Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΠΙΝ ΛΑΝΤΕΝ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ ΕΝΑΝ ΝΕΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΔΟΓΜΑ ΤΩΝ ΗΠΑ

www.kathimerini.gr

Ο Tζορτζ Μπους είχε προειδοποιήσει: οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινούν ένα «παγκόσμιο ανθρωποκυνηγητό». Το νέο δόγμα του πολέμου είναι λοιπόν το κυνήγι του εγκληματία. Αυτό το δόγμα έρχεται σε σύγκρουση με τις συμβατικές στρατηγικές που στηρίζονται στη γραμμική μάχη, στην αντιπαράθεση πρόσωπο με πρόσωπο. Αντίθετα με τον συμβατικό εχθρό, ο φυγάς αποφεύγει την ευθεία σύγκρουση, προσπαθεί πάνω απ’ όλα να αποφύγει τη σύλληψη, οπότε η στρατιωτική επιχείρηση αποσκοπεί πρώτα απ’ όλα στον εντοπισμό του. Ο αμερικανικός στρατός γέμισε τα αφγανικά χωριά με χιλιάδες αφίσες Wanted για τον εντοπισμό των αρχηγών των Ταλιμπάν. Η καταδίωξη στηρίζεται σε μια μέθοδο χαρτογράφησης των κοινωνικών δικτύων του καταζητούμενου, τα οποία ειδικοί αναλυτές επεξεργάζονται μεθοδικά. Στο δόγμα της ανθρώπινης καταδίωξης, ο στόχος δεν είναι τόσο η εξουδετέρωση μιας οργάνωσης όσο η διάλυση ενός δικτύου.

Αντίθετα με τον κλασικό ορισμό του Κλαούζεβιτς, γράφει ο Γκρεγκουάρ Σαμαγιού στη Λιμπερασιόν, αυτός ο πόλεμος δεν είναι μια μονομαχία. Υπάρχει ο διώκτης που προχωρεί και το αντικείμενο της δίωξης που διαφεύγει ή κρύβεται. Ενώ μια μονομαχία έχει κώδικες, η ανθρώπινη καταδίωξη σπάει αυτούς τους κώδικες. Η πρώτη προϋποθέτει μια αμοιβαία αναγνώριση των αντιπάλων. Στη δεύτερη, ο διώκτης δεν αναγνωρίζει τον αντίπαλο ως αντίπαλο, δηλαδή ως ίσο, παρά μόνο ως λεία. Και τα μέσα που χρησιμοποιούνται δεν είναι γραμμένα στα κλασικά πολεμικά μητρώα. Δεν υπάρχει αμοιβαία έκθεση στον κίνδυνο. Ο διώκτης κάνει τα πάντα για να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή προστασία του. Χαρακτηριστική είναι η χρήση των μη επανδρωμένων Predator και των πυραύλων Hellfire, που εκτοξεύονται και καθοδηγούνται από το κέντρο διοίκησης της CIA στο Λάνγκλεϊ της Βιρτζίνια.
Σύμφωνα με αυτό το νέο δόγμα, στόχος του πολέμου είναι να εντοπίζει, να διαλύει ή να καταστρέφει τα δίκτυα προτού μπορέσουν να αντιδράσουν. Αυτό που παρουσιάζεται ως απόδοση «δικαιοσύνης» είναι στην πραγματικότητα ένας προληπτικός πόλεμος εναντίον επικίνδυνων ατόμων. Αυτή η στρατηγική ερμηνεύει εκ νέου τις αρχές του διεθνούς δικαίου, ώστε να επιτρέπει τις συνοπτικές εκτελέσεις που βαπτίζονται «στοχευμένες δολοφονίες». Τα δυτικά κράτη, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, προσπαθούν έτσι να προσεταιριστούν το δικαίωμα στο φόνο, εναντίον εχθρών που έχουν υποβιβαστεί σε εγκληματίες. Σύμφωνα με τον Σαμαγιού, πρόκειται για μια θανατική ποινή χωρίς δίκη και όλες τις υπόλοιπες σχετικές διαδικασίες.
Η στρατηγική της ανθρώπινης καταδίωξης έχει όμως και εσωτερικούς στόχους: να συσπειρώσει την κοινή γνώμη μπροστά στην εξουδετέρωση του δημόσιου εχθρού.
Στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, είναι λοιπόν οι δημοκρατίες καταδικασμένες να προσφεύγουν σε μη δημοκρατικά μέσα; «Οι αντίπαλοι της επέμβασης στο Ιράκ είχαν επισημάνει ότι η κυβέρνηση Μπους δεν έκανε τίποτα άλλο από το να μιμηθεί τον αντίπαλό της», λέει στην ίδια εφημερίδα ο Γάλλος φιλόσοφος Ζαν-Κλοντ Μονό. «Πολλοί είχαν πει τότε ότι χρειαζόταν ένας πόλεμος πιο στοχευμένος, τον οποίο θα αναλάμβαναν οι μυστικές υπηρεσίες. Με την έννοια αυτή, ο θάνατος του μπιν Λάντεν σφραγίζει τη στρατηγική στροφή του Ομπάμα: προτεραιότητα στις στοχευμένες επιχειρήσεις, αποδέσμευση από το Ιράκ, στήριξη του εκδημοκρατισμού στο πλαίσιο των διακηρύξεων του Καΐρου»