ΜΙΑ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΖΑ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Tης Catherine Ashton

Εξ όσων γνωρίζουμε, εννέα άνθρωποι σκοτώθηκαν σε διεθνή ύδατα, ανοικτά των ακτών της Γάζας, υπό συνθήκες που απαιτούν διερεύνηση. Το περιστατικό χρήζει ανεξάρτητης έρευνας, τα αποτελέσματα της οποίας να θεωρηθούν αξιόπιστα από τους Ισραηλινούς, τους Παλαιστινίους και, κυρίως, από τους πολίτες της Τουρκίας. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα γεγονότα – η έρευνα πρέπει να γίνει και να είναι αδιάβλητη, διεξοδική και αυστηρή. Πρέπει να μάθουμε τι ακριβώς συνέβη τα ξημερώματα της 31ης Μαΐου.

Στο μεταξύ, όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι προορισμός του στολίσκου που δέχθηκε επίθεση ήταν η Γάζα. Πριν από τρεις μήνες, είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω από πρώτο χέρι τα δεινά της Γάζας και τους φόβους του Ισραήλ, καθώς ήμουν η πρώτη πολιτικός στην οποία επετράπη να διασχίσει τα μεταξύ τους σύνορα εδώ και ένα χρόνο. Οι συνθήκες που είδα να επικρατούν στην περιοχή δεν ήταν μόνο τραγικές, αλλά και περίεργες. Παρότι οι κάτοικοί της ζουν δίπλα σε μία από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου, μεταφέρουν τα αγαθά τους με ζώα και άμαξες. Και η λίστα των αγαθών που επιτρέπεται να εισάγουν καταρρίπτει κάθε έννοια λογικής: τους επιτρέπεται για παράδειγμα να εισάγουν φρέσκα φρούτα, αλλά όχι αποξηραμένα, ή φρούτα σε κονσέρβες. Μπορούν να εισάγουν αλεύρι, αλλά όχι –μέχρι πρόσφατα– μακαρόνια.

Το Ισραήλ ορθώς έχει αναπτύξει ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο, με πανεπιστήμια παγκόσμιας εμβέλειας. Δίπλα του, όμως, μικρά παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να πάνε στο σχολείο. Γιατί; Διότι ο πόλεμος έχει καταστρέψει πολλά σχολικά κτίρια και το Ισραήλ δεν επιτρέπει την εισαγωγή τούβλων και τσιμέντου στη Γάζα, έτσι ώστε να επισκευαστούν τα ερείπια. Ο αποκλεισμός της Γάζας πλήττει κυρίως απλούς ανθρώπους, εμποδίζει την ανοικοδόμηση και ρίχνει λάδι στη φωτιά του εξτρεμισμού.

Το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να προστατεύσει τον λαό του – κανείς δεν το αρνείται. Επίσης, σωστά απαιτεί την απελευθέρωση του αιχμάλωτου στρατιώτη Τζιλάντ Σαλίτ. Ωστόσο, ο αποκλεισμός δεν είναι τελείως αποτελεσματικός. Πολλά αγαθά, συμπεριλαμβανομένων και ρουκετών που χρησιμοποιούνται κατά του Ισραήλ, εισάγονται λαθραία στη Γάζα μέσω παράνομων υπόγειων στοών. Πρόκειται για αγαθά που δεν πηγαίνουν σε αυτούς που έχουν ανάγκη, αλλά σε εκείνους που έχουν χρήματα και ισχύ. Αντί, λοιπόν, να βελτιώνουν την κατάσταση, οι στοές αυτές την επιδεινώνουν. Στο μεταξύ, απλοί και αξιοπρεπείς άνθρωποι οργίζονται όλο και περισσότερο, διότι δεν τους επιτρέπεται να ζήσουν φυσιολογική ζωή.

Ανακύπτουν επομένως δύο ερωτήματα: πρώτον, πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τις ζωές των κατοίκων στη Γάζα; Δεύτερον, πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ασφάλεια του Ισραήλ; Αυτά τα δύο ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν μαζί – κάθε προσπάθεια να διαχωριστούν θα οδηγηθεί σε αποτυχία. Γι’ αυτό και καταβάλλω προσπάθειες ώστε να ξανανοίξουν μόνιμα τα σύνορα στη Γάζα, για την εισαγωγή εμπορικών αγαθών επ’ ωφελεία των κατοίκων της. Πρόκειται για απαίτηση τόσο της Ε.Ε. όσο και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το Ισραήλ, άλλωστε, είχε συμφωνήσει επί του συγκεκριμένου θέματος, στις διαπραγματεύσεις της με την Παλαιστινιακή Αρχή, το 2005.

Στη διάρκεια της επίσκεψής μου στη Γάζα, αγόρασα κάποια εξαιρετικά χειροποίητα αναμνηστικά – δημιουργήματα εξαιρετικών γυναικών, οι οποίες εργάζονται υπό άθλιες συνθήκες. Θέλω τώρα να λάβει τέλος ο αποκλεισμός που τις εμποδίζει να πωλούν τις θαυμάσιες χειροτεχνίες τους σε ολόκληρο τον κόσμο. Στη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. που είχαμε προγραμματίσει για χθες, θα συζητούσαμε πρακτικούς τρόπους για να λυθεί ο αποκλεισμός που πλήττει τους κατοίκους της Γάζας. Η μακρά λίστα των προϊόντων που δεν επιτρέπεται να εισάγονται στην περιοχή πρέπει να αντικατασταθεί από μία μικρότερη λίστα, στην οποία θα περιλαμβάνονται μόνο αγαθά διττής χρήσης, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά του Ισραήλ. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ήδη προσωπικό στην περιοχή και θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να περιοριστεί ο αποκλεισμός σε συγκεκριμένα αγαθά.

Ωστόσο, η άρση του αποκλεισμού δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς απαιτείται η συνεργασία του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής. Αν όμως πετύχουμε, τότε θα έχει κερδηθεί μια μεγάλη νίκη στην πορεία για την ειρήνευση, ενώ η ζωή των κατοίκων της Γάζας θα γίνει πιο φυσιολογική. Επιπλέον, η αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των Παλαιστινίων θα ωφελήσει και το Ισραήλ, ενώ θα ενισχύσει το κύρος της Παλαιστινιακής Αρχής. Το τελευταίο αποτελεί προϋπόθεση και για την επίτευξη μιας μόνιμης ειρηνευτικής συμφωνίας, κάτι το οποίο αποτελεί και τη μοναδική οδό για την ευημερία όλων των εμπλεκομένων μερών. Η άρση του αποκλεισμού είναι επομένως ένα μικρό, αλλά σημαντικό βήμα.

Οσο για το γενικότερο πρόβλημα, γνωρίζουμε ποιες είναι οι γενικές προϋποθέσεις μιας ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας. Ηλθε η ώρα να τις εντάξουμε σ’ ένα ολοκληρωμένο σχέδιο. Δεν υπάρχει εξάλλου εχέφρων άνθρωπος που να πιστεύει ότι η λύση στο Μεσανατολικό είναι να στερείς από ένα εκατομμύριο ανθρώπους τα μέσα για να φροντίσουν τους εαυτούς τους και τους συμπολίτες τους.

Η Catherine Ashton είναι ύπατη εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.