ΜΕΤΑ ΤΑ ΤΑΝΚΣ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ

Ελευθεροτυπία

ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ δυνάμεις κατοχής απαγκιστρώνονται από το σφαγείο, που έχουν μετατρέψει το Ιράκ, και αφήνουν πεδίον δόξης λαμπρόν για ένα άλλο είδος εισβολέων, τους τούρκους επενδυτές.

Οι αμερικανικοί και άλλοι δυτικοί κολοσσοί των πετρελαιοειδών, Exxon Mobil, Occidental, Royal Dutch Shell, ΒΡ, Total, Eni, η ρωσική Lukoil και ολόκληρος αστερισμός από κινέζικα μεγαθήρια επικεντρώνουν τη δραστηριότητά τους σε περιοχές-κόλαση του Νότου. Αντίθετα, το τουρκικό κεφάλαιο διεισδύει μεθοδικά και φτιάχνει προκεχωρημένες βάσεις και ορμητήρια στην όαση ειρήνης που είναι το αυτόνομο Ιρακινό Κουρδιστάν.

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο τούρκος υπουργός των Εξωτερικών, που μίλησε πρόσφατα στη Ρόδο για «Αιγαίο, κοινό μας σπίτι», είπε για την περιοχή αυτή, επισκεπτόμενος το Ερμπίλ, την πρωτεύουσα, τον περασμένο Οκτώβριο: «Η οικονομική συνένωση των δύο χωρών μας θα φτάσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε τα σύνορα δεν θα είναι πια παρά ένα αναχρονιστικό κατάλοιπο» (!). Αλλοι, βέβαια, βλέπουν να συμβαίνει το αντίθετο: στο βόρειο Ιράκ να σχηματίζεται το πρώτο τμήμα του μελλοντικού ανεξάρτητου κράτους όλων των Κούρδων.

Δόγμα Νταβούτογλου

Η περιλάλητη στρατηγική Νταβούτογλου («μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες») στο οικονομικό πεδίο κατατείνει στην εξασφάλιση νέων αγορών για την Τουρκία, την ώρα που η κυριότερη αγορά της, η δυτική Ευρώπη, χειμάζεται.

Η Τουρκία είναι αισίως η 16η οικονομική δύναμη στον κόσμο (με κριτήριο το ΑΕΠ) και το Ιρακινό Κουρδιστάν, με ρυθμό ανάπτυξης 9% φέτος, θεωρείται το «νέο Ελδοράδο της Μέσης Ανατολής». Η τουρκική οικονομική διείσδυση σ' αυτό δεσπόζουσα: Από τις 1.200 ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στα όριά του το 50%-60% είναι τουρκικές. Οπως τουρκικά είναι και το 80% των προϊόντων που καταναλώνουν οι ιρακινοί Κούρδοι. Από τα 10 δισ. δολάρια, που είναι ο όγκος των ετήσιων εμπορικών ανταλλαγών της Τουρκίας με το Ιράκ, τα 6 δισ. είναι με το Ιρακινό Κουρδιστάν.

Αυτό το μήνα ο Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται στο Ερμπίλ για τα εγκαίνια του τεράστιου διεθνούς αεροδρομίου, που θα είναι το πιο σύγχρονο στη Μέση Ανατολή: Με 4.800 μέτρα διάδρομο, τον μεγαλύτερο στον κόσμο, θα επιτρέπει την ταυτόχρονη απογείωση δύο αεροσκαφών. Το τέρμιναλ έχει σχεδιαστεί για υποδοχή μέχρι και 2,5 εκατομμυρίων επιβατών το χρόνο, αν και δεν προβλέπεται κίνηση άνω του 1 εκατομμυρίου. Το έργο κατασκευάζει η τουρκική εταιρεία «Μακ Γιολ». Παράλληλα, η τουρκικών συμφερόντων εταιρεία «77» προμηθεύει το 80% του τσιμέντου του Κουρδιστάν και συμμετέχει στην κατασκευή βάσεων των αμερικανικών δυνάμεων. Εργολάβοι της γείτονος χτίζουν ακατάπαυστα ξενοδοχεία κι εμπορικά κέντρα, ενώ ζώνη ελεύθερων συναλλαγών θα λειτουργήσει προσεχώς στη μεθόριο.

Ομως πρωταρχικός στόχος της Αγκυρας είναι η συμμετοχή στη νομή του πακτωλού των ιρακινών υδρογονανθράκων, όπου σπεύδουν να επενδύσουν τουρκικές τράπεζες και εταιρείες του κλάδου. Η ραγδαία αναπτυσσόμενη τουρκική οικονομία διψά για «μαύρο χρυσό». Το κουρδικό πετρέλαιο της Μοσούλης και του Κιρκούκ περιγράφεται σαν η «σαμπάνια του είδους» για την καθαρότητά του. Αριστης ποιότητας και, λόγω μικρού βάθους, φθηνό στην άντληση είναι γενικά το ιρακινό πετρέλαιο. Παρά την καταστροφή των υποδομών του από Αμερικανούς και τους συμμάχους τους σε δύο πολέμους, μέσα σε μία δεκαετία, το Ιράκ δεν παύει είναι μια άλλη Γη της Επαγγελίας, χάρη στον πλούτο του υπεδάφους του. Διαθέτει τα τρία μεγαλύτερα στον κόσμο βεβαιωμένα κοιτάσματα αργού, 115 δισεκατομμύρια βαρέλια και πάνω από 3 τρισεκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου, ενώ μεγάλες περιοχές δεν έχουν ακόμη εξερευνηθεί.

Το ενδιαφέρον της Αγκυρας και των τούρκων επιχειρηματιών δεν περιορίζεται στα κοιτάσματα του Κουρδιστάν. Εκδηλώνεται ζωηρότατο για όλες τις περιοχές, προπαντός στη Βασόρα, όπου σύντομα ανοίγει ένα από τα νέα τουρκικά προξενεία. Διόλου τυχαία. Εκεί κοντά, στη Ρουμάιλα, βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα στην υφήλιο κοιτάσματα «μαύρου χρυσού» και συνωστίζονται οι πολυεθνικοί κολοσσοί. Με πρώτους και καλύτερους τους κινεζικούς ομίλους, που αν και ενταγμένοι -για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας- σε κονσόρτσια με ΒΡ και Shell, αποτελούν πλέον τους μεγαλύτερους επενδυτές στα ιρακινά πετρέλαια.