Συλλογική άμυνα του ΝΑΤΟ στις κυβερνο-επιθέσεις

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΔΕΜΙΡΗΣ

Την ενίσχυση των μέτρων προστασίας των κρατών- μελών του ΝΑΤΟ ενάντια σε κυβερνο-επιθέσεις, εν μέσω οικονομικής λιτότητας, επιχειρεί να προωθήσει η Ατλαντική Συμμαχία. Οπως αναδείχτηκε στην πρόσφατη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, στόχος της Συμμαχίας είναι η ενίσχυση της δυνατότητας αντίδρασης των κρατών-μελών σε περιπτώσεις κυβερνο-επίθεσης, που αποτελεί τη νέα μεγάλη απειλή.

Η άμυνα ενάντια σε κυβερνο-επιθέσεις αποτελεί το πλέον σημαντικό μελλοντικό διακύβευμα για τον Οργανισμό, τόσο από πλευράς θωράκισης των αποστολών του ίδιου του ΝΑΤΟ, όσο και από πλευράς παροχής συνδρομής στα κράτη-μέλη, τα οποία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν παρόμοια επίθεση.
Επί της αρχής, υπάρχει συναίνεση για την ανάγκη προώθησης τους εγχειρήματος. Ωστόσο, η οικονομική κρίση αλλά και βασικά θέματα εθνικής κυριαρχίας έχουν διχάσει τα κράτη-μέλη σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου. Ορισμένα κράτη επιθυμούν το ΝΑΤΟ να διαθέτει ίδια μέσα, κατά το πρότυπο του αμερικανικού συστήματος Awaks, ώστε να μπορεί να παράσχει συνδρομή στα κράτη- μέλη σε περίπτωση ανάγκης. Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία αντιδρούν, καθώς δεν επιθυμούν να αυξηθεί η χρηματοδότηση που παρέχουν στον Οργανισμό.
Εκτός των δισταγμών σχετικά με το κόστος του προγράμματος, ιδιαίτερα ευαίσθητη είναι και η φύση των πληροφοριακών συστημάτων που άπτονται της άμυνας. Αποτέλεσμα είναι τα κράτη-μέλη να διστάζουν να παράσχουν πρόσβαση σε τρίτους στα συστήματα αυτά. Ετσι η συμβιβαστική λύση που προωθείται ενόψει των αποφάσεων του Οκτωβρίου είναι η δραστηριοποίηση δύο ομάδων «ταχείας αντίδρασης» που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο του Οργανισμού σε ενδεχόμενη κυβερνο-επίθεση όχι μόνο εναντίον του ΝΑΤΟ, αλλά και εναντίον κάποιου κράτους-μέλους. Εναλλακτικά, προτείνεται και ενεργοποίηση των εθνικών υποδομών άμυνας ενάντια σε κυβερνο-επίθεση προς συνδρομή πληττόμενου συμμάχου.
Πάντως, πρόσθετο εμπόδιο είναι η επέκταση της έννοιας της συλλογικής άμυνας. Δηλαδή, ακόμη και αν επιτευχθεί ομοφωνία για την περίπτωση στην οποία ενδεχόμενη κυβερνο-επίθεση πλήττει στρατιωτικούς στόχους, τα κράτη-μέλη εκφράζουν επιφυλάξεις για την εφαρμογή της αρχής της συλλογικής άμυνας αν πλήττονται μη στρατιωτικοί στόχοι.
Η κυβερνο-άμυνα είναι και θα πρέπει να παραμένει εθνική αρμοδιότητα, αλλά η διακρατική συνεργασία είναι επιβεβλημένη. Στο πλαίσιο αυτό, 23 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ έχουν υπογράψει με τον Οργανισμό, κατά το τελευταίο έτος, μνημόνια συνεργασίας με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών και τον ορισμό συγκεκριμένων τομέων συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών και του ΝΑΤΟ.
Επίσης, έχουν οριστεί επαφές επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα (πολιτικό, επιχειρησιακό και τεχνικό). Αγκάθι όμως παραμένουν οι έντονες πιέσεις για αλλαγή στάσης που δέχονται η Ελλάδα, η Ισλανδία, η Κροατία, το Λουξεμβούργο και η Σλοβενία, οι οποίες δεν έχουν προς το παρόν αποφασίσει τη συμμετοχή τους σε αντίστοιχα μνημόνια.    ΠΗΓΗ ΗΜΕΡΗΣΙΑ