Δυο στρατόπεδα αλλάζουν τη ζωή των Σερραίων

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ

Δυο σημαντικές εισηγήσεις για την αξιοποίηση των δυο μεγάλων στρατοπέδων στον αστικό ιστό των Σερρών («Παπαλουκά» και «Εμμανουήλ Παππά») παρουσιάστηκαν στο 4ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας. Η αξιοποίηση και το «πρασίνισμα» των δυο στρατοπέδων αποτελούν κρίσιμη παράμετρο για το μέλλον της ίδιας της πόλης των Σερρών, κάτι άλλωστε που συγκεντρώνει και την ομόφωνη γνώμη των τοπικών φορέων, οι οποίοι προβάλλουν την ένταξη των μεγάλων αυτών χώρων στην καθημερινότητα της πόλης και πάλεψαν περίπου δέκα χρόνια για να αποδοθούν οι χώροι στην τοπική κοινωνία, κάτι το οποίο πέτυχαν στο τέλος του 2010.

Η έλλειψη υπαίθριων δημόσιων χώρων και χώρων υψηλού πρασίνου είναι από τα σημαντικότερα προβλήματα στα αστικά κέντρα και παίζει καθοριστικό ρόλο στην υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Η επανάχρηση και η ένταξη στον αστικό ιστό της πόλης των Σερρών των δυο στρατοπέδων, με βάση τις αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού, αναμένεται να δώσουν λύσεις σε μια σειρά προβλημάτων για την πόλη και κυρίως να βελτιώσουν το μικροκλίμα, να την αναβαθμίσουν και να προσφέρουν πολύτιμους χώρους στη ζωή των Σερραίων.

«Παπαλουκά»

«Το χρονικό της δόμησης των στρατοπέδων ξεκίνησε όταν το ελληνικό κράτος ψήφισε το νόμο 8052/92 που ευτυχώς δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Ο νόμος εξήγγειλε την απομάκρυνση των στρατοπέδων από τα αστικά κέντρα. Η εφαρμογή του απαιτούσε, το 25% των στρατοπέδων να πουληθεί σε ιδιώτες ώστε να οικοδομηθεί», επισημαίνουν στην εργασία τους για την ανάπλαση του στρατοπέδου «Παπαλουκά» με περιβαλλοντικά κριτήρια η καθηγήτρια στο ΤΕΙ Σερρών, Παναγιώτα Αλεξιάδου, και ο χημικός περιβαλλοντολόγος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης, Κώστας Νικολάου.

Το στρατόπεδο «Παπαλουκά» βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της πόλης, πάνω από τον παλιό περιφερειακό δρόμο, και εντάσσεται εξολοκλήρου στον πολεοδομικό ιστό. Ο χώρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τις τουρκικές στρατιωτικές αρχές, ενώ μετά την απελευθέρωση το 1913 εγκαταστάθηκε ο ελληνικός Στρατός. Η έκταση περιήλθε στο ελληνικό Δημόσιο από το αντίστοιχο τουρκικό και είναι 124 στρ.

Το συνολικό σχέδιο ανάπλασης της περιοχής, σύμφωνα με τους εισηγητές, προβλέπει:

- Κατεδάφιση των παλιών κτισμάτων που δεν έχουν αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον.

- Διατήρηση και αποκατάσταση αυτών που παρουσιάζουν ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

- Δημιουργία κοινόχρηστων υπαίθριων χώρων με περιβαλλοντικά κριτήρια.

- Δημιουργία χώρων στάθμευσης για την εξυπηρέτηση των χρηστών του πάρκου της περιοχής.

Στο σχεδιασμό προβλέπεται ο χώρος του στρατοπέδου να διαμορφωθεί έτσι ώστε να μπορεί να έχει χρήσεις αναψυχής και πολιτισμού. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις, αφού αποκατασταθούν, θα επαναχρησιμοποιηθούν. Το πάρκο θα συνδέσει το αστικό με το περιαστικό πράσινο, με χρήσεις πολιτιστικές και κοινωνικές. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι στο νέο σχεδιασμό πρέπει να συμπεριληφθούν και χώροι στάθμευσης για ευκολότερη πρόσβαση στο χώρο.

Οι πολιτιστικές χρήσεις θα περιλαμβάνουν αίθουσες για θέατρο, χορό, ζωγραφική, κεραμική, συντήρηση έργων τέχνης και αγιογραφία, ωδείο, δραστηριότητες που ήδη λειτουργούν από το δήμο αλλά είναι διασκορπισμένες σε διαφορετικά κτίρια και περιοχές μέσα στο πολεοδομικό συγκρότημα. Οι κοινωνικές χρήσεις περιλαμβάνουν βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς με βάση και τις πολύ μεγάλες ανάγκες των Σερρών σε τέτοιους χώρους. Προβλέπονται επίσης εγκατάσταση υπηρεσιών του δήμου και της περιφέρειας, χώροι πρασίνου και αναψυχής με αυτοφυείς περιοχές, πλατείες, παιδικές χαρές κ.τ.λ. Δημιουργείται δίκτυο από μονοπάτια και προβλέπεται ότι η κίνηση των οχημάτων των επισκεπτών θα είναι ελεύθερη μόνο μέχρι τα σημεία στάθμευσης, ενώ στο υπόλοιπο δίκτυο επιτρέπεται η κίνηση μόνον οχημάτων εξυπηρέτησης (απορριμματοφόρα, οχήματα τροφοδοσίας και σχολικά) και άμεσης ανάγκης (ασθενοφόρα, ΑΜΕΑ και πυροσβεστικά). Διαμορφώνεται ποδηλατόδρομος, ο οποίος μπορεί να ενοποιηθεί με τον ποδηλατόδρομο που συνδέει την πόλη με το ΤΕΙ Σερρών. Ο κτιριακός όγκος του στρατοπέδου αποτελείται από 16 κτίρια. Προτείνεται η αποκατάσταση και η επανάχρηση των 14 κτιρίων, ενώ κατεδαφίζονται τα φυλάκια και οι σκοπιές. Η παλιά περίφραξη του στρατοπέδου φυτεύεται κατά μήκος ώστε τα φυτά που χρησιμοποιούνται να δημιουργήσουν ένα τείχος ηχοπροστασίας. Κεντρικά του πάρκου προτείνεται η κατασκευή μίας λίμνης και ανοιχτών καναλιών που θα συνδέονται μεταξύ τους με σκοπό τη συγκράτηση του βρόχινου νερού. Δημιουργούνται αθλητικές εγκαταστάσεις με χωμάτινα γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ και ανοιχτοί χώροι με χλοοτάπητα. Προβλέπονται επίσης παιδότοποι και παιδικές χαρές, καθιστικά, στέγαστρα, πέργκολες, κιόσκια, φωτιστικά, δοχεία απορριμμάτων, ράμπες πρόσβασης και ειδικός εξοπλισμός κτιρίων και υπαίθριων χώρων για άτομα με ειδικές ανάγκες.

«Ε. Παππά»

Σε εισήγησή τους, όπου εξετάζεται η περίπτωση του στρατοπέδου «Εμμανουήλ Παππά» στις Σέρρες, τα στελέχη του ΤΕΙ Σερρών, Ελ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Καριώτης, Μ. Ε. Θεοδωρίδου, Γλ. Καριώτου και Στ. Καριώτης, σημειώνουν πως η πρόταση πολεοδόμησης του συγκεκριμένου χώρου μπορεί να αποτελέσει πρότυπο παράδειγμα.

Με βάση τη συγκεκριμένη πρόταση, εκχωρούνται περίπου 64 στρ. δομήσιμης έκτασης στην Υπηρεσία Αξιοποίησης και Μετεγκατάστασης Στρατοπέδων και παραμένουν στο δήμο Σερρών για κοινόχρηστες και κοινωφελείς χρήσεις περίπου 57 στρ., χωρίς να περιλαμβάνονται το οδικό δίκτυο και το στρατόπεδο «Παπαλουκά» συνολικού εμβαδού 124 στρεμμάτων.

Στο χώρο του στρατοπέδου προβλέπονται, εκτός της δόμησης, χώροι πρασίνου, περιλαμβανομένου και ενός δασυλλίου, γυμνάσιο, νηπιαγωγείο, αθλητικές εγκαταστάσεις (αντισφαίριση, άρση βαρών), παιδικός σταθμός, παγοδρόμιο, κέντρο ηλεκτρονικών υπολογιστών, δημοτικό αναψυκτήριο, ΚΑΠΗ, πολιτιστικοί χώροι (χορός κ.τ.λ.), χώροι ιατρικής περίθαλψης, παιδικές χαρές, ταχυδρομείο, ΚΕΠ και Μουσείο Υλικού Πολέμου.