Το δίλημμα του Κοσόβου

http://news.kathimerini.gr

Tου Σταυρου Τζιμα

Το μαρτύριο της σταγόνας στο οποίο οι ισχυροί της Ευρώπης υπέβαλαν τους Σέρβους, με αντάλλαγμα την ενταξιακή τους προοπτική, έλαβε τέλος και η πολύπαθη χώρα των Νεμάνια «μέσα από τα αγκάθια ταξιδεύει προς τα αστέρια», όπως λέει μια σερβική παροιμία. Eν προκειμένω, οδεύει προς τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Για να περάσει το κατώφλι του «παραδείσου», το Βελιγράδι έδωσε ό,τι αξίωσαν οι ισχυροί της Ευρώπης. Αφησε στο πεδίο της διαπραγμάτευσης ακόμα και τα «άγια των αγίων» του έθνους, δηλαδη το Κόσοβο.


Ασφαλώς και αποτελεί σημαντικό γεγονός η υποψηφιότητα, όχι μόνο για την ίδια τη Σερβία που δικαιούται μια θέση κάτω από τον ευρωπαϊκό ουρανό, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή, καθώς θα βοηθήσει στην εμπέδωση περιβάλλοντος σταθερότητας. Μεγαλύτερη όμως και με άμεσο ελληνικό ενδιαφέρον ήταν η είδηση της επίσημης ουσιαστικά αναγνώρισης του Κοσόβου από το Βελιγράδι, που αποτέλεσε και το μεγάλο αντάλλαγμα. Ο πρόεδρος Τάντιτς και οι φιλοδυτικές δυνάμεις πήραν το ενταξιακό καθεστώς ως προεκλογικό δώρο, έχοντας υποχρεωθεί νωρίτερα υπό τις πιέσεις των ΗΠΑ και της Γερμανίας να αποδεχθούν την εκπροσώπηση του Κοσόβου στους περιφερειακούς θεσμούς. Η φόρμουλα βρέθηκε στο παρασκήνιο και σύμφωνα με αυτήν στις περιφερειακές συναντήσεις κάτω από την ταμπέλα του Κοσόβου θα (υπο)σημειώνεται με αστερίσκο ότι το κράτος αυτό δεν αγνωρίζεται από το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά η ύπαρξή του δικαιώθηκε από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

Ανεξάρτητα με το πώς θα σερβίρει στο εσωτερικό η ηγεσία του Βελιγραδίου τη συμφωνία, η ουσία είναι ότι οι πόρτες της ένταξης του Κοσόβου στο ΝΑΤΟ, την Ε.Ε., τον ΟΑΣΕ και άλλους περιφερειακούς οργανισμούς ανοίγουν με σερβικό «κλειδί». Αυτό ακριβώς επιδίωκαν η Χίλαρι Κλίντον και η Αγκελα Μέρκελ, πιέζοντας Σέρβους και Αλβανούς να συμφωνήσουν στο όνομα, και το πέτυχαν.

Με τους Σέρβους να έχουν αποχαιρετίσει, αναξαρτήτως της συνεχιζόμενης πατριωτικής ρητορικής τους, το «λίκνο» του έθνους τους, μένει να δούμε ποια θα είναι εφεξής η στάση της Αθήνας. Ως γνωστόν, η Ελλάδα μαζί με τη Ρουμανία, την Ισπανία, τη Σλοβακία και την Κύπρο είναι οι χώρες της Ε.Ε. που δεν αναγνώρισαν το ανεξάρτητο κράτος με το όνομα Δημοκρατία του Κοσόβου. Ο φόβος ότι μπορεί να δημιουργηθεί επικίνδυνο προηγούμενο νομιμοποίησης αποσχιστικών επιλογών και για το Κυπριακό οδήγησε την ελληνική εξωτερική πολιτική στο να μη συνταχθεί με τον διεθνή παράγοντα, μολονότι ο τελευταίος εμφάνισε την περίπτωση του Κοσόβου sui generis, δηλαδή μοναδική. Τώρα η διπλωματία μας βρίσκεται ενώπιον μιας νέας πραγματικότητας. Θα την αναγνωρίσει ή θα επιμείνει να κρατάει ανοιχτό ένα ακόμα μέτωπο στα βόρεια σύνορά μας, όταν οι ίδιοι οι φίλοι μας οι Σέρβοι πάνε να το κλείσουν;