ΦΥΛΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΧΗΜΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΛΗΡΕΙΣ

TBXS

Σε φυλετικές διακρίσεις στα σχολεία οδηγεί η δυνατότητα ενός διευθυντή, ο οποίος αξιοποιώντας ένα «άτυπο» θεσμικό πλαίσιο, μπορεί να απορρίψει την αίτηση εγγραφής που καταθέτουν οι γονείς των μεταναστών για να εγγράψουν το παιδί τους στο σχολείο, με την δικαιολογία «είμαστε πλήρεις». Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε έρευνα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση της υποψήφιας διδάκτορας του Ινστιτούτου Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου του Λονδίνου κυρία Εύη Μάρκου.

Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία παρουσιάστηκε σε πρόσφατο συνέδριο του Κέντρου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης και δημοσιεύει η εφημερίδα «Το Βήμα», το φαινόμενο, το οποίο καταγράφεται σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα, φαίνεται να αποτελεί «δοκιμασμένη» πρακτική, καθώς έχει απασχολήσει αρκετές φορές τον Συνήγορο του Πολίτη, αλλά και το ίδιο το υπουργείο Παιδείας, που αναγκάζεται τακτικά να εκδίδει σχετικές εγκυκλίους. Φόβοι εκφράζονται επίσης πως δεδομένου ότι η κρίση στρέφει τους Έλληνες ξανά στα δημόσια σχολεία, αυτή η «πρακτική» θα επεκταθεί.

Για λόγους προστασίας ευαίσθητων δεδομένων των συμμετεχόντων στην έρευνά της, η κυρία Μάρκου δεν διευκρινίζει σε ποια ελληνική πόλη συμβαίνουν όλα αυτά. Παρ΄ όλα αυτά, δημιούργησε έναν χάρτη που αποτυπώνει τις ύποπτες διαφοροποιήσεις. «Χρησιμοποίησα τα στατιστικά του έτους 2003-2004. Εκεί διαπίστωσα ότι υπήρχαν δύο σχολεία που εμφάνιζαν μια δυσεξήγητη φυλετική “καθαρότητα”, καθώς παρουσίαζαν σχεδόν μηδενική παρουσία μειονοτήτων. Αντίστοιχα, είδα ότι σε κάποιες άλλες περιοχές της ίδιας πόλης συμβαίνει το ακριβώς αντίστροφο. Δηλαδή ενώ στα περισσότερα σχολεία καταγράφεται μικρή συγκέντρωση αλλοδαπών, υπάρχουν δύοόπου παρουσιάζεται πύκνωση της μεταναστευτικής παρουσίας» τονίζει η κ. Μάρκου

«Η έννοια του “καλού” σχολείου έχει κατασκευαστεί μέσα από αντιλήψεις για την “ετερότητα” του μαθητικού πληθυσμού. Για ορισμένους γονείς το σχολείο είναι “καλό” όταν δεν υπάρχουν μετανάστες μαθητές, ενώ παράλληλα οι διευθυντές ανταποκρίνονται στο αίτημά τους με το να καθορίζουν την εθνοτική “καθαρότητα” του σχολείου τους. Για τον διευθυντή που θέλει να διοικεί ένα “αποδοτικό” σχολείο, έναν καθηγητή που θέλει να διδάξει σε ένα “εύκολο” περιβάλλονκαι έναν γονιό που θέλει να στείλει το παιδί του σε ένα “καλό” σχολείο, η επιλογή κλείνει προς το ελληνικό, εθνοτικά “καθαρό” σχολείο - χωρίς αυτός ο ισχυρισμός να επαληθεύεται πάντα από την πραγματικότητα. Το σχολικό μείγμα υποβάλλεται σε μια διαδικασία αποτίμησης, όπου όσο περισσότερο εθνοτικά ιδιατεροποιημένο είναι τόσο λιγότερο αξιόλογο καθίσταται στην κοινωνική αντίληψη. Δημιουργείται λοιπόν η έννοια μιας οιονεί σχολικής αγοράς,όπου η “αγοραστική” αξία του σχολείου καθορίζεται από το εθνοτικό μείγμα του μαθητικού πληθυσμού» προσθέτει η ερευνήτρια.

Από την πλευρά του, το υπουργείο Παιδείας χαρακτηρίζει παντελώς παράνομη την πρακτική αυτή. «Υπάρχουν εγκύκλιοι του υπουργείου που κυκλοφορούν στα γραφεία εκπαίδευσης και το τονίζουν αυτό. Το σχολείο είναι απολύτως υποχρεωμένο να δεχτεί τα παιδιά στην τάξη» δηλώνει στο «Βήμα» η ειδική γραμματέας Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης κυρία Θάλεια Δραγώνα. Πηγές του υπουργείου Παιδείας επιβεβαιώνουν το θέμα, κυρίως σε ό,τι αφορά των παιδιά των Ρομά, τα οποία ανέκαθεν «μπλοκάρονταν» με την επίκληση γραφειοκρατικών εμποδίων και λόγω εσφαλμένης ερμηνείας του νόμου. Ωστόσο επισημαίνουν ότι οι οδηγίες του υπουργείου είναι σαφείς και καλούν τους προϊσταμένους να αποδέχονται όλα τα παιδιά στο σχολείο, και μάλιστα να συνεργάζονται με τυχόν εμπλεκόμενους φορείς για την ομαλότερη ένταξή τους στην τάξη. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι για την παράβαση του νόμου προβλέπονται πειθαρχικές κυρώσεις, ενώ δύναται να γίνει ως και εισαγγελική παρέμβαση.

Αλλά και ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει ότι «Σαφώς υπάρχει ένα ζήτημα. Η δική μας εικόνα είναι ότι υπάρχουν σχολεία με υπερσυσσωρευμένο αριθμό αλλοδαπών. Χρειάζεται ένας καλύτερος σχεδιασμός για την ενσωμάτωση και την αποδοχή των παιδιών». Ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα δικαιώματα του παιδιού, κ. Γ. Μόσχος υπογραμμίζει πως «έχουν συμβεί διάφορες υποθέσεις και δεν αφορούσαν μόνο την “καθαρότητα”, αλλά και τη ρατσιστική αντιμετώπιση των μαθητών. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου φαίνεται ότι επιχειρείται να διατηρηθεί αμιγής ο μαθητικός πληθυσμός, με την προσδοκία της καλύτερης και “καθαρότερης” εκπαίδευσης. Βέβαια, έχουμε συναντήσει και διευθυντές που εφαρμόζουν καλύτερες ιδέες, καθώς αντιλαμβάνονται ότι είναι υπέρ των παιδιών η πρόσμειξη και αξιοποίηση των αλλοδαπών μαθητών. Δεν πρέπει να βλέπουμε μόνο την αρνητική στάση».