Αυλαία στο θρίλερ με ανταλλαγή κρατουμένων ΗΠΑ - Ρωσίας

ΕΘΝΟΣ

Σε ανταλλαγή κατασκόπων αποφάσισαν να προχωρήσουν οι ΗΠΑ και η Ρωσία, μετά από σχετική πρόταση που διατύπωσε η Μόσχα την περασμένη Τετάρτη. Οι δύο χώρες έβαλαν έτσι τέλος σε ένα σκάνδαλο που απειλούσε να πλήξει το βελτιωμένο κλίμα που επικρατεί στις σχέσεις τους.

Παρά το γεγονός ότι η ανταλλαγή κατασκόπων ανάμεσα σε Λευκό Οίκο και Κρεμλίνο δεν είναι άγνωστη πρακτική, οι αναλυτές τονίζουν πως πρόκειται για μία μέθοδο «χαλάρωσης» των εντάσεων που εφαρμοζόταν κατά κύριο λόγο την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν οι δύο χώρες ήταν ορκισμένοι εχθροί.

Με την Ουάσιγκτον να προσπαθεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Μόσχας στην αντιμετώπιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, αλλά και στη διατήρηση των οδών ανεφοδιασμού για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, και ενώ το Κρεμλίνο χρειάζεται την υποστήριξη του Λευκού Οίκου για να γίνει μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, και οι δύο χώρες έδειξαν από την πρώτη στιγμή πως επιθυμούν την εκτόνωση της κρίσης που ξέσπασε μετά τη σύλληψη των δέκα φερόμενων ως μυστικών πρακτόρων από τις αμερικανικές Αρχές.

Οπως μετέδιδαν χθες τα ΜΜΕ στις ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον αποφάσισε την απέλαση των δέκα μυστικών πρακτόρων, αφού πρώτα δήλωσαν ένοχοι για τις κατηγορίες που τους βαρύνουν. Υπενθυμίζεται πως οι πέντε εξ αυτών είχαν προηγουμένως αποκαλύψει δημοσίως τις πραγματικές τους ταυτότητες, ενώ όλοι τους -πλην της δημοσιογράφου από το Περού Βίκι Πελάες- είχαν παραδεχτεί πως ήταν Ρώσοι πολίτες. Σύμφωνα με τα όσα μεταδίδουν τα αμερικανικά ΜΜΕ, το ζεύγος Ρίτσαρντ και Σίνθια Μέρφι δεν ήταν άλλοι από τους Βλαντιμίρ και Λύδια Γκούργεφ, ενώ το πραγματικό όνομα του Ντόναλντ Χάουαρντ Χίθφιλντ ήταν Αντρέι Μπερζρούκοφ.

Παρομοίως, η Τρέισι Λι Αν Φόλεϊ ήταν η Ελένα Βαβίλοβα και το πραγματικό όνομα του Χουάν Λαζάρο ήταν Μιχαήλ Ανατόλιεβιτς Βασέμκοφ. Αλλος ένας κατηγορούμενος, ο Κρίστοφερ Ρόμπερτ Μέτσος, παραμένει άφαντος μέχρι σήμερα.

Υπενθυμίζεται πως ο Μέτσος φέρεται να είναι ο άνθρωπος που πλήρωνε τους πράκτορες για λογαριασμό της Ρωσικής Μυστικής Υπηρεσίας (SVR) και είχε συλληφθεί στην Κύπρο στις 29 Ιουνίου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος υπό περιοριστικούς όρους, με αποτέλεσμα να διαφύγει περνώντας κατά πάσα πιθανότητα στα κατεχόμενα. Την ίδια ώρα, ο Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ ανακοίνωνε πως υπέγραψε τις αιτήσεις απονομής χάριτος τεσσάρων κατηγορουμένων για κατασκοπεία υπέρ της Δύσης.

Το σχετικό προεδρικό έγγραφο υπεγράφη αφού πρώτα και οι τέσσερις παραδέχτηκαν την ενοχή τους. Σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ, πρόκειται για τον πυρηνικό ερευνητή Ιγκόρ Σουτιάγκιν -ο οποίος κατηγορήθηκε το 2004 ότι προωθούσε απόρρητες πληροφορίες σε βρετανική εταιρεία που, σύμφωνα με τις ρωσικές Αρχές, λειτουργούσε ως βιτρίνα της CIA-, και τους Γκενάντι Βασιλένκο, Αλεξάντερ Ζαπορόζσκι και Σεργκέι Σκριπάλ, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί το 2006 σε κάθειρξη 13 ετών.

Κατάσκοποι

Ανταλλαγές... που άφησαν εποχή

Φεβρουάριος 1962: Ο Αμερικανός πιλότος Γκάρι Πάουερς και ο Ρούντολφ Ιβανοβιτς Αμπελ «ανταλλάσσονται» στα σύνορα μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας έπειτα από κρυφή συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και πρώην ΕΣΣΔ

Απρίλιος 1978: ΗΠΑ, Ανατολική Γερμανία και Μοζαμβίκη ανταλλάσσουν κρατουμένους. Ο Μίρον Μάρκους -Ισραηλινός που κρατείται στη Μοζαμβίκη- αφήνεται ελεύθερος στα σύνορα της χώρας με τη Σουαζιλάνδη. Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ απελευθερώνουν τον Ρόμπερτ Τόμσον -πρώην Αμερικανό πράκτορα που κατηγορείται ότι έδινε πληροφορίες στους Σοβιετικούς- και η Ανατολική Γερμανία αφήνει ελεύθερο τον Αμερικανό Αλαν Βαν Νόρμαν

Απρίλης 1979: Πέντε πολιτικοί και θρησκευτικοί διαφωνούντες -μεταξύ των οποίων και ο Αλεξάντερ Γκίνζμπουργκ- επιβιβάζονται σε ένα αεροπλάνο για τη Νέα Υόρκη σε αντάλλαγμα με δύο συλληφθέντες Ρώσους κατασκόπους.

Σεπτέμβρης 1986: Επειτα από τρεις εβδομάδες διαπραγματεύσεων, ο Αμερικανός δημοσιογράφος Νίκολας Ντανίλοφ ανταλλάσσεται με τον Γκενάντι Ζακχάροφ που εργαζόταν στα Ηνωμένα Εθνη και κατηγορείτο για κατασκοπεία υπέρ της Μόσχας.