http://www.onalert.gr
Σαν σήμερα το 1947 στις ΗΠΑ εγκρίθηκε το περιβόητο Σχέδιο Τρούμαν.Το σχέδιο προέβλεπε τη βοήθεια των κυβερνήσεων Ελλάδας, Τουρκίας και Ιράν να αντιμετωπίσουν τον “επαπειλούμενο κομουνιστικό κίνδυνο”. Ο Τρούμαν είπε πως «εάν η Ελλάδα και η Τουρκία δεν λάμβαναν τη βοήθεια, τότε ήταν αναπόφευκτο να πέσουν στον κομουνισμό κι αυτό θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για όλη την περιοχή».
Στις 10 Μαΐου 1947 το Κογκρέσο ενέκρινε το σχέδιό του. Η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που δόθηκε σε Ελλάδα και Τουρκία ανήλθε στα 400 εκατομμύρια δολάρια.
Όμως το πιο ενδιαφέρον αυτής της ιστορίας είναι το πως φθάσαμε σ΄ αυτό το Σχέδιο.Και είναι ενδιαφέρον για τις “συμπτώσεις” εκείνης της εποχής με τη σημερινή.Όλες αυτές αποτυπώνονται σε μία έκθεση που έγινε γνωστή με το όνομα του συντάκτη της: πρόκειται για την έκθεση Πόρτερ
Με το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου,ο κόσμος είχε πάλι “μοιραστεί”. Η Βρετανία παρέδιδε τα “κλειδιά” του κόσμου στις ΗΠΑ.
Στις αρχές του 1947, ο εμφύλιος κορυφώνεται στην κατεστραμμένη από το πόλεμο Ελλάδα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν στέλνει στην Ελλάδα έναν απεσταλμένο του,τον Πωλ Πόρτερ. Είναι επικεφαλής της “Αποστολής Οικονομικής Έρευνας”. Με απλά λόγια ο Πόρτερ έπρεπε να συντάξει μία έκθεση στην οποία θα αποφαινόταν αν …είμασταν συμφέρουσα επένδυση για τα αμερικανικά συμφέροντα.
Ο Πωλ Πόρτερ χρειάστηκε δυο μήνες για να συντάξει την έκθεσή του. Στις 28 Μαρτίου 1947 την κατέθεσε στη Βουλή των ΗΠΑ. Διαβάστε μερικά αποσπάσματα και ίσως να συμφωνήσετε ότι “η ιστορία κύκλους κάνει”:
•«Υπάρχει μεγάλη ανομοιομορφία εις το βιοτικόν έπίπεδον και τα εισοδήματα ανά την Ελλάδα. Οι κερδίζοντες, δηλαδή οι βιομήχανοι, οι έμποροι, οι κερδοσκόποι και οι μαυραγορίται, διάγουν εν πλούτω και χλιδή, το πρόβλημα δε αυτό ουδεμία κυβέρνησις το αντιμετώπισεν αποτελεσματικώς. Εν τω μεταξύ αι λαϊκαί μάζαι περνούν μίαν αθλίαν ζωή. Οι κερδίζοντες είναι σχετικώς ολίγοι τον αριθμόν και ο συνολικός πλούτος των, περιερχόμενος εις το σύνολον του πληθυσμού θα επέφερεν ελάχιστην βελτίωσιν των γενικών συνθηκών διαβιώσεως. Αλλ' ο πολυτελής τρόπος ζωής των εν μέσω της πτώχειας, συντείνει εις το να εξοργίζη τας μάζας και να υπογραμμίζη την δυστυχίαν των πτωχών”.
•”Υπάρχει εις την χώραν σημαντικόν ποσοστόν συγκεκαλυμμένης ανεργίας, δεδομένου ότι τα 20% του πληθυσμού χρησιμοποιούνται υπό του κράτους ή εξαρτώνται εξ αυτού. Τα χαμηλότατα επίπεδα ζωής των δημοσίων υπαλλήλων, των συνταξιούχων και των άλλων μισθοβιώτων αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα, ο οποίος συμβάλλει εις την πολιτικήν και κοινωνικήν έντασιν που χαρακτηρίζει σήμερον την Ελλάδα”.
•”Ουδέν μέτρον ελήφθη από της απελευθερώσεως δια να δοθή χρήσιμος εργασία εις τους δυναμένους να εργασθούν από το ευρύ αυτό στρώμα του πληθυσμού.
•”Δύο και ήμισυ έτη μετά την απελευθέρωσιν η Ελλάς ευρίσκεται εις μίαν κατάστασιν νεκρώσεως παρά την ουσιαστικήν εξωτερικήν βοήθειαν και την αρμοδίαν εξωτερικήν καθοδήγησιν”.
•”Σημαντικά ποσά ξένου συναλλάγματος εσπαταλήθησαν κατά το παρελθόν έτος [1946] εις εισαγωγάς ειδών πολυτελείας, εις πώλησιν χρυσών λιρών από το κράτος και εις πράξεις επί του νομίσματος εις την μαύρην αγοράν.»

Εκτός από την επίσημη έκθεσή του ο Πωλ Πόρτερ δημοσίευε στο αμερικανικό περιοδικό Κόλιερς (Σεπτέμβριος 1947) τις εντυπώσεις του από την Ελλάδα ως εξής (Σπ. θεοδωρόπουλου, Απ' το δόγμα Τρούμαν στο δόγμα Χούντα, Αθήνα Ι 977, σελ. 64-65):
«Απ' ό, τι μπόρεσα να διαπιστώσω, η κυβέρνηση δεν έχει καμιάν άλλη πολιτική πρακτική από το να ζητάει συνέχεια ξένη βοήθεια για να διατηρεί την εξουσία της και να διασώζει συνέχεια τα προνόμια μιας μικρής κλίκας εμπόρων και τραπεζιτών, οι οποίοι αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα.
Η κλίκα αυτή είναι αποφασισμένη να υπερασπίσει με κάθε μέσο τα οικονομικά της συμφέροντα και δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το τι μπορεί να στοιχίσει αυτό στην οικονομία της χώρας. Τα μέλη αυτής της κλίκας επιθυμούν να διατηρήσουν άθικτο ένα φορολογικό σύστημα που τους ευνοεί, με αληθινά σκανδαλώδη τρόπο. Αντιτίθενται στον έλεγχο συναλλάγματος, γιατί αυτό θα τους εμποδίσει να εξάγουν τα κέρδη τους στις τράπεζες του Καΐρου και της Αργεντινής. Δεν διανοήθηκαν ποτέ να επενδύσουν τα κέρδη τους στη δική τους χώρα για να βοηθήσουν στην αναστήλωση της εθνικής οικονομίας.
…Οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι άνθρωποι πολύ ευχαριστημένοι, που μιλάνε πολύ καλά τ' αγγλικά. Είναι πάντοτε πρόθυμοι, όταν πρόκειται να εξυπηρετήσουν την αμερικανική αποστολή για τα δικά τους συμφέροντα. Θυμάμαι ακόμα ένα από τα πιο επίσημα γεύματα ενός από τους σημαντικότερους τραπεζίτες, που με είχε καλέσει στη βίλα του των Αθηνών. Είχε τρεις σερβιτόρους με λιβρέα, μια ποικιλία απ' τα πιο φίνα κρασιά και φαγητά διάφορα, περίφημα γαρνιρισμένα. Κατά τη διάρκεια του γεύματος, ένας από τους αντιπροσώπους της κλίκας που ανέφερα άρχισε να εξυμνεί τις ομορφιές της ζωής κοντά στη θάλασσα, καθώς και τις χαρές των αριστοκρατικών σπορ.
Η αντίθεση ανάμεσα στο γεύμα αυτό και στα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα στους δρόμους της Αθήνας είναι πραγματικά τρομερή...».
Τελικά οι ΗΠΑ μέσω της έκθεσης Πόρτερ έκριναν ότι άξιζε τον κόπο να επενδύσουν πάνω μας. Κι έτσι γεννήθηκε το λεγόμενο Δόγμα Τρούμαν,που συχνά πυκνά μνημονεύουμε και σήμερα όταν γίνεται κουβέντα για ανάπτυξη. “Αναζητούμε ένα νέο Δόγμα Τρούμαν για την Ελλάδα”,έχουν πει.Όπως τώρα έτσι και τότε για να …πέσουν τα “πακέτα σωτηρίας” έπρεπε να υπάρξουν δεσμεύσεις. Διαβάστε ποιες ήταν:
•«Ένας τρόπος αντιμετωπίσεως των προβλημάτων θα ήτο να υπάρξουν, εκτός από μίαν συμβουλευτικήν αποστολήν αντιπροσωπεύουσαν τας Ηνωμένας Πολιτείας, αρκετοί Αμερικανοί και άλλοι ξένοι τεχνικοί, χρησιμοποιούμενοι ως άτομα από την ελληνικήν κυβέρνησιν εις επικαίρους κρατικάς θέσεις (...καίριας εκτελεστικάς θέσεις).
Πρέπει να εγκατασταθή Διεύθυνση Εξωτερικού Εμπορίου υπό την αρχηγίαν ξένου τεχνικού…”
•”Η Αμερικανική Αποστολή πρέπει να δύναται να εξασφαλίζη δια διαφόρων τρόπων ότι γίνεται η καλύτερα δυνατή χρήση της αμερικανικής βοηθείας. Θα πρέπει να έχη την εξουσίαν ως τελευταίον μέτρον να διακόπτη ή να περιορίζη την οικονομικήν βοήθειαν όχι μόνο γενικώς, αλλά και εις την περίπτωσιν οιουδήποτε σχεδίου ή ενεργείας, οσάκις καθίσταται προφανές ότι οι όροι της βοηθείας δεν ετηρήθησαν”.
•”Η Αμερικανική Αποστολή θα πρέπει να συμμετέχη εις την ανάπτυξιν της πολιτικής εσόδων και εξόδων (της ελληνικής κυβερνήσεως). Θα απαιτηθή η εκ μέρους της έγκρισις του προϋπολογισμού πριν ούτος τεθή εν ισχύι.”
•”Το πρόγραμμα εισαγωγών το όποιον θα ετοιμάζεται υπό την επίβλεψιν τής Διευθύνσεως Εξωτερικού Εμπορίου θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνον μετά την έγκρισιν υπό τής αποστολής.»
Σαν σήμερα το 1947 στις ΗΠΑ εγκρίθηκε το περιβόητο Σχέδιο Τρούμαν.Το σχέδιο προέβλεπε τη βοήθεια των κυβερνήσεων Ελλάδας, Τουρκίας και Ιράν να αντιμετωπίσουν τον “επαπειλούμενο κομουνιστικό κίνδυνο”. Ο Τρούμαν είπε πως «εάν η Ελλάδα και η Τουρκία δεν λάμβαναν τη βοήθεια, τότε ήταν αναπόφευκτο να πέσουν στον κομουνισμό κι αυτό θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για όλη την περιοχή».
Στις 10 Μαΐου 1947 το Κογκρέσο ενέκρινε το σχέδιό του. Η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που δόθηκε σε Ελλάδα και Τουρκία ανήλθε στα 400 εκατομμύρια δολάρια.
Όμως το πιο ενδιαφέρον αυτής της ιστορίας είναι το πως φθάσαμε σ΄ αυτό το Σχέδιο.Και είναι ενδιαφέρον για τις “συμπτώσεις” εκείνης της εποχής με τη σημερινή.Όλες αυτές αποτυπώνονται σε μία έκθεση που έγινε γνωστή με το όνομα του συντάκτη της: πρόκειται για την έκθεση Πόρτερ
Με το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου,ο κόσμος είχε πάλι “μοιραστεί”. Η Βρετανία παρέδιδε τα “κλειδιά” του κόσμου στις ΗΠΑ.
Στις αρχές του 1947, ο εμφύλιος κορυφώνεται στην κατεστραμμένη από το πόλεμο Ελλάδα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν στέλνει στην Ελλάδα έναν απεσταλμένο του,τον Πωλ Πόρτερ. Είναι επικεφαλής της “Αποστολής Οικονομικής Έρευνας”. Με απλά λόγια ο Πόρτερ έπρεπε να συντάξει μία έκθεση στην οποία θα αποφαινόταν αν …είμασταν συμφέρουσα επένδυση για τα αμερικανικά συμφέροντα.
Ο Πωλ Πόρτερ χρειάστηκε δυο μήνες για να συντάξει την έκθεσή του. Στις 28 Μαρτίου 1947 την κατέθεσε στη Βουλή των ΗΠΑ. Διαβάστε μερικά αποσπάσματα και ίσως να συμφωνήσετε ότι “η ιστορία κύκλους κάνει”:
•«Υπάρχει μεγάλη ανομοιομορφία εις το βιοτικόν έπίπεδον και τα εισοδήματα ανά την Ελλάδα. Οι κερδίζοντες, δηλαδή οι βιομήχανοι, οι έμποροι, οι κερδοσκόποι και οι μαυραγορίται, διάγουν εν πλούτω και χλιδή, το πρόβλημα δε αυτό ουδεμία κυβέρνησις το αντιμετώπισεν αποτελεσματικώς. Εν τω μεταξύ αι λαϊκαί μάζαι περνούν μίαν αθλίαν ζωή. Οι κερδίζοντες είναι σχετικώς ολίγοι τον αριθμόν και ο συνολικός πλούτος των, περιερχόμενος εις το σύνολον του πληθυσμού θα επέφερεν ελάχιστην βελτίωσιν των γενικών συνθηκών διαβιώσεως. Αλλ' ο πολυτελής τρόπος ζωής των εν μέσω της πτώχειας, συντείνει εις το να εξοργίζη τας μάζας και να υπογραμμίζη την δυστυχίαν των πτωχών”.
•”Υπάρχει εις την χώραν σημαντικόν ποσοστόν συγκεκαλυμμένης ανεργίας, δεδομένου ότι τα 20% του πληθυσμού χρησιμοποιούνται υπό του κράτους ή εξαρτώνται εξ αυτού. Τα χαμηλότατα επίπεδα ζωής των δημοσίων υπαλλήλων, των συνταξιούχων και των άλλων μισθοβιώτων αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα, ο οποίος συμβάλλει εις την πολιτικήν και κοινωνικήν έντασιν που χαρακτηρίζει σήμερον την Ελλάδα”.
•”Ουδέν μέτρον ελήφθη από της απελευθερώσεως δια να δοθή χρήσιμος εργασία εις τους δυναμένους να εργασθούν από το ευρύ αυτό στρώμα του πληθυσμού.
•”Δύο και ήμισυ έτη μετά την απελευθέρωσιν η Ελλάς ευρίσκεται εις μίαν κατάστασιν νεκρώσεως παρά την ουσιαστικήν εξωτερικήν βοήθειαν και την αρμοδίαν εξωτερικήν καθοδήγησιν”.
•”Σημαντικά ποσά ξένου συναλλάγματος εσπαταλήθησαν κατά το παρελθόν έτος [1946] εις εισαγωγάς ειδών πολυτελείας, εις πώλησιν χρυσών λιρών από το κράτος και εις πράξεις επί του νομίσματος εις την μαύρην αγοράν.»

Εκτός από την επίσημη έκθεσή του ο Πωλ Πόρτερ δημοσίευε στο αμερικανικό περιοδικό Κόλιερς (Σεπτέμβριος 1947) τις εντυπώσεις του από την Ελλάδα ως εξής (Σπ. θεοδωρόπουλου, Απ' το δόγμα Τρούμαν στο δόγμα Χούντα, Αθήνα Ι 977, σελ. 64-65):
«Απ' ό, τι μπόρεσα να διαπιστώσω, η κυβέρνηση δεν έχει καμιάν άλλη πολιτική πρακτική από το να ζητάει συνέχεια ξένη βοήθεια για να διατηρεί την εξουσία της και να διασώζει συνέχεια τα προνόμια μιας μικρής κλίκας εμπόρων και τραπεζιτών, οι οποίοι αποτελούν την αόρατη εξουσία στην Ελλάδα.
Η κλίκα αυτή είναι αποφασισμένη να υπερασπίσει με κάθε μέσο τα οικονομικά της συμφέροντα και δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το τι μπορεί να στοιχίσει αυτό στην οικονομία της χώρας. Τα μέλη αυτής της κλίκας επιθυμούν να διατηρήσουν άθικτο ένα φορολογικό σύστημα που τους ευνοεί, με αληθινά σκανδαλώδη τρόπο. Αντιτίθενται στον έλεγχο συναλλάγματος, γιατί αυτό θα τους εμποδίσει να εξάγουν τα κέρδη τους στις τράπεζες του Καΐρου και της Αργεντινής. Δεν διανοήθηκαν ποτέ να επενδύσουν τα κέρδη τους στη δική τους χώρα για να βοηθήσουν στην αναστήλωση της εθνικής οικονομίας.
…Οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι άνθρωποι πολύ ευχαριστημένοι, που μιλάνε πολύ καλά τ' αγγλικά. Είναι πάντοτε πρόθυμοι, όταν πρόκειται να εξυπηρετήσουν την αμερικανική αποστολή για τα δικά τους συμφέροντα. Θυμάμαι ακόμα ένα από τα πιο επίσημα γεύματα ενός από τους σημαντικότερους τραπεζίτες, που με είχε καλέσει στη βίλα του των Αθηνών. Είχε τρεις σερβιτόρους με λιβρέα, μια ποικιλία απ' τα πιο φίνα κρασιά και φαγητά διάφορα, περίφημα γαρνιρισμένα. Κατά τη διάρκεια του γεύματος, ένας από τους αντιπροσώπους της κλίκας που ανέφερα άρχισε να εξυμνεί τις ομορφιές της ζωής κοντά στη θάλασσα, καθώς και τις χαρές των αριστοκρατικών σπορ.
Η αντίθεση ανάμεσα στο γεύμα αυτό και στα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα στους δρόμους της Αθήνας είναι πραγματικά τρομερή...».
Τελικά οι ΗΠΑ μέσω της έκθεσης Πόρτερ έκριναν ότι άξιζε τον κόπο να επενδύσουν πάνω μας. Κι έτσι γεννήθηκε το λεγόμενο Δόγμα Τρούμαν,που συχνά πυκνά μνημονεύουμε και σήμερα όταν γίνεται κουβέντα για ανάπτυξη. “Αναζητούμε ένα νέο Δόγμα Τρούμαν για την Ελλάδα”,έχουν πει.Όπως τώρα έτσι και τότε για να …πέσουν τα “πακέτα σωτηρίας” έπρεπε να υπάρξουν δεσμεύσεις. Διαβάστε ποιες ήταν:
•«Ένας τρόπος αντιμετωπίσεως των προβλημάτων θα ήτο να υπάρξουν, εκτός από μίαν συμβουλευτικήν αποστολήν αντιπροσωπεύουσαν τας Ηνωμένας Πολιτείας, αρκετοί Αμερικανοί και άλλοι ξένοι τεχνικοί, χρησιμοποιούμενοι ως άτομα από την ελληνικήν κυβέρνησιν εις επικαίρους κρατικάς θέσεις (...καίριας εκτελεστικάς θέσεις).
Πρέπει να εγκατασταθή Διεύθυνση Εξωτερικού Εμπορίου υπό την αρχηγίαν ξένου τεχνικού…”
•”Η Αμερικανική Αποστολή πρέπει να δύναται να εξασφαλίζη δια διαφόρων τρόπων ότι γίνεται η καλύτερα δυνατή χρήση της αμερικανικής βοηθείας. Θα πρέπει να έχη την εξουσίαν ως τελευταίον μέτρον να διακόπτη ή να περιορίζη την οικονομικήν βοήθειαν όχι μόνο γενικώς, αλλά και εις την περίπτωσιν οιουδήποτε σχεδίου ή ενεργείας, οσάκις καθίσταται προφανές ότι οι όροι της βοηθείας δεν ετηρήθησαν”.
•”Η Αμερικανική Αποστολή θα πρέπει να συμμετέχη εις την ανάπτυξιν της πολιτικής εσόδων και εξόδων (της ελληνικής κυβερνήσεως). Θα απαιτηθή η εκ μέρους της έγκρισις του προϋπολογισμού πριν ούτος τεθή εν ισχύι.”
•”Το πρόγραμμα εισαγωγών το όποιον θα ετοιμάζεται υπό την επίβλεψιν τής Διευθύνσεως Εξωτερικού Εμπορίου θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνον μετά την έγκρισιν υπό τής αποστολής.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου