«Οι αληθινοί ληστές είναι οι πολυεθνικές»

http://www.tanea.gr
Του Γιώργου Αγγελόπουλου

Πειρατές στη Σομαλία και αντάρτες στη Νιγηρία συλλαμβάνουν Δυτικούς ως ομήρους και εξαφανίζονται ανάμεσα στον πληθυσμό των χωρών τους, όπου θεωρούνται εκδικητές και Ρομπέν των Δασών μάλλον, παρά αιμοβόροι γκάνγκστερ, όπως τους βλέπουμε στη Δύση. Είναι οι πατριώτες γκάνγκστερ, λέει ο σπουδαίος ελβετός κοινωνιολόγος Ζαν Ζιγκλέρ. «Οι αληθινοί ληστές είναι οι πολυεθνικές», προσθέτει.

Πρώην καθηγητής Κοινωνιολογίας στα πανεπιστήμια της Γενεύης και της Σορβόνης, πολυγραφότατος συγγραφέας, βουλευτής του αριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στο Κοινοβούλιο της Ελβετίας από το 1981 έως το 1999 και στη συνέχεια εισηγητής της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αρμόδιος για το δικαίωμα στη διατροφή, μέλος σήμερα της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του παγκόσμιου οργανισμού, ο Ζιγκλέρ θεωρεί ιδιαίτερα διδακτικό το παράδειγμα της Νιγηρίας. «Το πετρέλαιο του Δέλτα του Νίγηρα», εξηγεί, «εκμεταλλεύονται μια δεκαριά ξένες εταιρείες, η ισχυρότερη από τις οποίες είναι η Shell. Η περιοχή αυτή παράγει το 90% των συναλλαγματικών εσόδων της Νιγηρίας. Ομως οι ντόπιοι πληθυσμοί ελάχιστα επωφελούνται από τα τεράστια πετρελαϊκά έσοδα. Αντιθέτως, υποφέρουν τρομερά από την καταστροφή του περιβάλλοντός τους. Οι αντάρτες είναι πατριώτες γκάνγκστερ. Επιχειρούν να προστατεύσουν τον πληθυσμό. Εκβιάζουν τις εταιρείες και αναδιανέμουν το χρήμα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το Mend, το Κίνημα για τη Χειραφέτηση του Δέλτα του Νίγηρα. Σχεδόν παντού στο Δέλτα, οι μαχητές αυτού του κινήματος μπορούν να υπολογίζουν σε αποτελεσματικά παράνομα δίκτυα επιμελητείας και σε αναρίθμητα κρησφύγετα. Οι επανειλημμένες συλλήψεις ομήρων επέτρεψαν στο Mend να δημιουργήσει ένα αληθινό θησαυροφυλάκιο• το οποίο χρησιμοποιεί για να διαφθείρει τα μέλη των επίλεκτων νιγηριανών στρατευμάτων που το καταδιώκουν».

Η πειρατεία στην οποία επιδίδονται οι Σομαλοί, είναι κι αυτή μια μορφή αναδιανομής, προσθέτει ο κοινωνιολόγος, αφού οι συμφωνίες αλιείας που κυρίως η Ευρωπαϊκή Ενωση επέβαλε στη Σομαλία έχουν καταστρέψει τα αλιεύματα έως τα χωρικά ύδατα της χώρας και μαζί τους τη ζωή δεκάδων χιλιάδων οικογενειών ψαράδων.

Ο Ζαν Ζιγκλέρ, ο οποίος κλείνει φέτος τα 78, πιστεύει πως αυτοί οι λαθρέμποροι, οι αντάρτες και οι πειρατές δεν είναι μεν... Ρομπέν των Δασών, διαδραματίζουν όμως ένα σωτήριο ρόλο αναδιανομής του εισοδήματος σε κοινωνίες που είναι υπερβολικά φτωχές. Πιστεύει επίσης πως ο χαρακτηρισμός ληστοσυμμορίτες που τους αποδίδουν αρμόζει καλύτερα στις πολυεθνικές εταιρείες, δυτικές, κινέζικες, ινδικές, που επιχειρούν στην περιοχή• διότι εκμεταλλεύονται τους φυσικούς πόρους χωρίς να νοιάζονται για το περιβαλλοντικό μέλλον ούτε το παρόν των τοπικών κοινοτήτων, ενώ αποφεύγουν να πληρώνουν ακόμη και τους φόρους που οφείλουν στις κοινότητες αυτές. Εταιρείες όπως η Glencore, δεύτερος μεγαλύτερος μεταλλευτικός όμιλος στον κόσμο που έχει έδρα το Τσουγκ στην Ελβετία. Η κυβέρνηση της Ζάμπιας κατηγορεί την πάμπλουτη εταιρεία, που εκμεταλλεύεται στη χώρα τα ορυχεία χαλκού του Μοπάνι, ότι χειραγωγεί τους αριθμούς για να αποφεύγει να πληρώνει φόρους και δασμούς στην πάμπτωχη Ζάμπια...