«Νύχτες που μύριζαν θάνατο» Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πανοπτικόν και θα το βρείτε στις Ακυβέρνητες Πολιτείες

Ακυβέρνητες Πολιτείες: Αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα βιβλίου & εντύπου

Με ιδιαίτερη χαρά υποδεχτήκαμε στις Ακυβέρνητες Πολιτείες τη γαλλική μετάφραση του πολύ αγαπημένου βιβλίου «Νύχτες που μύριζαν θάνατο» του Κ. Δεσποινιάδη, Εκδόσεις Πανοπτικόν.
Η γαλλική μετάφραση έχει τίτλο «Nuits qui exhalaient la mort». Το βιβλίο, που αποτελεί συνεργασία των εκδόσεων ΟΥΑΠΙΤΙ και των εκδόσεων Πανοπτικόν, μετέφρασε η Christine Frat.

Για το βιβλίο έγραψαν:

«Δεν περισπάται, ούτε μηρυκάζει ανούσιες εξομολογήσεις. Δείχνει περισσότερο ομιλητικές σκιές και εσωτερικά τοπία, παρά εικόνες που δεν έχουν προλάβει να αποκτήσουν νόημα. Αμέσος φιλολογικός πρόγονος: ο Κώστας Καρυωτάκης των ακαριαίων εκείνων πεζών. Η ακριβολογία των αποτυπώσεων αποδίδει ασφαλώς κι εδώ καρπούς. Πρόσωπα και πράγματα των ονείρων αποκτούν ένα είδος έμμεσης υλικότητας. Ο Κώστας Δεσποινιάδης (1978) κερδίζει το στοίχημα της λειτουργικής έκφρασης, αποβάλλοντας σταθερά τα εντελώς περιττά κειμενικά βάρη. Τα μικρά κείμενα του τρίτου αυτού βιβλίου του παραπέμπουν εν ολίγοις στη σχολή του ευθύβολου μινιμαλισμού. Εστω δείγμα οι τρεισήμισι αράδες της «Ερώτησης»: «Ηρθες ένα βράδυ ξαφνικά και με ρώτησες: «Ανθος που δεν ανθεί για εμάς, υπάρχει;». Και σου είπα ψιθυριστά: «Υπάρχει• όπως η σφαίρα που δεν σκοτώνει εμάς»».

Γιώργος Βέης, Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας, 1-10-2011

«Είχα σκοπό να ξεκινήσω αυτό το review γράφοντας διάφορες σαχλαμάρες όπως συνήθως. Μόλις τελείωσα όμως την ανάγνωση του μικρού αυτού τόμου, διαπίστωσα ότι η διάθεσή μου είχε αλλάξει πέρα για πέρα. Κι εδώ που τα λέμε, δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά… Από τις πρώτες κιόλας γραμμές, το αφηγηματικό ύφος της γραφής κάνει το χρόνο να ρέει αβίαστα, γεννώντας αδιάκοπα εικόνες που εντάσσουν τον αναγνώστη σε μια ατμόσφαιρα μυστήρια, μα συνάμα και τόσο οικεία. Η πλειονότητα των λίαν σύντομων κειμένων αναφέρεται στη νύχτα και τα υπαρξιακά της καμώματα: Μοναχικές διαδρομές που καταλήγουν σε αλλόκοτες καταστάσεις, απαγορευμένοι στοχασμοί, εφιάλτες που αναστατώνουν την ψυχική ηρεμία κι ένα περίεργο συναίσθημα να τριγυρίζει ανάμεσα στις λέξεις… Όλα μοιάζουν μετέωρα, ημιτελή, ένα βήμα πριν τη συντριβή, η οποία όμως ποτέ δεν σφραγίζεται – συνεχώς προμηνύεται μοιάζοντας εύλογη και εγγενής, αναπόφευκτη συνέπεια κάθε δυνατής αλληλουχίας γεγονότων. Άλλοτε κάπως απαισιόδοξα, άλλοτε σχεδόν μοιρολατρικά, η αποδοχή του θανάτου μπολιάζει αδιαμαρτύρητα και την πιο ασήμαντη λεπτομέρεια. Παρόλα αυτά, ακόμα και οι πλέον βασανιστικές όψεις της πραγματικότητας –όπως η ματαίωση ή η αδυνατότητα επιλογής- δίνονται με μια ασύλληπτη τρυφερότητα, υπενθυμίζοντας έτσι πως ακόμα κι αν δεν υπάρχει προοπτική –ίσως μάλιστα ιδιαίτερα σε αυτές τις περιπτώσεις – σημασία έχει το δημιουργικό άφημα στα πάθη. Προτείνεται ανεπιφύλακτα η παράλληλη ανάγνωση με το «Φραντς Κάφκα. Ο ανατόμος της εξουσίας» από τον ίδιο συγγραφέα και εκδοτικό οίκο».

 περιοδικό Αντίδοτο, τεύχος 5, άνοιξη 2011

«{Ο Κώστας Δεσποινιάδης μέσα από τις εκδόσεις «ΠΑΝΟΠΤΙΚΟΝ» (www.panopticon.gr) και το ομότιτλο περιοδικό που διευθύνει, προσπαθεί να ασκήσει μια συνολική κριτική στην επικρατούσα απάτη. Ο ίδιος, σε συνέντευξή του, μου το έχει συμπυκνώσει στην εξής φράση : «ολική αντιπαράθεση με το κυρίαρχο φαντασιακό». Τα δυο προηγούμενα βιβλία του (που τα έχω παρουσιάσει εδώ στον «ΟΡΦΕΑ»), «Φραντς Κάφκα – ο ανατόμος της εξουσίας» και «Πόλεμος και ασφάλεια – σχόλια στην εποχή της αντιτρομοκρατικής υστερίας», μας δίνουν ακριβώς το στίγμα του και την οπτική του, όπως βέβαια και το ίδιο το «ΠΑΝΟΠΤΙΚΟΝ» (εκδόσεις και περιοδικό).
Οι «Νύχτες που μύριζαν θάνατο»(ΠΑΝΟΠΤΙΚΟΝ, 2010) είναι το νέο του βιβλίο, στο  οποίο συγκεντρώνει 18 κείμενά του που πρωτοδημοσιεύτηκαν σε γνωστά λογοτεχνικά περιοδικά («ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ», «ΕΝΕΚΕΝ», «ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ») την περίοδο 2001 – 2010. Όλα τα κείμενα είναι μικρά, το βιβλίο του δεν ξεπερνά τις 40 σελίδες, αλλά επειδή, όπως θα ξέρετε, ουκ εν τω πολλώ το ευ, το “βιβλιαράκι” του Δεσποινιάδη λέει πολύ περισσότερα από ογκώδη βιβλία, τα οποία περιέχουν πολλά μηδενικά στον αριθμό των σελίδων τους, απλώς για να μας τα θυμίζουν με το περιεχόμενό τους.
Το όλο σκηνικό στα κείμενα είναι ονειρικό(μια και «το όνειρο είναι μια δεύτερη ζωή», όπως διαβάζουμε σ’ ένα μότο μέσα στο βιβλίο) κι επικρατεί μια παγωμένη σκοτεινή ατμόσφαιρα, χαρακτηριστικά εξάλλου είναι και τα “τοπία του” : στενά και σκοτεινά δρομάκια – ερημικοί χωματόδρομοι – μοναχικά γραφεία και δωμάτια. Όλες οι ιστορίες σχεδόν διαδραματίζονται τη νύχτα, εντείνοντας το όλο φοβικό κλίμα, αφού τα κυρίαρχα αισθήματα που σε κυκλώνουν είναι η ανησυχία, ο φόβος, η μοναξιά, ο θάνατος, η θλίψη και το πένθος. Οι τίτλοι, δεν ξέρω αν δείχνουν άμεσα και το περιεχόμενό τους, αλλά πάντως, μερικοί, προϊδεάζουν : «Ό,τι κι αν κάνουμε θα μας διώξουν», «Κηλίδες αίματος», «Μεγάλη Παρασκευή».
Μερικές ιστορίες θα τις έλεγα και παράδοξες, κι έτσι είναι, αφού κάποιες συμβαίνουν στον ύπνο, είναι όνειρα. Αλλά οι αλήθειες τους είναι πέρα για πέρα ρεαλιστικές, όπως αποτυπώνονται, ενδεικτικά, σε κάποιες φράσεις : «κλάματα δεν γενούν μονάχα οι τάφοι» – «από πού μπήκε τόση ερημιά στη ζωή μας;»  – «ο θάνατος βασιλεύει εκ των πραγμάτων».
Στη θεματολογία των τίτλων και των ιστοριών του έχουν καθοριστικό ρόλο τα πουλιά (5 τίτλοι), από το αινιγματικό «Κελάιδισμα», ως το κορυφαίο και συγκινητικό «Σπουργίτι». Κι αφού διαβαστούν συνδυαστικά τα «Οι κυνηγοί» κι  «Ο τσαλαπετεινός», φτάνουμε στο «Μαύρο πουλί» του τέλους, στην τελευταία, κυριολεκτικά, λέξη.

Συναντήστε διαδυκτιακά  τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» στο: http://akybernitespoliteies.org/

Γνωρίστε μας : Αλεξάνδρου & Σβώλου 28 στη Θεσσαλονίκη