ΙΡΑΚ: ΚΑΘΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΞΙΦΟΛΟΓΧΗ

Ελευθεροτυπία

Διόλου ηρωική η «έξοδος» των Αμερικανών από το Ιράκ.

Νύχτα και ιεροκρυφίως, με εμπάργκο του αμερικανικού Πενταγώνου για τη μετάδοση της είδησης, έφυγαν οι «νικητές». Δύο εβδομάδες νωρίτερα -για τον φόβο της Αλ Κάιντα- και όχι στις 31 Αυγούστου κατά τα συμπεφωνημένα. Στις δύο το πρωί άρχισε την αργή πορεία του προς τα σύνορα του Κουβέιτ ο εφιαλτικός Λεβιάθαν, το κομβόι με τα θεόρατα οχήματα, που κουβαλούσαν τη φοβερή πολεμική μηχανή της υπερδύναμης. Από τανκς και κανόνια μέχρι τα καλούδια των σουπερμάρκετ για τους GI. Οι Αμερικανοί έφυγαν αφήνοντας πίσω τους τα συντρίμμια που εκείνοι δημιούργησαν: μία χώρα καθημαγμένη, με διαλυμένο τον κοινωνικό ιστό της, χωρίς κυβέρνηση πέντε μήνες μετά τις «εκλογές». Κατάλαβαν τουλάχιστον πως «με τις ξιφολόγχες κάνεις τα πάντα εκτός από το να καθίσεις επάνω»; Ο πρόεδρος Ομπάμα, με τη δημοτικότητά του σε πτώση, πραγματοποιεί την προεκλογική του υπόσχεση να απαγκιστρώσει τις μάχιμες αμερικανικές δυνάμεις από το Ιράκ, με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές του Νοεμβρίου, αγωνιώντας για την ολοκλήρωση του σχεδίου. Οι 50.000 σύμβουλοι, διπλωμάτες, εκπαιδευτές και πράκτορες της CIA, που θα μείνουν ώς το τέλος του 2011, θα εκπαιδεύσουν, υποτίθεται, τους Ιρακινούς για να πάρουν στα χέρια τους την ασφάλεια και τη διοίκηση της πατρίδας τους. Μια πρόβα τζενεράλε και για ό,τι θα επαναληφθεί στο Αφγανιστάν. Η υπερδύναμη δεν εγκαταλείπει πάντως οριστικά τη Μεσοποταμία. «Αν αποτύχουν οι Ιρακινοί παρά τη βοήθειά μας, θα επιστρέψουμε», δηλώνει ο διοικητής των δυνάμεων, στρατηγός Οντιέρνο.

Η υπερδύναμη αλλάζει την πολιτική της στην περιοχή. «Νέα Αυγή», όπως ονόμασαν την καινούργια φάση, χαράζει. Το υπουργείο Αμυνας παραδίδει τη σκυτάλη στο Στέιτ Ντιπάρτ-μεντ. Η διπλωματία θα καθορίζει από δω και πέρα τη στρατηγική της. Προξενεία ετοιμάζονται ήδη στη Βασόρα, τη Μοσούλη και το Κιρκούκ. Αλλά η αποχώρηση διχάζει τους Ιρακινούς. «Να πάνε στα τσακίδια κι εμείς θα τα βρούμε», λέει μεγάλο μέρος των πολιτών. Αλλά τόσο ο αρχηγός του ιρακινού επιτελείου όσο και ο υπόδικος Ταρέκ Αζίζ τονίζουν πως οι Αμερικανοί φεύγουν πρόωρα. «Σε 10 χρόνια θα είναι σε θέση οι Ιρακινοί να διοικήσουν σθεναρά τη χώρα», λέει ο πρώτος. «Ο Ομπάμα αφήνει τη χώρα έρμαιο των λύκων», προειδοποιεί ο πολύπειρος αντιπρόεδρος του Σαντάμ.

*Οι Αμερικανοί μόνο στους Κούρδους του Βορρά έκαναν καλό. Για το υπόλοιπο Ιράκ άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου. Το μέλλον προβάλλει δυσοίωνο. Η βία αναζωπυρώνεται. Αίμα ρέει ακατάπαυστα στους δρόμους. Οι εσωτερικές έριδες, η διαφθορά, ο φόβος κυριαρχούν. Ο πρωθυπουργός Αλ Μαλίκι έχει σωματοφύλακες... μισθοφόρους από το Περού, γιατί δεν εμπιστεύεται τους Ιρακινούς. Στην περιφέρεια οι τοπικοί διοικητές έχουν καπετανάτα. Μια χώρα ευλογημένη άλλοτε, που έχει και πετρέλαιο και νερό, που η σημασία της στην παγκόσμια ανάπτυξη είναι ανυπολόγιστη, απόμεινε κυκεώνας διαφθοράς, οπισθοδρόμησης, φτώχειας, μίσους και αίματος.

Ο, tempora!

«Ο πόλεμος στο Ιράκ ούτε κερδήθηκε ούτε τελείωσε», επισημαίνει ο καθηγητής Αντονι Κόρντεσμαν, ειδικός σε θέματα πολέμου. Είναι τέτοια η διάλυση που η χώρα, τρίτη σε βεβαιωμένα κοιτάσματα μαύρου χρυσού, έφτασε να είναι 11η πετρελαιοπαραγωγός παγκοσμίως. Το 90% των κρατικών εσόδων προέρχονται από τους υδρογονάνθρακες, αλλά οι εγκαταστάσεις είναι τόσο απηρχαιωμένες που αποδίδουν μόνο το 25% των δυνατοτήτων τους. Οι υποθαλάσσιοι αγωγοί είναι σάπιοι. Τα συμβόλαια της κυβέρνησης με τα πολυεθνικά μεγαθήρια προβλέπουν προγράμματα για αύξηση της παραγωγής σε 15 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, από 2,4 που είναι σήμερα, την επόμενη δεκαετία. Τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα του Ιράκ φτάνουν τα 115 δισεκατομμύρια βαρέλια. Εχει δηλαδή η χώρα πετρέλαιο για άλλα εκατό χρόνια, έστω και αν αντλεί 4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

Ομως

Δεν είναι βέβαιο πως θα αντέξει τους κλυδωνισμούς ή πως με τις μπίζνες θα θεραπεύσει τις πληγές της. Κάπου 7 εκατομμύρια ψυχές ζουν στο όριο της ένδειας -με 2,5 δολάρια την ημέρα- ενώ ένα εκατομμύριο λιμοκτονούν. Ενας στους 4 δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό νερό. Επαπειλούνται επιδημίες, όπως η χολέρα, που θέρισε το 2008 τον πληθυσμό. Η ανεργία ξεπερνά το 35%. Το 8% των παιδιών κάτω των 5 ετών υποσιτίζονται. Ετσι αφήνουν οι σωτήρες του το Ιράκ...