Καθημερινή
Η τάξη όπου τα παιδιά κάποτε μάθαιναν αγγλικά έχει μείνει όρθια, από θαύμα. Στον τοίχο υπήρχε μια μεγάλη επιγραφή που έγραφε: «Αγγλία, Λονδίνο και Μεγάλη Βρετανία». Μέσα σ’ ένα γυάλινο ντουλάπι υπήρχε ένα καθαρό ντοσιέ, με την ετικέτα «ανώμαλα ρήματα». Δίπλα στον μαυροπίνακα ήταν τρία βάζα με λουλούδια – τώρα ξεραμένα. Οι μαθητές τα είχαν δώσει στη δασκάλα τους, κ. Ραϊμσάνοβα, την τελευταία ημέρα της σχολικής χρονιάς.
Ομως, το υπόλοιπο κτίριο του λυκείου Λεβ Τολστόι στην πόλη Ος του Κιργιζιστάν έχει μετατραπεί σε ερείπιο. Τρύπες από σφαίρες έχουν σημαδέψει την τάξη του νηπιαγωγείου, οι διάδρομοι είναι γεμάτοι συντρίμμια και το γραφείο του διευθυντή έχει γκρεμιστεί. Τσουβάλια με άμμο βρίσκονται στα σημεία όπου οι Ουζμπέκοι γονείς επιχείρησαν να οχυρωθούν έναντι ενός φονικού πλήθους Κιργιζίων. «Δεν είναι άνθρωποι, αλλά ζώα», είπε ο Γκουλάμοφ Σακχομπίντεν, 31 ετών. Αφηγήθηκε πώς οι Κιργίζιοι στρατιώτες έφθασαν στον δρόμο του, στις 8 π. μ. της Παρασκευής, 11 Ιουνίου, διαλύοντας τα πρόχειρα οδοφράγματα με ένα όχημα μεταφοράς προσωπικού. Οι άνδρες κρατούσαν αυτόματα όπλα. Πίσω τους ακολουθούσαν γυναίκες και αγόρια εκτοξεύοντας αυτοσχέδιες βόμβες. Οι κάτοικοι της γειτονιάς Σαρκ έφυγαν τρομοκρατημένοι, είπε: «Οσοι δεν έφυγαν, σκοτώθηκαν. Τρεις ή τέσσερις άνδρες με Kαλάζνικοφ εισέβαλαν στο σχολείο»...
«Η σχολική χρονιά είχε τελειώσει, αλλά είχαμε μαζέψει τα παιδιά στις τάξεις από νωρίς το απόγευμα, επειδή πιστεύαμε ότι θα ήταν ασφαλή εκεί. Απλά καταφέραμε να τα φυγαδέψουμε εγκαίρως... Είχαν ελεύθερους σκοπευτές, πυροβολούσαν εναντίον πάντων. Επρόκειτο για οργανωμένη, προσχεδιασμένη επίθεση».
Σύμφωνα με τον κ. Γκουλάμοφ, η σφαγή των αμάχων και η πυρπόληση του σχολείου όπου διδασκόταν η ουζμπεκική γλώσσα μπορεί να περιγραφεί μόνο με μία λέξη: «Γενοκτονία».
Η Ρόζα Οτουνμπάγεβα, επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης του Κιργιζιστάν επισκέφθηκε το Ος την περασμένη εβδομάδα, δέκα ημέρες μετά το ξέσπασμα των εθνοτικών συγκρούσεων, στην προσπάθειά της να απορρίψει τις κατηγορίες περί εμπλοκής των αρχών. Οι σκοτωμοί άρχισαν στο Ος αργά το απόγευμα της 10ης Ιουνίου, με αφορμή πιθανόν, ένα καβγά σ’ ένα καζίνο μεταξύ νέων Ουζμπέκων και Κιργιζίων. Επειτα, εξαπλώθηκαν από το Ος, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Κιργιζιστάν, στην κυριαρχούμενη από τον ουζμπεκικό πληθυσμό πόλη του Τζαλάλ Αμπάντ, σε απόσταση 45 χιλιομέτρων.
Η κ. Οτουνμπάγεβα αναγνώρισε ότι ο απολογισμός των θυμάτων είναι τουλάχιστον 2.000 νεκροί και όχι 191, όπως ανακοινώθηκε αρχικά. Μη κυβερνητικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι έως και 500.000 άτομα έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους.
Εως τώρα, η διεθνής κοινότητα δεν φαίνεται να δίνει μεγάλη προσοχή. Ακόμη και η Αμερική και η Ρωσία –που διατηρούν βάσεις στον Bορρά– δεν έχουν στείλει επαρκή ανθρωπιστική βοήθεια. Οι Ουζμπέκοι λένε ότι κανείς δεν ήλθε σε επαφή μαζί τους και υποστηρίζουν ότι όλη η βοήθεια δόθηκε στους Κιργίζιους. Και αυτό, όπως δήλωσε ο 32χρονος Νταβρόν, παρά το γεγονός ότι το 98% των θυμάτων ήταν Ουζμπέκοι.
Το Κιργιζιστάν είναι πατρίδα πολλών εθνοτήτων –Κιργιζίων, Ουζμπέκων, αλλά και Τατζίκων, Τσετσένων, Τούρκων, Τατάρων, ακόμη και Γερμανών του Βόλγα. Στην τελευταία μεταμόρφωσή της, ωστόσο, η χώρα, ως μετασοβιετικό ανεξάρτητο κράτος, δεν κατάφερε να οικοδομήσει μια πολυεθνική κοινωνία. Ο στρατός, η αστυνομία και ο κυβερνητικός μηχανισμός παραμένουν στα χέρια των Κιργιζίων, κάτι που προκαλεί τη δυσαρέσκεια της ουζμπεκικής κοινότητας, η οποία ενδέχεται να εκδηλώσει αποσχιστικές τάσεις.
Πέρα από τις τοπικές και ιστορικές έχθρες, η αστάθεια στην πολιτική σκηνή φαίνεται ότι έπαιξε και αυτή τον ρόλο της στα τελευταία γεγονότα. Η μεταβατική κυβέρνηση ασκεί την εξουσία από τον περασμένο Απρίλιο, μετά τη λαϊκή εξέγερση που ανέτρεψε τον πρόεδρο Κουρμανμπέκ Μπακίγεφ. Η νέα ηγεσία κατηγορεί τον Μπακίγεφ και τον γιο του, Μαξίμ, ο οποίος συνελήφθη στη Βρετανία τις προάλλες, ότι χρηματοδότησαν το αιματοκύλισμα. Αυτό ίσως αληθεύει. Μπορεί, όμως, οι ταραχές να ήταν έργο σκοτεινών εθνικιστικών δυνάμεων, αποφασισμένων να συντρίψουν τα όποια αιτήματα αυτονομίας της ουζμπεκικής μειονότητας.
Το σημερινό δημοψήφισμα
Επειτα από δύο επαναστάσεις μέσα σε μία πενταετία και αφού έζησε τις χειρότερες ταραχές των τελευταίων 20 χρόνων, το Κιργιζιστάν κινδυνεύει να καταρρεύσει ως κράτος. Αντιμέτωπο με την αδιαφορία της Δύσης, τη σύγκρουση αντιπάλων συμμοριών, τη διαφθορά ακόμη και στη νέα κυβέρνηση και την επιθυμία της ουζμπεκικής μειονότητας να εκδικηθεί για το πογκρόμ εναντίον της, οι συνθήκες «ευνοούν» τον εμφύλιο πόλεμο. Πολλά θα κριθούν από το σημερινό δημοψήφισμα για τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος, με το οποίο η μεταβατική κυβέρνηση της Ρόζα Οτουνμπάγεβα ελπίζει να εδραιώσει την εξουσία της κι ενώ βάλλεται η ίδια από κατηγορίες για ανάμειξη στις συγκρούσεις, λόγω της δράσης Κιργιζίων στρατιωτών, οι οποίοι, σύμφωνα με μαρτυρίες, διέπραξαν κτηνωδίες, με την ανοχή των διοικητών τους. Φαινομενικά, η πόλη Ος επιστρέφει στους φυσιολογικούς ρυθμούς της. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας ήρθη την Τετάρτη, τα τρόλεϊ εμφανίστηκαν ξανά και ο δήμος ανέλαβε να σβήσει τα εχθρικά συνθήματα από τους τοίχους όπως «Θάνατος στους Ουζμπέκους». Η πραγματική διάσταση των συγκρούσεων, όμως, δεν έχει ακόμη διαφανεί. Στο κέντρο, όλες οι ουζμπεκικές επιχειρήσεις καταστράφηκαν και ο στρατός φρουρεί τις διαιρεμένες συνοικίες.
«Η σχολική χρονιά είχε τελειώσει, αλλά είχαμε μαζέψει τα παιδιά στις τάξεις από νωρίς το απόγευμα, επειδή πιστεύαμε ότι θα ήταν ασφαλή εκεί. Απλά καταφέραμε να τα φυγαδέψουμε εγκαίρως... Είχαν ελεύθερους σκοπευτές, πυροβολούσαν εναντίον πάντων. Επρόκειτο για οργανωμένη, προσχεδιασμένη επίθεση».
Σύμφωνα με τον κ. Γκουλάμοφ, η σφαγή των αμάχων και η πυρπόληση του σχολείου όπου διδασκόταν η ουζμπεκική γλώσσα μπορεί να περιγραφεί μόνο με μία λέξη: «Γενοκτονία».
Η Ρόζα Οτουνμπάγεβα, επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης του Κιργιζιστάν επισκέφθηκε το Ος την περασμένη εβδομάδα, δέκα ημέρες μετά το ξέσπασμα των εθνοτικών συγκρούσεων, στην προσπάθειά της να απορρίψει τις κατηγορίες περί εμπλοκής των αρχών. Οι σκοτωμοί άρχισαν στο Ος αργά το απόγευμα της 10ης Ιουνίου, με αφορμή πιθανόν, ένα καβγά σ’ ένα καζίνο μεταξύ νέων Ουζμπέκων και Κιργιζίων. Επειτα, εξαπλώθηκαν από το Ος, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Κιργιζιστάν, στην κυριαρχούμενη από τον ουζμπεκικό πληθυσμό πόλη του Τζαλάλ Αμπάντ, σε απόσταση 45 χιλιομέτρων.
Η κ. Οτουνμπάγεβα αναγνώρισε ότι ο απολογισμός των θυμάτων είναι τουλάχιστον 2.000 νεκροί και όχι 191, όπως ανακοινώθηκε αρχικά. Μη κυβερνητικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι έως και 500.000 άτομα έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους.
Εως τώρα, η διεθνής κοινότητα δεν φαίνεται να δίνει μεγάλη προσοχή. Ακόμη και η Αμερική και η Ρωσία –που διατηρούν βάσεις στον Bορρά– δεν έχουν στείλει επαρκή ανθρωπιστική βοήθεια. Οι Ουζμπέκοι λένε ότι κανείς δεν ήλθε σε επαφή μαζί τους και υποστηρίζουν ότι όλη η βοήθεια δόθηκε στους Κιργίζιους. Και αυτό, όπως δήλωσε ο 32χρονος Νταβρόν, παρά το γεγονός ότι το 98% των θυμάτων ήταν Ουζμπέκοι.
Το Κιργιζιστάν είναι πατρίδα πολλών εθνοτήτων –Κιργιζίων, Ουζμπέκων, αλλά και Τατζίκων, Τσετσένων, Τούρκων, Τατάρων, ακόμη και Γερμανών του Βόλγα. Στην τελευταία μεταμόρφωσή της, ωστόσο, η χώρα, ως μετασοβιετικό ανεξάρτητο κράτος, δεν κατάφερε να οικοδομήσει μια πολυεθνική κοινωνία. Ο στρατός, η αστυνομία και ο κυβερνητικός μηχανισμός παραμένουν στα χέρια των Κιργιζίων, κάτι που προκαλεί τη δυσαρέσκεια της ουζμπεκικής κοινότητας, η οποία ενδέχεται να εκδηλώσει αποσχιστικές τάσεις.
Πέρα από τις τοπικές και ιστορικές έχθρες, η αστάθεια στην πολιτική σκηνή φαίνεται ότι έπαιξε και αυτή τον ρόλο της στα τελευταία γεγονότα. Η μεταβατική κυβέρνηση ασκεί την εξουσία από τον περασμένο Απρίλιο, μετά τη λαϊκή εξέγερση που ανέτρεψε τον πρόεδρο Κουρμανμπέκ Μπακίγεφ. Η νέα ηγεσία κατηγορεί τον Μπακίγεφ και τον γιο του, Μαξίμ, ο οποίος συνελήφθη στη Βρετανία τις προάλλες, ότι χρηματοδότησαν το αιματοκύλισμα. Αυτό ίσως αληθεύει. Μπορεί, όμως, οι ταραχές να ήταν έργο σκοτεινών εθνικιστικών δυνάμεων, αποφασισμένων να συντρίψουν τα όποια αιτήματα αυτονομίας της ουζμπεκικής μειονότητας.
Το σημερινό δημοψήφισμα
Επειτα από δύο επαναστάσεις μέσα σε μία πενταετία και αφού έζησε τις χειρότερες ταραχές των τελευταίων 20 χρόνων, το Κιργιζιστάν κινδυνεύει να καταρρεύσει ως κράτος. Αντιμέτωπο με την αδιαφορία της Δύσης, τη σύγκρουση αντιπάλων συμμοριών, τη διαφθορά ακόμη και στη νέα κυβέρνηση και την επιθυμία της ουζμπεκικής μειονότητας να εκδικηθεί για το πογκρόμ εναντίον της, οι συνθήκες «ευνοούν» τον εμφύλιο πόλεμο. Πολλά θα κριθούν από το σημερινό δημοψήφισμα για τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος, με το οποίο η μεταβατική κυβέρνηση της Ρόζα Οτουνμπάγεβα ελπίζει να εδραιώσει την εξουσία της κι ενώ βάλλεται η ίδια από κατηγορίες για ανάμειξη στις συγκρούσεις, λόγω της δράσης Κιργιζίων στρατιωτών, οι οποίοι, σύμφωνα με μαρτυρίες, διέπραξαν κτηνωδίες, με την ανοχή των διοικητών τους. Φαινομενικά, η πόλη Ος επιστρέφει στους φυσιολογικούς ρυθμούς της. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας ήρθη την Τετάρτη, τα τρόλεϊ εμφανίστηκαν ξανά και ο δήμος ανέλαβε να σβήσει τα εχθρικά συνθήματα από τους τοίχους όπως «Θάνατος στους Ουζμπέκους». Η πραγματική διάσταση των συγκρούσεων, όμως, δεν έχει ακόμη διαφανεί. Στο κέντρο, όλες οι ουζμπεκικές επιχειρήσεις καταστράφηκαν και ο στρατός φρουρεί τις διαιρεμένες συνοικίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου