Πείραμα ανεξαρτησίας στην πόλη του μαρτυρίου

http://www.tanea.gr
ΤΑ ΝΕΑ/ ΤΗΕ ΝΕW YORK TIMES, Tου Anthony Shadid

 

Στην πόλη Χάμα της Συρίας, μια πόλη 700.000 κατοίκων που φέρει ακόμα τις πληγές ενός από τα πιο αιματηρά επεισόδια στη σύγχρονη Μέση Ανατολή, η εξέγερση εναντίον του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ έχει δώσει στους Σύρους μια εικόνα τού πώς μπορεί να είναι η χώρα τους στο μέλλον - νέοι ηγέτες οργανώνουν του κατοίκους, η πόλη προετοιμάζει την άμυνά της και αρχίζει έστω και με ασταθή βήματα να διαμορφώνει μια κατάσταση που μπορεί να αποτελέσει την επόμενη ημέρα της Συρίας.

Με δεκάδες οδοφράγματα από κάδους απορριμμάτων, μπουλντόζες και σάκους με άμμο οι κάτοικοι ελπίζουν ότι θα μπλοκάρουν την επιστροφή των δυνάμεων ασφαλείας που αποσύρθηκαν - περιέργως - τον περασμένο μήνα. Οι διαδηλώσεις αρχίζουν μετά τα μεσάνυχτα - οι περισσότεροι που κατεβαίνουν στους δρόμους είναι νέοι, οι οποίοι γιορτάζουν το γεγονός ότι μπορούν να διαδηλώνουν ελεύθερα.

Κανείς δεν ξεχνά τη σφαγή που διέταξε σε αυτή την πόλη το 1982 ο πατέρας του σημερινού προέδρου, ο Χαφέζ αλ Ασαντ, για να καταστείλει μια ισλαμική εξέγερση: οι νεκροί υπολογίζονται στις 20.000. «Η Χάμα είναι ελεύθερη και θα παραμείνει ελεύθερη», φωνάζουν οι νέοι.

Η ελευθερία είναι μια λέξη που ακούει συχνά κάποιος αυτές τις ημέρες στην τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας. Οι εξεγέρσεις εναντίον του καθεστώτος Ασαντ άρχισαν πριν από τέσσερις μήνες, όμως οι κάτοικοι της Χάμα ξεσηκώθηκαν τον προηγούμενο μήνα και η κυβέρνηση απέσυρε τους στρατιώτες και τις δυνάμεις ασφαλείας από εκεί ίσως για να αποφύγει μεγαλύτερη αιματοχυσία, δημιουργώντας μια περιοχή στις όχθες του ποταμού Οροντές που δεν είναι ούτε ανεξάρτητη ούτε ελεγχόμενη. Η μοναδική αφίσα με το πρόσωπο του Μπασάρ αλ Ασαντ βρίσκεται κρεμασμένη έξω από τα γραφεία του κυβερνώντος κόμματος Μπάαθ. Οι πολίτες μαζεύονται στα γύρω πεζοδρόμια για να συζητήσουν περί πολιτικής και να τραγουδήσουν τραγούδια διαμαρτυρίας. Για πρώτη φορά εδώ και γενιές, οι ιμάμηδες και οι διανοούμενοι στη Χάμα διαπραγματεύονται με τον κυβερνήτη για τον τρόπο διακυβέρνησης της πόλης και την αντιμετώπιση των καθημερινών ζητημάτων - προχωρώντας σε ένα άνευ προηγουμένου πείραμα αυτοδιαχείρισης στη Συρία.

Σε όλες τις γύρω πόλεις η παρουσία του στρατού είναι έντονη. Οι κάτοικοι της Χάμα δεν αποκλείουν μια επίθεση των δυνάμεων ασφαλείας και εδώ, καθώς η κυβέρνηση ίσως να έχει μετανιώσει την απόφασή της για την απόσυρση των τανκς από την πόλη στις αρχές Ιουνίου, έπειτα από μια πολύ αιματηρή Παρασκευή.

«ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ». Οι περισσότεροι πάντως πιστεύουν πως το κλειδί για την απόφαση της κυβέρνησης βρίσκεται στο παρελθόν και στην ωμότητα που έδειξε ο Χαφέζ αλ Ασαντ στους κατοίκους της. «Η Χάμα είναι το νεκροταφείο της χώρας», λέει ένα γκράφιτι σε τοίχο. «Κάθε σπίτι έχει μάρτυρες», εξηγεί ένας 25χρονος μηχανικός. «Εδώ κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει». Αλλωστε τα περισσότερα παιδιά που παίζουν ποδόσφαιρο στις αλάνες έχουν πάρει τα ονόματα των συγγενών τους που χάθηκαν στη σφαγή του '82.