Οι πραγματικοί ήρωες της εποχής μας

http://www.tanea.gr
Του Μιχάλη Μητσού

Τέσσερα τρισεκατομμύρια δολάρια. Ισως και κάτι περισσότερο. Τόσο έχουν κοστίσει μέχρι τώρα στην αμερικανική οικονομία - σύμφωνα με υπολογισμούς του Brown University - οι πόλεμοι της τελευταίας δεκαετίας, και κυρίως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και το Πακιστάν. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με το ένα τέταρτο του αμερικανικού χρέους. Και ο Τίμοθι Γκάρτον Ας θέτει ένα ερώτημα: πόσες επενδύσεις θα μπορούσε να γίνουν με αυτό το αστρονομικό ποσό σε θέσεις εργασίας, ανθρώπινους πόρους, υποδομή και καινοτομία; Και αν είχαν γίνει αυτές οι επενδύσεις, αν δηλαδή η απάντηση στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν διαφορετική από αυτή που δόθηκε, πόσο καλύτερη θα ήταν σήμερα η θέση των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στην Τουρκία;

Τα ερωτήματα αυτά εντάσσονται βέβαια στο αγαπημένο σχήμα των ιστορικών με τον τίτλο «What if…», δηλαδή «τι θα είχε συμβεί αν…» Δεν είναι όμως εντελώς θεωρητικά. Οπως επισημαίνει ο βρετανός ιστορικός, η Αμερική είχε αυτή τη δεκαετία δύο είδη ηρώων. Η πρώτη κατηγορία αποτελείται από επιχειρηματίες - καινοτόμους, όπως ο Στιβ Τζομπς και ο Μπιλ Γκέιτς. Στη δεύτερη ανήκουν οι πολεμιστές: οι πεζοναύτες, οι πυροσβέστες, οι Φώκιες που σκότωσαν τον Μπιν Λάντεν, όλοι οι ένστολοι δηλαδή που στην πλειοψηφία τους συγκινούν με τη γενναιότητά τους. Οσο κι αν συγκινούν όμως, οι Αμερικανοί προτιμούν τους πρώτους: σε δημοσκόπηση του «Νιούζγουικ» για «τον άνθρωπο που θα εμπιστευόμουν περισσότερο για πρόεδρο», ο Γκέιτς βγαίνει πρώτος με ποσοστό 63%. Κι είναι φυσιολογικό. Αυτοί δημιουργούν θέσεις εργασίας. Αυτοί κατασκευάζουν το μέλλον.

Δεν τους αφήνουν όμως οι πολιτικοί. Αυτό που γίνεται τις τελευταίες ημέρες στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ασύλληπτο. Ο πρόεδρος Ομπάμα παρουσιάζει ένα σχέδιο για την απασχόληση, που σύμφωνα με όλους τους ειδικούς είναι ρεαλιστικό και έχει όλα τα στοιχεία για να πετύχει. Κοστίζει 447 δισ. δολάρια και εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει ή θα σώσει 4,3 εκατ. θέσεις εργασίας. Αλλά οι Ρεπουμπλικανοί δεν είναι διατεθειμένοι να επιτρέψουν την εφαρμογή του. Πρώτον, επειδή μέρος της χρηματοδότησής του θα προέλθει από την κατάργηση των γενναίων φοροαπαλλαγών που απολαμβάνουν οι πλούσιοι από την εποχή του Ρίγκαν. Δεύτερον - ουσιαστικότερο και ανατριχιαστικότερο -, επειδή η αντιπολίτευση δεν προτίθεται να συμβάλει στην προσπάθεια για την ανάκαμψη της οικονομίας. Στόχος της δεν είναι να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά να αποτραπεί η επανεκλογή του Ομπάμα. Αν δεν είχαν ευτελίσει οι ίδιοι οι Ρεπουμπλικανοί τόσο πολύ τη λέξη, θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστούν προδότες.

Κι έτσι, η Αμερική είναι βυθισμένη στη μιζέρια, που έχει διαφορετικά αίτια και διαφορετικά χαρακτηριστικά από τη μιζέρια της Ευρώπης. Καθώς ο Ομπάμα δεν μπορεί να κάνει πολλά για την πρώτη, επιχειρεί να παρέμβει στη δεύτερη. Ισως να είναι και ο μόνος που μπορεί να φέρει αποτελέσματα.