ΕΝ ΔΥΟ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΟΙ ΕΝ. ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Πηγή: Ελευθεροτυπία


της Ν. ΒΑΓΕΝΑ

Σε μια συγκυρία αυξανόμενης δυσαρέσκειας και χαμηλού ηθικού που εκδηλώνεται με συνεχιζόμενες παραιτήσεις στρατιωτικών στελεχών και σαφώς επιδιώκοντας να «ξεχαστεί» έστω και για λίγες μέρες το θέμα των αναταράξεων στις διαπραγματεύσεις μεταβίβασης των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, ο Ευάγγελος Βενιζέλος προωθεί ένα πολυνομοσχέδιο με το οποίο φιλοδοξεί να αλλάξει το τοπίο για τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας.

Στο τελικό κείμενο των 268 σελίδων, που κατατέθηκε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα και συζητήθηκε προκαταρκτικά, σε κλειστή συνάντηση, στην κοινοβουλευτική επιτροπή εξωτερικών και άμυνας, πρόκειται σήμερα να εμβαθύνει ο υπουργός Εθνικής Αμυνας σε συνέντευξη Τύπου, όπως είχε παρουσιάσει και το προσχέδιο του νομοσχεδίου ένα μήνα πριν.

Χωρίς ιδιαίτερες διαφοροποιήσεις από το αρχικό του κείμενο, το νομοσχέδιο με τίτλο «Υπηρεσιακή εξέλιξη και ιεραρχία των στελεχών των Ενόπλων δυνάμεων - Θέματα διοίκησης των ενόπλων δυνάμεων, στρατολογίας και συναφείς διατάξεις», προτίθεται να εισαγάγει «καινά δαιμόνια», καταργώντας αρκετές προηγούμενες ρυθμίσεις, όπως αντίστοιχες του 1995 και του 2002: Μεταξύ άλλων, εισάγει κάθετη δομή διοίκησης ενισχύοντας το ρόλο του αρχηγού ΓΕΕΘΑ και των αρχηγών των τριών κλάδων, κόβει πρόωρες αποστρατείες ορίζοντας 35ετία πραγματικής υπηρεσίας (40 συντάξιμα), αλλάζει κριτήρια αξιολόγησης και προαγωγών των στελεχών, κάνει πιο «πολιτικό» το πειθαρχικό σύστημα και τροποποιεί τις διαδικασίες αμυντικών προμηθειών.

Το πολυνομοσχέδιο χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο αφορά την ιεραρχία και εξέλιξη των Ε.Δ., το δεύτερο τη νέα δομή στο στράτευμα, συνδυασμένη με τις νέες ρυθμίσεις για τις αμυντικές προμήθειες (γιατί άραγε;) και το τρίτο ρυθμίζει άλλα θέματα όπως στρατολογίας, αναπήρων, υπηρετησάντων και υπηρετούντων στην Κύπρο και αντιρρησιών συνείδησης.*

Χάθηκαν 2,9 δισ. από αντισταθμιστικά!

Στριμωγμένες μέσα στα «διάφορα θέματα» προς ρύθμιση του τρίτου μέρους του νομοσχεδίου είναι οι μεταβατικές διατάξεις για τις συμβάσεις αντισταθμιστικών ωφελημάτων (ΑΩ).

Οι οποίες ουσιαστικά δεν ρυθμίζουν το άκρως «αμαρτωλό» αυτό συνδεδεμένο με τις αμυντικές προμήθειες ζήτημα, αλλά το παραπέμπουν σε μια σειρά μελλοντικών υπουργικών αποφάσεων. Χαρακτηριστική πάντως είναι η αναφορά στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου περί «γόρδιου δεσμού» των Α.Ω. της τελευταίας εικοσαετίας. Οπως αναγράφεται, «ογδόντα πέντε από τις συμβάσεις Α.Ω. έχουν ήδη λήξει εν μέρει ή εν όλω ανεκτέλεστες. Αυτές οι ογδόντα πέντε συμβάσεις έχουν συνολική πιστωτική αξία 6.743.720.177 ευρώ, ενώ το ανεκτέλεστο μέρος τους είναι 2.908.248.788 ευρώ. Από την άλλη μεριά βρίσκονται εν ενεργεία τριάντα δύο συμβάσεις Α.Ω., συνολικής πιστωτικής αξίας 16.279.709.431 ευρώ με ανεκτέλεστο υπόλοιπο 7.723.176.563 ευρώ». Η έκθεση επίσης σημειώνει ότι αθροιστικά είναι πολύ μικρά τα ποσά των ποινικών ρητρών που έχει επιβάλει το Ελληνικό Δημόσιο στις εκκαθαρισθείσες συμβάσεις Α.Ω. -μόλις 9.709.020,94 ευρώ από τα οποία έχουν εισπραχθεί 7.306.445,28 ευρώ.

Κάθετη δομή διοίκησης

Διακλαδικότητα: δεν είναι απλώς «αμερικανοΝΑΤΟϊκή καραμέλα», είναι η επιλογή ύπατου συντονισμού της διοίκησης σε ξηρά, θάλασσα και αέρα από τον στρατηγό (ναύαρχο ή πτέραρχο) που θα εκτελεί, ως αρχηγός ΓΕΕΘΑ, χρέη αιχμής στην κορυφή της πυραμίδας της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Στις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, η έννοια εισήχθη πριν από 15 χρόνια με τον νόμο 2292/1995, τροποποιημένο από τον νόμο 2984/2002. Στο τμήμα για τη νέα δομή διοίκησης, ο υπουργός Αμυνας ενισχύει πρωτίστως τον ρόλο του αρχηγού ΓΕΕΘΑ (και κατ' επέκταση και των τριών αρχηγών κλάδων, ΓΕΣ, ΓΕΝ και ΓΕΑ), εισάγοντας πλήρες σχήμα κάθετης δομής διοίκησης στις ένοπλες δυνάμεις. Αυτή η προσομοιάζουσα σε μάλλον πιο στρατοκρατικά καθεστώτα ενίσχυση της στρατιωτικής πυραμιδικής ιεραρχίας διαγράφεται έτσι στο κείμενο του νομοσχεδίου: «Σύμφωνα με το άρθρο 45 του Συντάγματος, τη διοίκηση των Ε.Δ. την ασκεί η κυβέρνηση διά του υπουργού Αμυνας και τα σχετικά προβλεπόμενα στη νομοθεσία και στις αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ. Αρχιστράτηγος σε καιρό πολέμου ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, σε καιρό ειρήνης ασκεί διοικητική και επιχειρησιακή διοίκηση, με το ΓΕΕΘΑ επιτελικό όργανο και διακλαδικό στρατηγείο. Συνεργάζεται με τους τρεις αρχηγούς που ασκούν διοικητική διοίκηση κατά κλάδο».

35 χρόνια για τη σύνταξη

Αξιοκρατία: λέξη-κλειδί και ευσεβής πόθος και για το ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό, τους χιλιάδες μόνιμους και έφεδρους, άνδρες και γυναίκες.

Με το νομοσχέδιό του ο κ. Βενιζέλος υπόσχεται ότι εκείνος θα την πετύχει:

* Κομμένες οι πρόωρες αποστρατείες. Ορίζονται 35 χρόνια πραγματικής υπηρεσίας - 40 συντάξιμα χρόνια, με παρεχόμενη σε όλα τα στελέχη δυνατότητα εξαγοράς 5 επιπλέον ετών. Μπαίνουν ελάχιστα χρόνια παραμονής σε κάθε βαθμό, ώστε οι αξιωματικοί των παραγωγικών σχολών, όταν γίνονται συνταγματάρχες, να έχουν συμπληρώσει 35 χρόνια πραγματικής υπηρεσίας.

* Νέα κριτήρια αξιολόγησης και προαγωγής. Εισάγεται η κρίση κατ' απόλυτη εκλογή στον βαθμό του συνταγματάρχη και μετά. Οριστικοποιείται η «παράλληλη επετηρίδα», για όσους αξιωματικούς βγαίνουν κατ' επιλογή τους από οργανικές θέσεις, μέχρι να συμπληρώσουν την αναγκαία πραγματική στρατιωτική υπηρεσία.

* Το πειθαρχικό καθεστώς προσαρμόζεται στη νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (αυτό δεν σημαίνει κατ' ανάγκην αλλαγή του στρατιωτικού ποινικού κώδικα, τουλάχιστον όχι αμέσως)

* Μόνιμοι υπαξιωματικοί, απόφοιτοι ανωτέρων στρατιωτικών σχολών, με πέντε τουλάχιστον έτη υπηρεσίας, και πτυχιούχοι ΑΕΙ ή κάτοχοι ισότιμου αναγνωρισμένου τίτλου σπουδών μπορούν να μετατάσσονται στο σώμα των αξιωματικών με τον βαθμό του υπολοχαγού, εφόσον υπάρχουν κενές οργανικές θέσεις.

* Τοποθετήσεις, μεταθέσεις, αποσπάσεις και μετατάξεις τυποποιούνται με σαφέστερα διατυπωμένα κριτήρια και διεύρυνση της δυνατότητας προσφυγής του ενδιαφερομένου.

* Αλλάζει η οργανική δομή της στρατολογίας (στρατολογικό σώμα - στρατιωτικοί νομικοί σύμβουλοι).

15ετή και 3ετή εξοπλιστικά προγράμματα

Διαφάνεια: αίτημα δεκαετιών για τις αμυντικές προμήθειες στην Ελλάδα των «πολιτικών» αγορών οπλικών συστημάτων με τους αμφιλεγόμενους χορούς των δισ., των υπερκοστολογήσεων και των μιζών.

Η συνύπαρξη στο δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου των νέων νομικών ρυθμίσεων για τις προμήθειες αμυντικού υλικού με τα προβλεπόμενα για τη νέα δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, αφήνει σαφώς να διαφανεί, ως δεύτερη ανάγνωση, την επιθυμία της πολιτικής ηγεσίας να τύχουν διαχείρισης από μία συγκεκριμένη γενιά αξιωματικών τα υπάρχοντα και τα αναμενόμενα να παραληφθούν οπλικά μέσα. Βεβαίως και οι όποιες συμβάσεις μεσοπρόθεσμα. Το νομοσχέδιο προβλέπει την κατάρτιση μακροπρόθεσμων προγραμμάτων προμηθειών 15ετούς διάρκειας και τριετών κυλιομένων προγραμμάτων σε εναρμόνιση με τους αντίστοιχους τριετείς προϋπολογισμούς του υπουργείου οικονομικών. Κάθε ολοκληρωμένη πρόταση προμήθειας, εφόσον εντάσσεται στο τριετές, ενεργοποιείται με πρόταση του ανώτατου συμβουλίου του κλάδου από τον οποίο εισάγεται στο ΣΑΓΕ για γνωμάτευση. Μετά περνά από τον υπουργό Αμυνας και τις αρμόδιες γενικές διευθύνσεις και εισάγεται στο ΚΥΣΕΑ, υποχρεωτικά αν το πρόγραμμα είναι μεγάλο και δυνητικά αν είναι μικρότερο. Σε όλες τις περιπτώσεις παρεμβάλλεται γνώμη της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής, όπως ορίζει ο κανονισμός της Βουλής.

Οι αντιρρησίες εκτός εφεδρείας

Οι ολικοί αρνητές στράτευσης παραμένουν παράνομοι στην Ελλάδα: Μόνο εναλλακτική υπηρεσία διπλάσιου χρόνου της στρατιωτικής θητείας σε κοινωνικούς φορείς δέχεται και εισηγείται το νέο νομοσχέδιο.

Αλλά παύει η εγγραφή στην εφεδρεία όσων εκπλήρωσαν εναλλακτική υπηρεσία ως αντιρρησίες. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα στον υπουργό Αμυνας να εξαιρεί από την εφεδρεία των Ε.Δ. όσους εφέδρους είχαν εκπληρώσει μεν ενόπλως τη στρατιωτική τους θητεία, αλλά στη συνέχεια ενστερνίστηκαν πεποιθήσεις που τους απομακρύνουν από την ένοπλη εκπλήρωση της εφεδρικής τους υποχρέωσης.