει την πλειοψηφία του ελληνικού λαού να την ψηφίσει, παρά την αναμενόμενη αύξηση της ψήφου διαμαρτυρίας. Το πολιτειακό της πρότυπο ηχεί, όπως και να το κάνουμε, ξεπερασμένο, ακόμη και σ’ αυτούς που σήμερα υποφέρουν από τα μέτρα. Επιμένω λοιπόν στην άποψη ότι εναλλακτικό μοντέλο, στο υφιστάμενο πολίτευμα συνολικά, δεν έχει προταθεί. Το ερώτημα είναι εάν αυτό θα υποστεί κάποιες βαθιές μεταλλάξεις προς τη σωστή κατεύθυνση ή κάποιες προσωρινές θεραπείες για να ξεπεράσουμε την παρούσα κρίση. Θέλω να πιστεύω, χωρίς να έχω αυταπάτες φυσικά, ότι θα συμβεί το πρώτο. Διότι η πίεση είναι πολύ μεγάλη. Έχω την εντύπωση ότι για πρώτη φορά βλέπω τόσο έντονα να παίζονται συνειδήσεις αυτή την περίοδο.
Θεωρώ ότι η χρυσή 5ετία στη νεότερη ελληνική ιστορία είναι ο ανορθωτικός Βενιζελισμός (1910-15), μία περίοδος κατά την οποία μπήκαν οι βάσεις για ένα ποιοτικά διαφορετικό πολίτευμα, μέσα στο πλαίσιο του ίδιου συνταγματικού συστήματος. Υπενθυμίζω ότι η ανορθωτική αυτή περίοδος ήρθε μετά την καταστροφή του 1897. Και, επίσης, έχω την εντύπωση ότι κράτησε μερικά χρόνια, ότι δηλαδή έγιναν μερικές τομές που, παρά τον Εθνικό Διχασμό και τη Μικρασιατική Καταστροφή, διήρκεσαν. Μπορεί κανείς να πει ότι το 1928-32 ήταν μια συντηρητική στροφή σε σχέση με την περίοδο 1910-15, δίχως άλλο. Παρά ταύτα, κατά τη διάρκεια αυτής της εικοσαετίας 1910-1930, μπήκαν οι βάσεις για τη νεότερη Ελλάδα έτσι όπως τη ζούμε σήμερα. Θα ήθελα να πιστεύω ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα.
-Ο ιδιωτικός παράγοντας, εν προκειμένω ο επιχειρηματικός κόσμος, βλέπετε να διεκδικεί με αξιώσεις μια θέση στο πολιτικό προσκήνιο; Όπως έχει συμβεί και σε άλλες χώρες (βλ. Ιταλία);
Όχι κατευθείαν. Δεν το πιστεύω αυτό το πράγμα. Νομίζω ότι η μεγάλη πρόκληση για τον επιχειρηματικό κόσμο είναι αυτή που αντιμετώπισε πάντοτε στη νεότερη ελληνική ιστορία: να καταφέρει να συνεργαστεί και να προσελκύσει τον απόδημο ελληνισμό. Υπάρχουν πάρα πολλοί πλούσιοι Έλληνες εκτός Ελλάδος. Εάν καταφέρουν να πειστούν αυτοί οι άνθρωποι να εισφέρουν στην Ελλάδα γνώση, κεφάλαια και ιδέες, έχω την εντύπωση ότι, όπως συνέβη και σε άλλες φάσεις της ελληνικής ιστορίας, θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις μιας επιχειρηματικής και οικονομικής ανάπτυξης στον καινούριο κόσμο. Να αναμιχθούν οι επιχειρηματίες άμεσα στην πολιτική; Δεν το πιστεύω. Κοιτάξτε, οι σχέσεις Μπενάκη και Ελευθέριου Βενιζέλου είναι γνωστές: αν και εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων, δεν διεκδίκησε ποτέ υπουργικό αξίωμα. Σε κάθε περίπτωση, το ισχύον Σύνταγμα δεν ευνοεί την εκκόλαψη ενός Έλληνα Μπερλουσκόνι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου