http://news.kathimerini.gr
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Είναι αμφίβολο αν η πτώση της κυβέρνησης Καντάφι αποτελέσει την αρχή του τέλους ή απλώς το τέλος της αρχής στη λιβυκή κρίση. Ασφαλώς, η τριάδα Ομπάμα - Σαρκοζί - Κάμερον, που ανέλαβε το ρίσκο της επέμβασης, δεν έχει πολλούς λόγους να ανησυχεί για ένα «νέο Ιράκ, στη Μεσόγειο». Το καθεστώς του συνταγματάρχη απέτυχε να συσπειρώσει λαϊκές δυνάμεις κάτω από τη σημαία του πατριωτισμού εναντίον των ξένων εισβολέων, πιστοποιώντας ότι η κοινωνική του βάση ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Σε σύγκριση με τις ιστορικές αντιθέσεις μεταξύ σουνιτών, σιιτών και Κούρδων στο Ιράκ, οι φυλετικές διαφορές στη Λιβύη ωχριούν. Τέλος, το Ιράκ αποτέλεσε στόχο απρόκλητης εισβολής που ξεσήκωσε Αραβες και Ευρωπαίους, ενώ στη Λιβύη είχε προηγηθεί δημοκρατική εξέγερση, που συγκίνησε τον αραβικό κόσμο.
Παρ’ όλα αυτά, η απομάκρυνση ενός ισχυρού ηγέτη, του μόνου που γνώρισαν στην εξουσία οι περισσότεροι ζώντες Λίβυοι, αφήνει πίσω της ένα επικίνδυνο κενό. Το Προσωρινό Εθνικό Συμβούλιο, η διεθνώς αναγνωρισμένη «κυβέρνηση» των εξεγερμένων, δεν έχει νομιμοποίηση πέραν της ανατολικής περιφέρειας της Κυρρηναϊκής, με κέντρο τη Βεγγάζη. Η όποια αρχική νομιμοποίησή της υπονομεύθηκε από την απόφαση να αναζητήσει προστασία από Δυτικές δυνάμεις – και οι χθεσινές δηλώσεις Αμπντελτζαλίλ περί «ειδικών προνομίων» (πετρελαϊκών ή και στρατιωτικών, άραγε;) που θα παραχωρηθούν στις εν λόγω χώρες μάλλον δεν έδρασαν ενισχυτικά. Επιπλέον, το πολιτικό κέντρο της εξέγερσης βρίσκεται στην Ανατολή, στη Βεγγάζη, ενώ το στρατιωτικό στη Δύση, στη Μισράτα και τη Ζιντάν. Τέλος, η πρόσφατη, μυστηριώδης, δολοφονία του στρατιωτικού αρχηγού της εξέγερσης και ηγετικής μορφής της επανάστασης του 1969, στρατηγού Γιούνις, στη Βεγγάζη, έθεσε αναπάντητα ερωτήματα για τις εσωτερικές έριδες και τον βαθμό διάβρωσης τμημάτων της αντιπολίτευσης.
Με αυτά τα δεδομένα, ο κύριος κίνδυνος για την επόμενη ημέρα δεν προέρχεται από τους τελευταίους σπασμούς των κυβερνητικών δυνάμεων, αλλά από την πιθανότητα «Βοσνιοποίησης» της μετα–κανταφικής Λιβύης, με ατέρμονες συγκρούσεις φατριών, που θα εξασθενίσουν την ίδια την εθνική της υπόσταση. Ενα σενάριο που, αν τελικά δρομολογηθεί, δεν αποκλείεται να ανοίξει τον δρόμο για την εγκατάσταση ξένων δυνάμεων, εν είδει ειρηνοποιών, στην πετρελαιοπαραγωγό χώρα.
Του Πετρου Παπακωνσταντινου
Είναι αμφίβολο αν η πτώση της κυβέρνησης Καντάφι αποτελέσει την αρχή του τέλους ή απλώς το τέλος της αρχής στη λιβυκή κρίση. Ασφαλώς, η τριάδα Ομπάμα - Σαρκοζί - Κάμερον, που ανέλαβε το ρίσκο της επέμβασης, δεν έχει πολλούς λόγους να ανησυχεί για ένα «νέο Ιράκ, στη Μεσόγειο». Το καθεστώς του συνταγματάρχη απέτυχε να συσπειρώσει λαϊκές δυνάμεις κάτω από τη σημαία του πατριωτισμού εναντίον των ξένων εισβολέων, πιστοποιώντας ότι η κοινωνική του βάση ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Σε σύγκριση με τις ιστορικές αντιθέσεις μεταξύ σουνιτών, σιιτών και Κούρδων στο Ιράκ, οι φυλετικές διαφορές στη Λιβύη ωχριούν. Τέλος, το Ιράκ αποτέλεσε στόχο απρόκλητης εισβολής που ξεσήκωσε Αραβες και Ευρωπαίους, ενώ στη Λιβύη είχε προηγηθεί δημοκρατική εξέγερση, που συγκίνησε τον αραβικό κόσμο.
Παρ’ όλα αυτά, η απομάκρυνση ενός ισχυρού ηγέτη, του μόνου που γνώρισαν στην εξουσία οι περισσότεροι ζώντες Λίβυοι, αφήνει πίσω της ένα επικίνδυνο κενό. Το Προσωρινό Εθνικό Συμβούλιο, η διεθνώς αναγνωρισμένη «κυβέρνηση» των εξεγερμένων, δεν έχει νομιμοποίηση πέραν της ανατολικής περιφέρειας της Κυρρηναϊκής, με κέντρο τη Βεγγάζη. Η όποια αρχική νομιμοποίησή της υπονομεύθηκε από την απόφαση να αναζητήσει προστασία από Δυτικές δυνάμεις – και οι χθεσινές δηλώσεις Αμπντελτζαλίλ περί «ειδικών προνομίων» (πετρελαϊκών ή και στρατιωτικών, άραγε;) που θα παραχωρηθούν στις εν λόγω χώρες μάλλον δεν έδρασαν ενισχυτικά. Επιπλέον, το πολιτικό κέντρο της εξέγερσης βρίσκεται στην Ανατολή, στη Βεγγάζη, ενώ το στρατιωτικό στη Δύση, στη Μισράτα και τη Ζιντάν. Τέλος, η πρόσφατη, μυστηριώδης, δολοφονία του στρατιωτικού αρχηγού της εξέγερσης και ηγετικής μορφής της επανάστασης του 1969, στρατηγού Γιούνις, στη Βεγγάζη, έθεσε αναπάντητα ερωτήματα για τις εσωτερικές έριδες και τον βαθμό διάβρωσης τμημάτων της αντιπολίτευσης.
Με αυτά τα δεδομένα, ο κύριος κίνδυνος για την επόμενη ημέρα δεν προέρχεται από τους τελευταίους σπασμούς των κυβερνητικών δυνάμεων, αλλά από την πιθανότητα «Βοσνιοποίησης» της μετα–κανταφικής Λιβύης, με ατέρμονες συγκρούσεις φατριών, που θα εξασθενίσουν την ίδια την εθνική της υπόσταση. Ενα σενάριο που, αν τελικά δρομολογηθεί, δεν αποκλείεται να ανοίξει τον δρόμο για την εγκατάσταση ξένων δυνάμεων, εν είδει ειρηνοποιών, στην πετρελαιοπαραγωγό χώρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου