Μαζικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις στη Βραζιλία

 

Από το Σάο Πάολο της Βραζιλίας, ο κ. Τσίπρας επισήμανε ότι ένας από τους πρωταρχικούς σκοπούς της επίσκεψης στη χώρα αυτή της νότιας Αμερικής είναι να αξιολογηθεί η εμπειρία για το πώς η Βραζιλία, δέκα χρόνια πριν, κατάφερε, από τα πρόθυρα της κοινωνικής κρίσης, στην οποία, όπως είπε, την είχαν οδηγήσει ακραίες φιλελεύθερες πολιτικές, να οδηγηθεί σε μια συντεταγμένη δημοκρατική έξοδο από την κρίση, με αναδιανομή του πλούτου, την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας και την παραγωγική ανασυγκρότηση. Το μήνυμα, είπε, που πρέπει να βγει είναι πως η πολιτική που εφαρμόζεται στη χώρα μας -ακραία, βάρβαρη, νεοφιλελεύθερη, όπως τη χαρακτήρισε- δεν είναι μονόδρομος αλλά υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις.    Πηγή: tovima.gr , 17/12/2012

Εκατοντάδες χιλιάδες συμμετείχαν στις διαδηλώσεις της περασμένης Δευτέρας, 17 Ιουνίου στη Βραζιλία, τις μεγαλύτερες των τελευταίων 20 ετών. Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις έγιναν στις κυριότερες πόλεις της χώρας που φιλοξενεί φέτος το Κύπελλο Συνομοσπονδιών, του χρόνου το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου και το 2016 τους Ολυμπιακούς Αγώνες. 

Ο συνολικός αριθμός των διαδηλωτών σε εθνικό επίπεδο υπολογίζεται γύρω στο 1.000.000 (250.000 στο Σάο Πάολο, 150.000 στο Ρίο ντε Τζανέιρο). Στην πρωτεύουσα Μπραζίλια περίπου 5000 νεαροί διαδηλωτές κατέλαβαν το λόμπι του Εθνικού Κογκρέσου, ενώ δεκάδες άλλοι σκαρφάλωσαν στην κορυφή του κτιρίου. Διαδηλώσεις έγιναν επίσης στις πόλεις Fortaleza, Vitoria, Maceio, Belem, Salvador, Curitiba, Porto Alegre και Recife.

Οι διαδηλώσεις τις Δευτέρας ήταν το αποκορύφωμα ενός κύματος μικρότερων διαδηλώσεων που αρχικά ξεκίνησε ως απάντηση στην αύξηση των εισιτηρίων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς που εφαρμόζονται από τις τοπικές κυβερνήσεις σε διάφορες πόλεις της χώρας, με κυριότερη το Σάο Πάολο.

Αυτές οι πρώτες διαδηλώσεις οργανώθηκαν ως αντίδραση στη φαινομενικά μικρές αυξήσεις των εισιτηρίων των ΜΜΜ, που κυμαίνονταν στα 5-10 λεπτά ($) ανά εισιτήριο.

Όπως συνέβη και με τις διαδηλώσεις της πλατείας Ταξίμ στην Τουρκία, η βάρβαρη απάντηση της βραζιλιάνικης στρατιωτικής αστυνομίας πυροδότησε πανεθνική οργή. Η άγρια καταστολή είχε ως αποτέλεσμα, στην χώρα-πρότυπο της εγχώριας "Αριστεράς", να ξεσπάσουν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις τουλάχιστον από το 1992, όταν οι Βραζιλιάνοι ξεσηκώθηκαν εναντίον του τότε προέδρου Fernando Collor de Mello.

Οι διαδηλώσεις της Δευτέρας δεν είχαν να κάνουν μόνο με τις αυξήσεις των εισιτηρίων αλλά ήταν μια γενικότερη έκφραση οργής για την ανεξέλεγκτη διαφθορά της κυβέρνησης, τις ελλείψεις σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες, την εκτεταμένη φτώχεια και την κατασπατάληση δισεκατομμυρίων κρατικών κεφαλαίων για την ανέγερση σταδίων για το Κύπελλο Συνομοσπονδιών και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου αντί για τη δημόσια υγεία και παιδεία. Στο επίκεντρο αυτού του κύματος λαϊκής δυσαρέσκειας και οργής βρίσκεται το τεράστιο χάσμα μεταξύ της πλούσιας άρχουσας τάξης και του φτωχού εργαζόμενου λαού της χώρας των 200 εκατομμυρίων κατοίκων, που είναι μια από τις περισσότερο ταξικά πολωμένες του κόσμου.

Τα συνθήματα των διαδηλώσεων της Δευτέρας εξέφραζαν το βαθύ χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στη βραζιλιάνικη εργατικής τάξη και το διεφθαρμένο πολιτικό προσωπικό της χώρας. Ένα πλακάτ έγραφε: "Δεν με αντιπροσωπεύετε", ένα ακόμα σύνθημα που πήρε μεγάλη δημοσιότητα ήταν: "Δεν θέλουμε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Θέλουμε λεφτά για νοσοκομεία και παιδεία".

Η στρατιωτική αστυνομία της Βραζιλίας επιτέθηκε βάναυσα εναντίον των πρώτων διαδηλώσεων στο Σάο Πάολο και στο Ρίο ντε Τζανέιρο με σφαίρες από καουτσούκ και δακρυγόνα. Σημειώθηκαν εκατοντάδες συλλήψεις και τουλάχιστον 100 άτομα τραυματίστηκαν.

Σημειώθηκαν επίσης βίαιες επιθέσεις της αστυνομίας εναντίον δημοσιογράφων. Τουλάχιστον 15 δημοσιογράφοι τραυματίστηκαν από τις επιθέσεις των μπάτσων με πλαστικές σφαίρες, γκλομπ ,δακρυγόνα και σπρέι πιπεριού, κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Όπως καταγγέλλουν οι δημοσιογράφοι οι επιθέσεις εναντίον τους ήταν στοχευμένες. Σύμφωνα με πληροφορίες ένας δημοσιογράφος τραυματίστηκε από ένα αυτοκίνητο της αστυνομίας και ένας ακόμα έχασε την όραση στο ένα του μάτι από πλαστική σφαίρα.

Μόλις έγινε αντιληπτό από την κυβέρνηση ότι η αστυνομική βία φέρνει τα αντίθετα αποτελέσματα, αυξάνοντας την μαζικότητα των διαδηλώσεων η παρουσία της αστυνομίας και στις δύο πόλεις έγινε "πιο διακριτική", με τους διαδηλωτές να φωνάζουν "Τι σύμπτωση δεν υπάρχει αστυνομία, δεν υπάρχει βία".

Στην πόλη Belo Horizonte, ωστόσο, η αστυνομία έστησε φραγμό στον δρόμο που οδηγεί στο γήπεδο Mineirão, όπου γινόταν ο αγώνας Ταϊτή - Νιγηρία. Παρά την υπόσχεση της ηγεσίας της για μη χρήση βίας, η αστυνομία επιτέθηκε με δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες όταν οι διαδηλωτές πλησίασαν τον φραγμό. Μέχρι εκείνη την ώρα η διαδήλωση είχε συμπληρώσει 5 ώρες χωρίς να γίνει το παραμικρό βίαιο επεισόδιο.

Η κυβέρνηση του Partido dos Trabalhadores (PT) που κυβερνά την χώρα τα τελευταία 10 χρόνια, αρχικό υπό τον Luiz Inácio Lula da Silva και σήμερα με τη Dilma Rousseff, η οποία ανέλαβε την προεδρία τον Γενάρη του 2011 επιχείρησε να αμβλύνει τις κοινωνικές εντάσεις, δίνοντας κάποιες στοιχειώδεις κοινωνικές παροχές στους φτωχότερους και υποσχόμενη πως η άνοδος του βραζιλιάνικου καπιταλισμού στην παγκόσμια σκηνή θα φέρει γενική ευημερία για όλο τον πληθυσμό.

Αυτός ο μύθος διαψεύδεται δραματικά τον τελευταίο χρόνο από την οικονομική στασιμότητα και τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό. Η οικονομική ανάπτυξη έχει μειωθεί στο 0,6% στο πρώτο τρίμηνο και βιομηχανική παραγωγή πέφτει, προκαλώντας απολύσεις. Ο επίσημος πληθωρισμός έχει σκαρφαλώσει στο 6,5%, με πολλούς να υποστηρίζουν ότι η πραγματική αύξηση των τιμών είναι η διπλάσια απ' αυτό. Τα επιτόκια ανεβαίνουν, ενώ κράτος και τοπικές κυβερνήσεις έχουν "παγώσει" τις δαπάνες τους. Υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση ότι το λεγόμενο "βραζιλιάνικο θαύμα" βρίσκεται σε τέλμα.

Η διοργάνωση του Κυπέλλου Συνομοσπονδιών που θεωρείται "πρόβα-τζενεράλε" για το Παγκόσμιο Κύπελλο της επόμενης χρονιάς και που για την κυβέρνηση συμβολίζει την είσοδο της Βραζιλίας στο κλαμπ των ισχυρών του 21ου αιώνα, έφερε στην επιφάνεια το χάσμα μεταξύ της "αφήγησης" του πολιτικού κατεστημένου και της σκληρής πραγματικότητας της φτώχειας και των δεινών της νεολαίας και των εργαζομένων.

Η πρόεδρος  Dilma Rousseff επιχείρησε να προβάλει την εικόνα ενός δημοφιλούς ηγέτη που απαντά στη διαφωνία με μετριοπάθεια, δηλώνοντας: "Η Βραζιλία, ξύπνησε μια ισχυρότερη χώρα. Το μέγεθος των διαδηλώσεων της Δευτέρας είναι η απόδειξη της δύναμης της δημοκρατίας μας." Στη πραγματικότητα η άρχουσα τάξη της Βραζιλίας και το πολιτικό της προσωπικό είναι τρομοκρατημένοι από την προοπτική ενός μαζικού κινήματος από τα κάτω που θα εκφράζει τις πραγματικές επιδιώξεις της εργατικής τάξης της χώρας.

Αυτό εκφράστηκε την Τρίτη το βράδυ. Όταν δεκάδες χιλιάδες νεαροί διαδήλωσαν ξανά στους δρόμους του Σάο Πάουλο, "πολιορκώντας" το δημαρχείο της πόλης την ώρα που η Rousseff συναντιόταν στο κοντινό αεροδρόμιο Congonhas με τον προκάτοχό της Lula da Silva, τον υπουργό παιδείας και τον δήμαρχο της πόλης. Υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι παρών στη συζήτηση που προφανώς σχετιζόταν με τη διαχείριση της λαϊκής έκρηξης,  ήταν και ο γνωστός πολιτικός σύμβουλος João Santana.

Η κατάσταση πανικού στην οποία έχει περιέλθει το πολιτικό κατεστημένο αντανακλάται στις αντιδράσεις της κυβέρνησης απέναντι στην κλιμάκωση των διαδηλώσεων. Ενώ αρχικά οι τοπικές αρχές που ήταν υπεύθυνες για τις αυξήσεις των εισιτηρίων, δήλωναν πως οι αυξήσεις ήταν αδιαπραγμάτευτες και αποκαλούσαν "βάνδαλους" τους διαδηλωτές, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρενέβη καταθέτοντας στο Κογκρέσο νομοσχέδιο που προέβλεπε μείωση των τελών για τα ΜΜΜ, επιχειρώντας έτσι να ανακόψει το κύμα της λαϊκής οργής.

Όπως και άλλα μαζικά κινήματα διαμαρτυρίας που είχαν ξεσπάσει στη Βραζιλία τα τελευταία χρόνια, έτσι και αυτό είναι, προς το παρόν χωρίς συγκεκριμένη ηγεσία ή πρόγραμμα. Αρχικά οι διαμαρτυρίες ονομάστηκαν "Κίνημα για τα δωρεάν εισιτήρια" (κάτι σαν το εγχώριο "δεν πληρώνω"¨) που τάσσεται υπέρ των δωρεάν δημόσιων μεταφορών και είχε οργανώσει διάφορες διαμαρτυρίες τα τελευταία χρόνια, με μικρή συμμετοχή. Φέτος όμως προέκυψε η αύξηση των εισιτήριων και η γενικότερη λαϊκή οργή, δίνοντας άλλη διάσταση σε αυτές τις διαμαρτυρίες.

Είναι αξιοσημείωτο πως τα ελεγχόμενα από το κυβερνών κόμμα βραζιλιάνικα συνδικάτα δεν έχουν παίξει κανένα αξιοσημείωτο ρόλο στις διαδηλώσεις.

Πηγή: World Socialist Web Site