http://www.enet.gr
Μπορεί τα τουρκικά ΜΜΕ να αποκαλούν τον Ερντογάν «τούρκο Ομπάμα», όμως όποιες πολιτικές ομοιότητες κι αν έχουν Ομπάμα και Ερντογάν, η μία μεγάλη διαφορά τους είναι πιο καθοριστική: ο ένας είναι πολύ πιο ισχυρός απ' τον άλλον. Αν κάτι προέκυψε από εκείνη τη συνάντηση την περασμένη Τρίτη, ήταν η επιβεβαίωση ότι το πρωτότυπο είναι πάντα καλύτερο (εδώ, ισχυρότερο) από το ιμιτασιόν: το ίματζ του ισχυρού ηγέτη υποχώρησε μπροστά στην πολιτική πραγματικότητα, περιορίζοντας τον τούρκο πρωθυπουργό στις πραγματικές δυνατότητές του: να τραβάει τον αμανέ ενώπιον των ΜΜΕ, αλλά να γίνεται συγκαταβατικός στους διαδρόμους της διεθνούς διπλωματίας. Πρακτικά, αυτή η σκληρή πραγματικότητα εκφράστηκε με τη διαφωνία της Ουάσιγκτον στις τουρκικές θέσεις στα πεδία μείζονος γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος.
Στις σχέσεις με το Ισραήλ, στο ζήτημα της αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους και στο θέμα των υποθαλάσσιων ερευνών στην ανατολική Μεσόγειο, η τουρκική διπλωματία εισέπραξε νουθεσίες και αρνητικές απαντήσεις, κερδίζοντας την κατάφαση της Ουάσιγκτον μόνο στα ζητήματα της συριακής εξέγερσης και της αντιμετώπισης του κουρδικού αντάρτικου, που προφανώς δεν διαπλέκονται αποφασιστικά με τα βασικά αμερικανικά συμφέροντα.
Είχε προηγηθεί κατά μία ημέρα η επίσκεψη στις ΗΠΑ του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, για την προθέρμανση του κλίματος στην Ουάσιγκτον, όπου, έπειτα από συνομιλίες μιάμισης ώρας με την αμερικανίδα ομόλογό του Χίλαρι Κλίντον, αναδύθηκαν οι αξεπέραστες διαφωνίες της αμερικανικής κυβέρνησης με τις πολιτικές επιλογές της Αγκυρας. Ετσι, υποδείχθηκε στον Νταβούτογλου να υπάρξει λύση της κρίσης με το Ισραήλ, διότι «αν είναι να επιλέξουν οι ΗΠΑ ανάμεσα σε δύο σημαντικούς συμμάχους τους στην ευαίσθητη μεσανατολική περιοχή, τότε ο Ερντογάν θα είναι ο χαμένος» - κατά δήλωση πηγής του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών που βρισκόταν στην συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ. Υποδείχθηκε επίσης στην Τουρκία να διαδραματίσει «θετικό ρόλο» στην επίλυση του Παλαιστινιακού, προφανώς επιπλήττοντας τον ρητορικό τσαμπουκά του Ερντογάν λίγο πριν από το παλαιστινιακό αίτημα προς τον ΟΗΕ για αναγνώριση, ότι ο διεθνής οργανισμός πρέπει άμεσα να σηκώσει την παλαιστινιακή σημαία. Ανάλογα σκληρή ήταν η αμερικανική διπλωματία και στο ζήτημα των γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Κλίντον θύμισε στον Νταβούτογλου ότι η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωμα να αποφασίζει για τη διαχείριση των ενεργειακών αποθεμάτων της.
Εκεί που τα βρήκαν όμως οι δύο πλευρές ήταν στο ζήτημα της Συρίας και των κούρδων αυτονομιστών. Ανταποκρινόμενος στην επιθυμία του Ομπάμα να ασκήσει πιέσεις κατά του καθεστώτος Ασαντ, ο τούρκος πρωθυπουργός συμφώνησε να το πράξει, ενώ στο κουρδικό ζήτημα οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σε όλα - ή σχεδόν σε όλα: σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο, η Αγκυρα ζητά πιεστικά από τις ΗΠΑ την προσωρινή χρήση του συστήματος Echelon για να παρακολουθηθούν ηγετικά στελέχη του κουρδικού αντάρτικου στα όρη Καντίλ. Μέχρι στιγμής το αίτημα δεν ικανοποιείται, παρά «τον συντονισμό των δύο χωρών στα θέματα της αντιτρομοκρατίας». Η παραχώρηση του Echelon έχει τώρα ιδιαίτερη σημασία για την Τουρκία, καθώς η πρόσφατη «ορφανή» πολύνεκρη βομβιστική επίθεση στην Αγκυρα θεωρείται νεκρανάσταση του αντάρτικου πόλεων στη χώρα, με στρατηγικό στόχο μάλιστα να ανακόψει κάθε προοπτική πολιτικής λύσης του Κουρδικού οξύνοντας το κλίμα και ωθώντας τις αντιμαχόμενες πλευρές σε επιθετικές και βίαιες πολιτικές. Προς την ίδια κατεύθυνση παρασύρεται η Τουρκία και από τις στρατιωτικές επιθέσεις του ΡΚΚ στα κουρδικά εδάφη της ΝΑ Τουρκίας, με την τελευταία να σημειώνεται στην πόλη Βαν ως απάντηση στις επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού στην επαρχία Τσαντάκ.
Το πόσο επιτυχές υπήρξε το ταξίδι του Ερντογάν στην Ουάσιγκτον αντανακλάται στα δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου: από αυτά απουσιάζουν σχεδόν εντελώς οι αναφορές στις διαφωνίες, ενώ προβάλλεται η συμφωνία για τη Συρία και τους Κούρδους - με τη φωτογραφία των δύο ηγετών να χαμογελούν ολόιδια κατά την εθιμοτυπία των διπλωματικών αποστολών. Τόσο ίδια μάλιστα, που δύσκολα ξεχωρίζεις τον... πρωτότυπο Ομπάμα.
Λίγες ημέρες μετά τη βορειοαφρικανική του περιοδεία, κι αφού ο σχεδόν καθολικά φιλοκυβερνητικός τουρκικός τύπος τον είχε βαφτίσει... «τούρκο Ομπάμα», ο ισλαμιστής πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε στην Ουάσιγκτον με τον... αληθινό «συνονόματό» του, τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.
Μπορεί τα τουρκικά ΜΜΕ να αποκαλούν τον Ερντογάν «τούρκο Ομπάμα», όμως όποιες πολιτικές ομοιότητες κι αν έχουν Ομπάμα και Ερντογάν, η μία μεγάλη διαφορά τους είναι πιο καθοριστική: ο ένας είναι πολύ πιο ισχυρός απ' τον άλλον. Αν κάτι προέκυψε από εκείνη τη συνάντηση την περασμένη Τρίτη, ήταν η επιβεβαίωση ότι το πρωτότυπο είναι πάντα καλύτερο (εδώ, ισχυρότερο) από το ιμιτασιόν: το ίματζ του ισχυρού ηγέτη υποχώρησε μπροστά στην πολιτική πραγματικότητα, περιορίζοντας τον τούρκο πρωθυπουργό στις πραγματικές δυνατότητές του: να τραβάει τον αμανέ ενώπιον των ΜΜΕ, αλλά να γίνεται συγκαταβατικός στους διαδρόμους της διεθνούς διπλωματίας. Πρακτικά, αυτή η σκληρή πραγματικότητα εκφράστηκε με τη διαφωνία της Ουάσιγκτον στις τουρκικές θέσεις στα πεδία μείζονος γεωστρατηγικού ενδιαφέροντος.
Στις σχέσεις με το Ισραήλ, στο ζήτημα της αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους και στο θέμα των υποθαλάσσιων ερευνών στην ανατολική Μεσόγειο, η τουρκική διπλωματία εισέπραξε νουθεσίες και αρνητικές απαντήσεις, κερδίζοντας την κατάφαση της Ουάσιγκτον μόνο στα ζητήματα της συριακής εξέγερσης και της αντιμετώπισης του κουρδικού αντάρτικου, που προφανώς δεν διαπλέκονται αποφασιστικά με τα βασικά αμερικανικά συμφέροντα.
Είχε προηγηθεί κατά μία ημέρα η επίσκεψη στις ΗΠΑ του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, για την προθέρμανση του κλίματος στην Ουάσιγκτον, όπου, έπειτα από συνομιλίες μιάμισης ώρας με την αμερικανίδα ομόλογό του Χίλαρι Κλίντον, αναδύθηκαν οι αξεπέραστες διαφωνίες της αμερικανικής κυβέρνησης με τις πολιτικές επιλογές της Αγκυρας. Ετσι, υποδείχθηκε στον Νταβούτογλου να υπάρξει λύση της κρίσης με το Ισραήλ, διότι «αν είναι να επιλέξουν οι ΗΠΑ ανάμεσα σε δύο σημαντικούς συμμάχους τους στην ευαίσθητη μεσανατολική περιοχή, τότε ο Ερντογάν θα είναι ο χαμένος» - κατά δήλωση πηγής του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών που βρισκόταν στην συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ. Υποδείχθηκε επίσης στην Τουρκία να διαδραματίσει «θετικό ρόλο» στην επίλυση του Παλαιστινιακού, προφανώς επιπλήττοντας τον ρητορικό τσαμπουκά του Ερντογάν λίγο πριν από το παλαιστινιακό αίτημα προς τον ΟΗΕ για αναγνώριση, ότι ο διεθνής οργανισμός πρέπει άμεσα να σηκώσει την παλαιστινιακή σημαία. Ανάλογα σκληρή ήταν η αμερικανική διπλωματία και στο ζήτημα των γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η Κλίντον θύμισε στον Νταβούτογλου ότι η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωμα να αποφασίζει για τη διαχείριση των ενεργειακών αποθεμάτων της.
Εκεί που τα βρήκαν όμως οι δύο πλευρές ήταν στο ζήτημα της Συρίας και των κούρδων αυτονομιστών. Ανταποκρινόμενος στην επιθυμία του Ομπάμα να ασκήσει πιέσεις κατά του καθεστώτος Ασαντ, ο τούρκος πρωθυπουργός συμφώνησε να το πράξει, ενώ στο κουρδικό ζήτημα οι δύο ηγέτες συμφώνησαν σε όλα - ή σχεδόν σε όλα: σύμφωνα με τον τουρκικό τύπο, η Αγκυρα ζητά πιεστικά από τις ΗΠΑ την προσωρινή χρήση του συστήματος Echelon για να παρακολουθηθούν ηγετικά στελέχη του κουρδικού αντάρτικου στα όρη Καντίλ. Μέχρι στιγμής το αίτημα δεν ικανοποιείται, παρά «τον συντονισμό των δύο χωρών στα θέματα της αντιτρομοκρατίας». Η παραχώρηση του Echelon έχει τώρα ιδιαίτερη σημασία για την Τουρκία, καθώς η πρόσφατη «ορφανή» πολύνεκρη βομβιστική επίθεση στην Αγκυρα θεωρείται νεκρανάσταση του αντάρτικου πόλεων στη χώρα, με στρατηγικό στόχο μάλιστα να ανακόψει κάθε προοπτική πολιτικής λύσης του Κουρδικού οξύνοντας το κλίμα και ωθώντας τις αντιμαχόμενες πλευρές σε επιθετικές και βίαιες πολιτικές. Προς την ίδια κατεύθυνση παρασύρεται η Τουρκία και από τις στρατιωτικές επιθέσεις του ΡΚΚ στα κουρδικά εδάφη της ΝΑ Τουρκίας, με την τελευταία να σημειώνεται στην πόλη Βαν ως απάντηση στις επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού στην επαρχία Τσαντάκ.
Το πόσο επιτυχές υπήρξε το ταξίδι του Ερντογάν στην Ουάσιγκτον αντανακλάται στα δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου: από αυτά απουσιάζουν σχεδόν εντελώς οι αναφορές στις διαφωνίες, ενώ προβάλλεται η συμφωνία για τη Συρία και τους Κούρδους - με τη φωτογραφία των δύο ηγετών να χαμογελούν ολόιδια κατά την εθιμοτυπία των διπλωματικών αποστολών. Τόσο ίδια μάλιστα, που δύσκολα ξεχωρίζεις τον... πρωτότυπο Ομπάμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου