Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013

"Όχι πάλι ανθρώπινο λάθος" - Πως γίνονται οι έρευνες για τα ατυχήματα στο στρατό σε ΗΠΑ - Ευρώπη

Γράφει ο
Κωνσταντίνος Σταραντζής
Δικηγόρος LLM

Φαντάζει άραγε οξύμωρο σε μια περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης, να περιμένει κανείς από την Πολιτεία ή το ΥΠΕΘΑ να ασχοληθούν ουσιαστικά με τα αίτια της απώλειας ενός Στρατιώτη, μιας ακόμη ανθρώπινης ζωής της στρατιωτικής οικογένειας, που με τόσο δραματικό τρόπο έφυγε από κοντά μας σήμερα το πρωί κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του;
Αλήθεια, πόσοι εξ ημών πιστεύουν, πως οι έρευνες για τα αίτια του  ατυχήματος της ανατροπής του μοιραίου Μ-113 μπορούν να έχουν ουσιαστικές πιθανότητες επιτυχίας; Και με τον όρο επιτυχία εννοώ, όχι την αυτεπάγγελτη προανακριτική διαδικασία στο πλαίσιο του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα η οποία ακολουθεί τυπικά ένα τόσο μοιραίο ατύχημα και η οποία αποσκοπεί στην αναζήτηση της ουσιαστικής αλήθειας με όρους και επιστημολογική προσέγγιση του περασμένου αιώνα. Αντιθέτως, με τον όρο επιτυχία, εννοώ την ουσιαστική και σύγχρονη διερεύνηση του ατυχήματος για την διαπίστωση των αιτιών που οδήγησαν σ’ αυτό και την αφομοίωση των διδαγμάτων που προέκυψαν από τη διαδικασία αυτή, με σκοπό την βέλτιστη πρακτική και την προστασία της ανθρώπινης ζωής στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνονται στις εκάστοτε ασκήσεις αλλά και τις εν γένει δραστηριότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και για το εν γένει αξιόμαχο, θα πρέπει ν’ αποτελέσουν πηγή προβληματισμού, αλλά και πεδίο αλλαγής και δημιουργίας για τους αρμοδίους. Εάν θέλουμε Ένοπλες Δυνάμεις σύγχρονες, συγκροτημένες και αποτελεσματικές τότε χρειάζεται θάρρος ν’ αλλάξουμε τις πεπαλαιωμένες πρακτικές και τις αντιλήψεις που μαστίζουν το στράτευμα και απαξιώνουν την ασφάλεια και εν τέλει την ίδια την ανθρώπινη ζωή.

Τα κατά καιρούς πορίσματα διαφόρων ατυχημάτων δεν δημοσιοποιούνται ποτέ, αφού τεχνηέντως πάντα χαρακτηρίζονται ως απόρρητα, με αποτέλεσμα την μηδενική εισφορά τους στην εν γένει ασφάλεια, αλλά και στην ίδια την Δικαιοσύνη. Να περιμένουμε να συμβεί το ίδιο και αυτήν την φορά; Υπαίτιος του ατυχήματος να είναι μήπως ο Διοικητής του Τάγματος Πεζοναυτών; Ο αρχηγός πληρώματος του τεθωρακισμένου οχήματος, ή μόνο ο άτυχος νέος που θυσίασε τη ζωή του για την Πατρίδα εν καιρώ ειρήνης; Και άραγε γιατί; Για παν ότι έπραξαν ή παρέλειψαν να πράξουν; Για πόσο ακόμη άτυχα θύματα θα θυσιάζονται επ’ ονόματι των τύπων, της σκοπιμότητας και μιας διαστρεβλωμένης αντίληψης περί εθνικής ασφάλειας και δημοσίου συμφέροντος; Πόσο και τι θα χρειαστεί για ν’ αντιστραφεί η ανόητη και μονοδιάστατη αυτή αντίληψη του σ’ ένα σύνθετο περιβάλλον, όπως οι Ένοπλες μας Δυνάμεις;

Η πραγματικότητα είναι μάλλον ζοφερή. Η διαδικασία της διερεύνησης κινητοποιείται κάθε φορά σε αντίστοιχα ατυχήματα και ακολουθώντας μια λογικοφανή, αλλά καθόλου λογική, αλληλουχία γεγονότων καταλήγει δίχως άλλο στο εύκολο θύμα: «το ανθρώπινο λάθος». Διερευνήσεις που διεξάγονται, αλλά που κανείς δεν μπορεί να λάβει γνώση σε ποιες μεθοδολογίες και σε ποια ποιοτικά κριτήρια βασίζονται, πορίσματα που εκ του χαρακτηρισμού τους ως απόρρητα ουδείς μπορεί να λάβει γνώση του περιεχομένου τους, όχι μόνο δεν εισφέρουν στην ασφάλεια και την προστασία της ανθρώπινης ζωής, αλλά αντίθετα την απαξιώνουν και αποτελούν προσκόμματα στην ίδια τη λειτουργία της Δικαιοσύνης.

Και όμως η αντίληψη αυτή, η οποία μάλλον την πραγματικότητα αντικατοπτρίζει, δεν μπορεί παρά να είναι ανεπαρκής εν έτη 2013. Αρκεί να κατανοήσουμε τις αλλαγές που διαδραματίζονται γύρω μας. Ο Αμερικανικός Στρατός έχει από καιρό δημιουργήσει αυτόνομο Κέντρο Ασφαλείας, στον δικτυακό τόπο του οποίου εμφανίζει κάθε έτος το - βαρύνουσας σημασίας - μήνυμα του εκάστοτε Αρχηγού του κάθε κλάδου μέσω του οποίου καθίσταται σαφής η βούληση του τελευταίου στην εμμονή σχετικά με την Ασφάλεια. Αποδεικνύοντας έτσι και έμπρακτα τόσο στα ένστολα στελέχη αλλά και στην λοιπή κοινωνία την προσκόλληση στην πρόοδο χωρίς να παραλείπει να αποδεικνύει στους επίδοξους «εχθρούς» την συνεπή παρακολούθησης της σύγχρονης ακαδημαϊκής σκέψης.

Δυστυχώς, δεν βρήκα πουθενά στο διαδίκτυο ανάλογη δήλωση του Αρχηγού του ΓΕΣ, αλλά ούτε και σχετικό δικτυακό τόπο. Μήπως πολύ απλά γιατί δεν υπάρχουν;

Νομίζω, πως ήρθε ο καιρός πλέον για ουσιαστική αλλαγή και όχι για περαιτέρω πομφόλυγες. Οι εποχές έχουν μεταβληθεί και θα πρέπει το ΥΠΕΘΑ ν’ αλλάξει αρχίζοντας με τον αποχαρακτηρισμό των πορισμάτων των ατυχημάτων από τον βαθμό απορρήτου, παραδίδοντάς τα στην δημοσιότητα με τις αντίστοιχες συστάσεις ασφαλείας, επιφυλασσόμενο φυσικά για τις λεπτομέρειες εκείνες που πράγματι μπορεί να αποτελέσουν ευαίσθητες πληροφορίες και δύνανται να προκαλέσουν βλάβη στην εθνική ασφάλεια και την προάσπισή της.
Μήπως το ίδιο δεν κάνουν κι άλλοι Ευρωπαϊκοί Στρατοί; Ας αρχίσει λοιπόν η αλλαγή από το συγκεκριμένο ατύχημα και ας είναι ο αδικοχαμένος εκλιπών Πεζοναύτης και οι δυστυχείς γονείς του οι πρώτοι Έλληνες πολίτες που θα δικαιωθούν. Για να θρηνήσουν στο μέλλον λιγότεροι γονείς και προς θεού ποτέ ξανά για τις ίδιες αιτίες. Αλήθεια θα μπορέσει κανείς να τις βρεί; Γνωρίζει πως γίνεται αυτό; Και θα μπορέσει να τις αποκαλύψει; «Θαρσείν χρή ταχ' αύριον έσετ΄ άμεινον…»
ΠΗΓΗ ONALERT

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου