Στις αρχές Ιουλίου, καλεσμένη του Δικτύου για τη μελέτη των εμφυλίων πολέμων, βρέθηκα στον Λαιμό Πρεσπών όπου και το Συνέδριο με θέμα «Η δεκαετία του 1940 στην τέχνη».
Ηταν η πρώτη φορά που βρέθηκα στην πανέμορφη περιοχή των Πρεσπών και ομολογώ ότι, όπως και όσοι την επισκέπτονται, μαγεύτηκα από τη μοναδική ομορφιά του τοπίου και τη θετική και ευεργετική ενέργεια που εκπέμπει. Βέβαια πολύ σύντομα, τόσο το θέμα του Συνεδρίου όσο και η συνειδητοποίηση ότι σ' εκείνα τα πανέμορφα βουνά που αγκαλιάζουν τις δύο Πρέσπες τόσο στοργικά είχαν ξετυλιχθεί οι αγριότερες σκηνές του ελληνικού εμφυλίου πολέμου με εκατοντάδες θύματα ένθεν και ένθεν (μόνον που μνημεία υπάρχουν μόνον για τους νικητές και κανένα για τους νικημένους) με επανέφεραν σε μια πραγματικότητα που διέλυε τη διάθεση ρομαντισμού με την οποία έβλεπα το τοπίο. Παρά το αναμφισβήτητο γεγονός ότι και στον Λαιμό και στον Αγιο Γερμανό, και στους Ψαράδες και στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου οι οικολογικές και πολιτισμικές παρεμβάσεις είναι εμφανείς και εντυπωσιακές ορισμένες φορές, η επίσημη ελληνική Πολιτεία (το Κράτος των Αθηνών, όπως λένε οι ντόπιοι) φαίνεται πως δεν θέλει να κλείσει εντελώς εκείνο το τραυματικό κεφάλαιο. Κι επειδή οι κάτοικοι της ελληνικής Πρέσπας -όσοι έχουν απομείνει μετά τη διάλυση των χωριών τους λόγω εμφυλίου- είναι στην πλειονότητά τους σλαβόφωνοι, μιλούν δηλαδή το ντόπιο ιδίωμα, μια μείξη σλαβικών, ελληνικών και τουρκικών, διαφορετικό από εκείνο των κεντρικών περιοχών της ΠΓΔΜ, παρά το γεγονός ότι έχουν ελληνική συνείδηση, η ελληνική πολιτεία τούς θεωρεί ακόμη και σήμερα... επικίνδυνους! Διότι πώς αλλιώς να εξηγήσω το εξοργιστικό γεγονός ότι λίγα μόλις μέτρα από την κεντρική πλατεία του Λαιμού Πρεσπών, δίπλα στις περιποιημένες όχθες του ποταμού Αγιου Γερμανού, δεσπόζει -κυριολεκτικά- ένα φυλάκιο του ελληνικού στρατού με τις σχετικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις του; Ομολογώ ότι αρχικά όταν, καθώς έκανα βόλτα στο χωριό, έφτασα στο φυλάκιο νόμισα πως εκεί ήταν το σύνορο με την ΠΓΔΜ. Εξεπλάγην μάλιστα διότι δεν φανταζόμουν ότι τα σύνορα βρίσκονται μέσα στο χωριό. Η έκπληξή μου όμως σύντομα μετατράπηκε σε οργή, όταν πληροφορήθηκα ότι τα σύνορα απείχαν αρκετά από εκείνο το σημείο και ότι «πάλι καλά που σήμερα έχει απομείνει μόνον αυτό, παλιά υπήρχαν τα τριπλά στην περιοχή».
Στη συνέχεια άρχισα να παίρνω πληροφορίες από τους ευγενικούς ξενοδόχους μου, ένα υποψιασμένο ζευγάρι που αποφάσισε να παρατήσει τη Θεσσαλονίκη και να εγκατασταθεί στον Λαιμό την τελευταία δεκαετία. Εχουν συγκεντρώσει μάλιστα -όχι χωρίς κόπο- και μαρτυρίες από ηλικιωμένους κατοίκους της περιοχής, με σκοπό να διασώσουν και να δημοσιοποιήσουν την τοπική ιστορία. Μου μίλησαν για φοβισμένους και ταπεινωμένους ανθρώπους. Που δεν τολμούν να τραγουδήσουν κάποιο τραγούδι στο ντόπιο ιδίωμα ακόμη και σήμερα σε κάποιο γάμο και παρεμβαίνει η αστυνομία. Που νιώθουν μεν Ελληνες αλλά βαθιά περιφρονημένοι από την αθηναϊκή πολιτεία. Που δεν έχουν και δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με τους ακραίους τυχοδιωκτισμούς του Πάβλε Φιλίποφ (Π. Βοσκόπουλος) και του «Ουράνιου Τόξου» του. Που δεν έχουν φταίξει σε τίποτε για τα όσα έχουν συμβεί και συμβαίνουν με την ΠΓΔΜ (την οποία ονομάζουν «Γιουγκοσλαβία» και... ξεμπερδεύουν!).
Τελειώνοντας, απευθύνομαι στον πρωθυπουργό επειδή γνωρίζω τη σχετική ευαισθησία του. Κύριε Παπανδρέου, δώστε εντολή να καταργηθεί αυτό το φυλάκιο της ντροπής στον Λαιμό Πρεσπών. Κι αν λένε οι ντόπιοι και κανένα παραδοσιακό τραγουδάκι στο τοπικό ιδίωμα, μην τους στέλνετε τον αστυνόμο. Ελληνες είναι που μπορεί να μιλούν και σλάβικα, όπως υπάρχουν και Ελληνες που μιλούν -ακόμη- τα αρβανίτικα ή ηλικιωμένοι Καραμανλήδες που μιλούν και τούρκικα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου