ΜΥΑΛΑ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΑ ΛΗΓΜΕΝΑ

http://www.enet.gr

Της ΚΑΤΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ

Πριν από κάποια χρόνια, ήμασταν στο «είναι ένα αβλαβές και ήπιο μέσο καταστολής». Αργότερα, περάσαμε στο πιο ριζοσπαστικό «βλάπτουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία» και ακριβώς μετά, στη βαρύγδουπη υπόσχεση «θα τα καταργήσουμε». Το ενδιαφέρον είναι ότι όλες οι παραπάνω φράσεις ειπώθηκαν για το ίδιο πράγμα, τα δακρυγόνα, από τρία διαφορετικά άτομα του ίδιου κόμματος, που είχαν αναλάβει το ρόλο του πολιτικού προϊσταμένου της ΕΛ.ΑΣ.

Από το 2006 μέχρι σήμερα, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει - παρά τις περισπούδαστες εξαγγελίες. Δακρυγόνα, ψεκαστήρες και χημικά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται από τους αστυνομικούς απλόχερα, προκλητικά, και αδιακρίτως, ακόμη και ύστερα από την ελάχιστη «διατάραξη» της δημόσιας τάξης.

Ελεγαν τότε...

*«Σας γνωρίζουμε ότι τα δακρυγόνα που χρησιμοποιούνται από τις Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, περιέχουν τη δακρυγόνο ουσία C.S., σε ελάχιστη συγκέντρωση, πολύ κάτω του 56,3 mg/m3, η οποία δεν προκαλεί θανάτους ή μόνιμες βλάβες στην υγεία, παρά μόνο πρόσκαιρο ερεθισμό των βλεννογόνων (...)». 10 Απριλίου 2003, απάντηση του υφυπουργού Δημόσιας Τάξης, Ευάγγελου Μαλέσιου, σε ερώτηση του Π. Λαφαζάνη. (Σ.σ. Την περίοδο εκείνη υπουργός Δημόσιας Τάξης ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.)

*«Εξετάζουμε -και μάλιστα ήδη υπάρχει μια επιτροπή- την κατάργηση της ρίψης δακρυγόνων και χημικών, είναι μια υπόθεση η οποία πρέπει να τελειώνει, η οποία βλάπτει τη δημόσια υγεία, καταστρέφει το περιβάλλον των πόλεων και σε μια πόλη όπως η Αθήνα, κυρίως, που στερείται πια δισεκατομμύρια κυβικών οξυγόνου λόγω της καταστροφής των δασών, αντιλαμβάνεσθε, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη. Θα καταργήσουμε λοιπόν τα δακρυγόνα». 9 Δεκεμβρίου 2009, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, υπουργός Προστασίας του Πολίτη.

Θα γίνει σύντομα

*«Δεν μπορούμε να σας δώσουμε συγκεκριμένη ημερομηνία κατάργησης της χρήσης των χημικών στις διαδηλώσεις, αλλά αυτό θα γίνει σύντομα στους επόμενους μήνες (...)». 15 Μαρτίου 2010, Σπύρος Βούγιας, υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη.

Αν προσπεράσουμε το γεγονός ότι μερικά χρόνια πριν επικρατούσαν διαφορετικές απόψεις για το θέμα των δακρυγόνων, θα σταθούμε μοιραία στις υποσχέσεις Χρυσοχοΐδη-Βούγια, οι οποίοι υπηρέτησαν στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη επί σχεδόν έναν χρόνο - από τον Δεκέμβριο του 2009 μέχρι και τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν και «ανασχηματίστηκαν» και τη θέση τους κατέλαβαν οι Παπουτσής-Οθωνας. Πέρασαν και δεν ακούμπησαν, καταπώς φαίνεται, μιας και κανένας από τους δύο δεν έκανε το παραμικρό για να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του. Υποσχέσεις που μετατράπηκαν σε αναμνήσεις, καθώς εκείνες οι δηλώσεις έχουν πλέον μπει στο (γεμάτο) συρτάρι με τα αθετημένα... ταξίματα. Για την ιστορία, η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη δεν έχει πάρει θέση για το ζήτημα.

Κίνδυνος - θάνατος

Στην Ελλάδα του 2010 τα «χημικά αέρια» παραμένουν το βασικότερο μέσο καταστολής των αστυνομικών δυνάμεων. Εν τούτοις, σε διεθνείς συμβάσεις (όπως, για παράδειγμα, στο Πρωτόκολλο της Γενεύης του 1925, στην 2603/16-12-1969 απόφαση του ΟΗΕ και στη Σύμβαση του Παρισιού 1993, η οποία έχει κυρωθεί και από την Ελλάδα με τον νόμο 2254/94) υπάρχουν ρητές διατάξεις που απαγορεύουν τη χρήση συγκεκριμένων χημικών αερίων εν καιρώ πολέμου, μιας και ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Το ίδιο χημικό όπλο, όμως, το οποίο απαγορεύεται να χρησιμοποιείται μεταξύ εμπόλεμων κρατών -όπου ο κίνδυνος είναι έντονος για την κρατική υπόσταση-, χρησιμοποιείται άνετα για την αντιμετώπιση κινδύνων, όπως οι ειρηνικές διαδηλώσεις πολιτών, εργαζομένων, συνταξιούχων, φοιτητών, μαθητών...

Το συστατικό που χρησιμοποιείται κατά κόρον από τα όργανα της τάξης στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, είναι το CS (ορθοχλωροβενζαμαλονονιτρίλη), μια ουσία που, σύμφωνα με πνευμονολόγους και ογκολόγους αλλά και διεθνούς κύρους πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, μπορεί να προκαλέσει από φλεγμονή και βλάβες στα νεφρά μέχρι χημική πνευμονίτιδα, οίδημα και καρκινογενέσεις (έκθεση «crowd control technologies», παράγραφος «Hazards of Crowd Control Chemicals», σελ. 36).

Παρ' όλα αυτά, η Ελληνική Αστυνομία εξακολουθεί να χρησιμοποιεί αφειδώς παρόμοια χημικά -ακόμα και μετά την παρέλευση της ημερομηνίας λήξης τους, όπως συχνά έχει διαπιστωθεί-, μιας και στις αρμόδιες Υπηρεσίες του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη διαχρονικά «δεν έχει περιέλθει πόρισμα του Γενικού Χημείου του Κράτους σχετικά με την επικινδυνότητα των δακρυγόνων και καπνογόνων που χρησιμοποιεί η Ελληνική Αστυνομία».

Αντιδράσεις

Αν και το ζήτημα της χρήσης δακρυγόνων και χημικών από την ΕΛ.ΑΣ. έχει τεθεί επί τάπητος δεκάδες φορές, τόσο από απλούς πολίτες όσο και από οργανωμένες συλλογικότητες (ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών έχει καταδικάσει με ανακοίνωσή του τη ρίψη χημικών σε διαδηλώσεις, δικηγόροι έχουν καταθέσει μηνύσεις, ενώ ομάδα πανεπιστημιακών καθηγητών, εκπροσώπων της ΟΛΜΕ, συνδικαλιστών και φοιτητών προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη αξιώνοντας αποζημίωση για τον ψεκασμό τους σε συλλαλητήριο), ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει τίποτα. Η εικόνα του αστυνομικού που στρέφεται με τη «φυσούνα» του κατά του ενοχλητικού διαδηλωτή σε κάθε είδους μαζική εκδήλωση είναι σχεδόν καθημερινή.