Πλαστή ταυτότητα διά της βίας

http://www.tanea.gr

Δημοσίευμα των «New York Times» καταδεικνύει την εθνικιστική πολιτική της ΠΓΔΜ

THE NEW YORK TIMES / του Matthew Brunwasser

Η φιλόδοξη αναγέννηση της ταυτότητας αυτού του μικρού κράτους - μια βαλκανική πατέντα υπερπατριωτισμού που συνοδεύεται από τους παιάνες των ριζών στην Αρχαία Μακεδονία - προκαλεί ανησυχία διεθνώς για τον αυξανόμενο αυταρχισμό, τη φίμωση των διαφωνούντων και τις καταγγελίες για κατάχρηση εξουσίας από το κυβερνών κόμμα. Πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα την ετήσια έκθεσή της για την πρόοδο της χώρας σχετικά με την ένταξή της στην ΕΕ. Οι συντάκτες της έκθεσης διαπίστωσαν οπισθοχώρηση στο θέμα της προστασίας της ελευθερίας του Τύπου και ανεπαρκή πρόοδο στην προστασία του κράτους δικαίου.

Η κριτική έρχεται σε μια στιγμή που εντείνεται η φαντασιόπληκτη αναζήτηση μιας εθνικής ψυχής. Οι επισκέπτες γίνονται δεκτοί στη χώρα με το εξής μήνυμα στο κινητό τους: «Καλώς ήλθατε στη Μακεδονία, την κοιτίδα του πολιτισμού». Το κέντρο της πρωτεύουσας μοιάζει με μια περίεργη παραφωνία αγαλμάτων - τόσο από ιστορικής όσο και από αισθητικής άποψης. Ο επισκέπτης θα δει, μεταξύ άλλων, έναν Μέγα Αλέξανδρο από μπρούντζο ύψους 29 μέτρων μαζί με τα αγάλματα του Ιουστινιανού, της Μητέρας Τερέζας, των Κίρυλλου και Μεθόδιου αλλά και μια αψίδα θριάμβου. Η εθνικιστική πολιτική του κυβερνώντος κόμματος (VMRO) προκάλεσε μια δημόσια διαμάχη για «πραγματικούς Μακεδόνες» και «προδότες» δηλώνει η Βασιλική Νεοφωτίστου, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. «Ο κόσμος φοβάται και είναι πολύ διχασμένος» προσθέτει.

Η ανησυχία για την ελευθερία του Τύπου έφτασε στο κατακόρυφο όταν η κυβέρνηση ανακάλεσε τον περασμένο Ιούνιο την άδεια του τηλεοπτικού δικτύου Α1, ίσως του πιο αντιπολιτευτικού μέσου ενημέρωσης. Η κυβέρνηση επικαλέστηκε φορολογικές παραβάσεις για να κλείσει το κανάλι. Για τον ίδιο λόγο σταμάτησαν να κυκλοφορούν τρεις εφημερίδες που ανήκουν στον ίδιο εκδοτικό όμιλο. Οι επικριτές επισημαίνουν, όμως, ότι τα φιλικά μέσα δεν έχουν ελεγχθεί ποτέ από τις Αρχές. Σύμφωνα με αναλυτές, η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την κρατική διαφήμιση για να ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης. «Η πολιτική πίεση και ο εκφοβισμός απέναντι στους δημοσιογράφους αυξάνεται συνεχώς» επεσήμαινε στην έκθεσή της η Κομισιόν.

Σε ένα περίεργο επεισόδιο που σημειώθηκε τον περασμένο μήνα, τρεις φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι που κάλυπταν συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ελευθερία του Τύπου στην ΠΓΔΜ αποδοκίμαζαν τους ευρωβουλευτές που έλαβαν τον λόγο. Αποκάλεσαν τους ευρωβουλευτές «Ταλιμπάν» και «ευρωμπολσεβίκους» πριν απομακρυνθούν από την αίθουσα. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει επίσης: «Τα ΜΜΕ συνεχίζουν να δέχονται παρεμβάσεις από πολιτικούς και επιχειρηματίες. Εκφοβισμοί και επιλεκτική εφαρμογή του νόμου απέναντι στα μέσα ενημέρωσης αυξάνουν τους λόγους ανησυχίας». Στην έκθεση διαπιστώνεται «κάποια μικρή πρόοδος» μόνο στο δικαστικό σύστημα, αν και επισημαίνονται σημαντικά προβλήματα σχετικά με την ανεξαρτησία των δικαστών. Σε έρευνα του ΟΟΣΑ του 2009, το 44% των δικαστών ανέφεραν εξωτερικές πιέσεις από την εκτελεστική εξουσία, κόμματα ή άλλους δικαστές.

Το VMRO απορρίπτει την ταμπέλα του εθνικισμού υποστηρίζοντας ότι απευθύνεται σε όλους τους πολίτες της χώρας. Ωστόσο, το «πατριωτικό» πρόγραμμα του κόμματος δεν έχει απήχηση στους αλβανικής καταγωγής πολίτες, οι οποίοι αποτελούν το 25% του συνολικού πληθυσμού. Τα αλβανικά κόμματα καταγγέλλουν ότι η «αρχαιοποίηση» της εθνικής ταυτότητας αποξενώνει τους φίλους της ΠΓΔΜ στο εξωτερικό. Αξιωματούχοι του VMRO αρνούνται, ωστόσο, ότι το κόμμα τους αλλάζει την εθνική ταυτότητα των πολιτών. «Πρόκειται περισσότερο για μια αποκατάσταση της ταυτότητάς μας» σημειώνει ο υπουργός Οικονομικών Ζόραν Σταβρέσκι. «Προσπαθούμε να επαναδημιουργήσουμε την ταυτότητά μας γιατί χάθηκε στη διάρκεια του κομμουνισμού» προσθέτει. Μαζί του συμφωνεί και ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Βλαντίμιρ Γιόρτζεφ: «Το VMRO είναι ένα πατριωτικό κόμμα το οποίο υπερασπίζεται την εθνική κληρονομιά και την εθνική ταυτότητα» λέει.