www.tanea.gr
Τον Απρίλιο του 1986, το πυρηνικό ατύχηµα στο Τσερνόµπιλ πάγωνε τον κόσµο. Είκοσι πέντε χρόνια από τότε ο πυρηνικός εφιάλτης επιστρέφει. Η δηµοσιογράφος Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, συγγραφέας του βιβλίου «Φωνές του Τσερνόµπιλ: Η προφορική ιστορία µιας πυρηνικής καταστροφής», για ένα πράγµα είναι σίγουρη: η ανθρωπότητα δεν έχει αντλήσει τα διδάγµατα που έπρεπε. «Επισκέφτηκα το νησί Χοκάιντο όπου βρίσκεται ο πυρηνικός σταθµός του Τοµάρι. Εβλεπα τον σταθµό από το παράθυρο του ξενοδοχείου µου. Ηταν ένα φανταστικό θέαµα, µια φουτουριστική εγκατάσταση στις όχθες του ωκεανού», διηγείται στην εφηµερίδα «Λιµπερασιόν». «Οταν συναντήθηκα µε τους υπευθύνους του σταθµού – συνεχίζει – µου ζήτησαν να τους µιλήσω για το Τσερνόµπιλ. Με άκουγαν χαµογελώντας και αφού εξέφρασαν τη συµπόνια τους, στο τέλος µου είπαν: “Συνέβη εξαιτίας του ολοκληρωτισµού. Σε εµάς δεν θα γίνει ποτέ κάτι τέτοιο. Ο δικός µας σταθµός είναι ο πιο ασφαλής, όλα έχουν υπολογιστεί στην εντέλεια”. Ο άνθρωπος φαίνεται να µην καταλαβαίνει τα όρια των δυνατοτήτων του απέναντι στη φύση».
Στο βιβλίο της, η λευκορωσίδα δηµοσιογράφος και συγγραφέας αναρωτιόταν εάν οι «καθαριστές», όπως ονοµάστηκαν οι εθελοντές που προσφέρθηκαν να καθαρίσουν την περιοχή από τη ραδιενέργεια, ήταν ήρωες ή αυτόχειρες. Το ίδιο ερώτηµα θα µπορούσε να τεθεί για τους πενήντα εργαζοµένους στον πυρηνικό σταθµό Φουκουσίµα που έδωσαν µια σκληρή µάχη για να ελέγξουν τη διαρροή. Η απάντηση µπορεί να βρίσκεται στην προθυµία του Βλαντίµιρ Ναούµοφ, ενός «καθαριστή» του Τσερνόµπιλ που δηλώνει έτοιµος στην εφηµερίδα «Λε Μοντ» να «δώσει ένα χέρι» στη Φουκουσίµα εάν του ζητηθεί. Ο 56χρονος Ρώσος δεν θα ξεχάσει ποτέ εκείνους τους δύο µήνες που εργάστηκε εθελοντικά στην περιοχή του Τσερνόµπιλ. «Ηµουν 30 χρονών. Εγώ και άλλοι 450 ανθρακωρύχοι ήµασταν εθελοντές. Η Ουκρανία είχε ανθρακωρύχους, αλλά γνώριζαν ελάχιστα το αµµώδες έδαφος του Τσερνόµπιλ. Για εµάς ήταν προφανές: έπρεπε να βοηθήσουµε. Γνωρίζαµε απολύτως τους κινδύνους», αναφέρει. Τα σύνεργα που τους δόθηκαν ήταν στοιχειώδη (αξίνες και φτυάρια), τα µέτρα προστασίας µόνο µια µάσκα οξυγόνου. «Μας είχαν πει να µην τη βγάλουµε ποτέ. Η θερµότητα όµως ήταν τέτοια που δουλεύαµε χωρίς µάσκες. Μας είχαν απαγορεύσει να πίνουµε νερό, αλλά πίναµε. Ενα πράγµα µάς απασχολούσε µόνο: να τελειώσουµε γρήγορα».
Η αποστολή τουςήταν να τοποθετήσουν υποστυλώµατα στο έδαφος που βρισκόταν κάτω από τον αντιδραστήρα Νο 4 για να µην υποστεί καθίζηση και να αποµακρύνουν τα ραδιενεργά κατάλοιπα. Εργάζονταν εντατικά τρεις ώρες την ηµέρα κι έπειτα επέστρεφαν στους κοιτώνες τους που βρίσκονταν µερικά χιλιόµετρα από την «απαγορευµένη ζώνη». Καθηµερινά υποβάλλονταν σε εξετάσεις ανίχνευσης της ραδιενέργειας.
Εάν τα επίπεδα που ανιχνεύονταν ξεπερνούσαν τα επιτρεπτά όρια συγκέντρωσης ενός έτους, η αντικατάστασή τους γινόταν υποχρεωτική. Θα έπρεπε να έρθει ο Ιανουάριος του 1987 για να προστεθούν στις οµάδες εργασίας της απαγορευµένης ζώνης πυροσβέστες, τεχνικοί, εργάτες, νοσηλευτικό προσωπικό και δυνάµεις του στρατού.
Πόσοι από αυτούς πέθαναν; Πόσοι αρρώστησαν; Οι ντόπιοι λένε ότι 50 πυροσβέστες και τεχνικοί έχασαν τη ζωή τους από ασθένειες που συνδέονται µε τη ραδιενέργεια µερικούς µήνες µετά, 20.000 πέθαναν τα επόµενα χρόνια και 200.000 αρρώστησαν. Τα στοιχεία, πάντως, είναι ελλιπή. Ο Βλαντίµιρ Ναούµοφ υπολογίζει τις απώλειες στη δική του οµάδα: «Από τους 450 “καθαριστές”, οι 100 πέθαναν και οι υπόλοιποι 350 έµειναν ανάπηροι».
ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ που επισκέφθηκαν το Τσερνόµπιλ εκείνα τα πρώτα δύο χρόνια ήταν και ο σκηνοθέτης Αντρέι Γκρουτσένκοφ. Η δική του αποστολή ήταν να γυρίσει ένα ντοκιµαντέρ. «Ηµασταν νέοι, ο κίνδυνος ήταν άγνωστη λέξη, δεν φοβόµασταν τίποτε. Τη ραδιενέργεια δεν τη βλέπεις, δεν µπορείς να την ακούσεις, οι συνέπειες στην υγεία εµφανίζονται µετά», δηλώνει. Σε αντίθεση µε την Ιαπωνία, το πυρηνικό ατύχηµα στο Τσερνόµπιλ ήταν αποτέλεσµα ανθρώπινου λάθους. Αντίθετα, µε τους Ιάπωνες που κινήθηκαν οργανωµένα, οι σοβιετικές Αρχές άφησαν να περάσουν 36 ώρες για να αποφασίσουν την εκκένωση του Πριπιάτ, της πόλης των εργαζοµένων του Τσερνόµπιλ. Και για τις δύο περιπτώσεις, όµως, το συµπέρασµα του Αντρέι Γκρουτσένκοφ είναι ένα και συµπίπτει µε αυτό της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς: «Πρέπει να γνωρίζουµε τα όριά µας απέναντι στη φύση».
Οι Ιάπωνες αντιµετώπιζαν τη δύναµη της φύσης µε αλαζονεία
«Παντού λένε τα ίδια»
«Η φύση είναι πιο δυνατή, αρχίζει να εκδικείται.
Ο,τι άκουσα στην Ιαπωνία, είχα ακούσει και στην Γκρενόµπλ από γάλλους ειδικούς: “Οι πυρηνικοί σταθµοί εδώ είναι απολύτως ασφαλείς”. Πριν από την έκρηξη στο Τσερνόµπιλ, ο καθηγητής Ανατόλι Αλεξάντροφ είχε δηλώσει ότι η σοβιετική τεχνολογία είναι τόσο ασφαλής που θα µπορούσαµε να φτιάξουµε σταθµό στην Κόκκινη Πλατεία...».
Το δυστύχηµα
Ο αντιδραστήρας Νο 4 του πυρηνικού σταθµού του Τσερνόµπιλ εξερράγη στη 1.23 π.µ. της 26ης Απριλίου του 1986.
Ο αντιδραστήρας ήταν σοβιετικής κατασκευής και χωρίς προστατευτικό κέλυφος. Οι σοβιετικές Αρχές αποκάλυψαν την αλήθεια τρεις ηµέρες µετά το συµβάν. Για τον καθαρισµό της περιοχής εργάστηκαν περίπου 600.000 τεχνικοί εργάτες.
443
εµπορικοί πυρηνικοί σταθµοί λειτουργούν σήµερα στον κόσµο. 62
σταθµοί βρίσκονται υπό κατασκευή.
158
σταθµοί βρίσκονται στη φάση του σχεδιασµού. Τρεις από αυτούς σχεδιάζονται στην Τουρκία.
250
πυρηνικοί σταθµοί λειτουργούν ως ερευνητικοί
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου