Ο πρόεδρος του Νότιου Σουδάν Σάλβα Κλιρ
Την ώρα που οι χώρες της ανατολικής Αφρικής συμμετέχουν στη σύνοδο κορυφής σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της βίας στο Νότιο Σουδάν και ο ΟΗΕ αποφασίζει να διπλασιάσει την ειρηνευτική του δύναμη, οι φόβοι για διολίσθηση σε εμφύλιο φουντώνουν ολοένα και περισσότερο.
Στην ουσία πρόκειται για μια μάχη εξουσίας στο Νότιο Σουδάν, με υπόβαθρο τα πολιτικά και οικονομικά προβλήματα της χώρας. Επιμέλεια: Ευαγγελία Ασημακοπούλου TVXS
Το 2011, όταν το Νότιο Σουδάν αποσχίστηκε από το βορρά για να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Πολισμού, περιέγραψε τη χώρα ως ένα τραυματισμένο πλάσμα που δεν θα μπορούσε να «περπατήσει». «Η χώρα μας, όπως είναι σήμερα, είναι ένα τετράποδο ζώο, αλλά τα πόδια του είναι σπασμένα», δήλωσε ο Τζοκ Μαντούτ σε ένα ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το Al Jazeera.
«Το πρώτο τμήμα (πόδι) κάθε κυβέρνησης είναι μια κυβέρνηση στρατιωτικά πειθαρχημένη. Έχουμε παρόμοια προβλήματα με τον στρατό μας. Αυτό είναι το σπασμένο τμήμα-πόδι. Έχουμε τη κοινωνία των πολιτών που είναι πολύ αδύναμη. Το τρίτο τμήμα είναι η παράδοση των υπηρεσιών. Είναι πολύ δύσκολο να παρέχεις ασφάλεια. Το τέταρτο είναι η πολιτική ενότητα. Είχαμε πολιτική ενότητα κατά τις μέρες που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος, το οποίο οδήγησε στην ανεξαρτησία. Σήμερα, μετά το δημοψήφισμα έχουμε ήδη δυσκολίες στη τάξη μας. Μέχρι τώρα το ζώο στέκεται σε τέσσερα στραβά πόδια. Εάν δεν διορθώσουμε αυτά τα πόδια, το μέλλον μας προβλέπεται πολύ δύσκολο».
Η παραπάνω ζοφερή εκτίμηση ενισχύεται από την αποκάλυψη που έγινε πριν λίγες ημέρες πως ο πρόεδρος του Νοτίου Σουδάν Σάλβα Κλιρ, απέτρεψε μια απόπειρα πραξικοπήματος. Το πραξικόπημα οργανώθηκε από μια δυσαρεστημένη στρατιωτική φατρία, προσκείμενη στον πρώην αντιπροέδρο Ριέκ Μαχάρ, ο οποίος ήταν ανάμεσα στους απολυμένους του υπουργικού συμβουλίου, από τον πρόεδρο του Νοτίου Σουδάν, το περασμένο Ιούλιο. Σημειώνεται πως ο πρόεδρος Σάλβα Κλιρ και ο Ριέκ Μαχάρ, είναι πρώην αντάρτης και ανώτερα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος «Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν» (SPLM), το οποίο οδήγησε το Νότιο Σουδάν, μετά τα 22 χρόνια εμφυλίου, στην ανεξαρτησία του.
Η βία που ξέσπασε στις 15 Δεκεμβρίου, στις ανατολικές περιοχές της χώρας συνεχίζεται έως σήμερα με αμείωτη ένταση. Οι νεκροί είναι χιλιάδες, όμως ο ακριβής αριθμός παραμένει άγνωστος. Ακόμη 90.000 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 58.000 είναι πρόσφυγες, εγκατέλειψαν τις εστίες τους, καταφεύγοντας σε κτίρια των Ηνωμένων Εθνών στη Τζούμπα.
Πολλοί παρατηρητές είχαν προβλέψει ότι ο Σάλβα Κλιρ θα αντιμετώπιζε δυσκολίες μετά τη ρήξη με τον Μαχάρ, ενώ νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Μαχάρ κατήγγειλε τη δικτατορική συμπεριφορά του Κλιρ, αποκαλύπτοντας διχόνοιες εντός του κόμματος SPLM με σκοπό τον κατακερματισμό του.
Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου, οι πραξικοπηματίες απελευθερώθηκαν μια μέρα μετά την απόπειρα τους και κατά τη διάρκεια συνάντησης του κόμματος SPLM στη Τζούμπα. Μετά το συμβάν, σύμφωνα με δηλώσεις, άγνωστος πυροβόλησε στον αέρα και εξαφανίστηκε ενώ προηγουμένως δέχτηκαν επίθεση τα κεντρικά γραφεία του στρατού, κοντά στο πανεπιστήμιο της Τζούμπα.
Ο Σάλβα Κλιρ μπορεί να ισχυρίζεται πως η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη έλεγχο, ωστόσο οι αρχές κινήθηκαν πολύ γρήγορα στην απαγόρευση κυκλοφορίας μετά το σούρουπο και έως την αυγή, γεγονός που σημαίνει πως οι πραξικοπηματίες έχουν προκαλέσει πραγματικό πανικό. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Σάλβα Κλιρ απευθύνθηκε στο έθνος με πλήρη στρατιωτική ενδυμασία, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος. «Η κυβέρνησή σας, έχει διαμορφώσει τα ιδανικά της δημοκρατίας τόσο στο κόμμα όσο και στη κυβέρνηση και εγώ ποτέ δεν θα παρεκκλίνω από αυτά τα ιδανικά, ανεξάρτητα από το κόστος. Το SPLM είναι πλήρως προσηλωμένο στην ειρηνική και δημοκρατική μεταβίβαση της εξουσίας και δεν θα επιτρέψει ποτέ η πολιτική δύναμη να μετατραπεί σε βία», δήλωσε ο Κλιρ.
Όμως οι πολιτικοί του αντίπαλοι θα διαφωνήσουν. Το σύνταγμα του Νοτίου Σουδάν, που θεσπίστηκε με απόφαση του SPLM, δίνει στο πρόεδρο μεγάλης έκτασης εξουσίες, συμπεριλαμβανομένης της απόλυσης εκλεγμένων κυβερνητών της χώρας και στις 10 πολιτείες του έθνους, αλλά και να επιλέξει ο ίδιος τα μέλη του κοινοβουλίου. Το περασμένο Φεβρουάριο με προεδρική απόφαση, πάνω από 100 στρατηγοί συνταξιοδοτήθηκαν σε μια προσπάθεια αναδιοργάνωσης του στρατού, εντούτοις η κίνηση αυτή δεν εντυπωσίασε.
«Ο Κλιρ δεν έγινε δεκτός από μια ομάδα με επικεφαλής το πρώην αντιπρόεδρο του, ο οποίος νομίζει πως έχει εκτραπεί από το όραμα του κόμματος», δήλωσε στο Al Jazeera ένας δημοσιογράφος του Νοτίου Σουδάν ο οποίος αρνήθηκε να κατονομαστεί φοβούμενος αντίποινα.
Η νέα κρίση προσθέτει μια σειρά από προβλήματα που το Νότιο Σουδάν, το νεότερο κράτος του κόσμου, αντιμετωπίζει και έχει κάνει ελάχιστα έως και τίποτα για την επίλυση τους.
Η διαδεδομένη διαφθορά
Η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη και φτάνει σε επίπεδο υπουργών. Το περασμένο Αύγουστο, μια έρευνα έφερε στο φως 11.000 ψεύτικα ονόματα σχετικά με την αστυνομική μισθοδοσία και 16.000 ακόμα θεωρούνται ύποπτα. Οι καταγγελίες για διαφθορά έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν η διοίκηση του Κλιρ είναι ικανή να λογοδοτήσει σε θέματα δημοσίων δαπανών.
Παρά τις μεγάλες ελπίδες ότι η απόσχιση επρόκειτο να παράσχει μια ευκαιρία για διαρκή ειρήνη, το Νότιο Σουδάν συνεχίζει να κυριαρχείται από βία. Η χώρα είναι γεμάτη με αυτόματα όπλα, πολλά στα χέρια αμάχων και των δυνάμεων ασφαλείας που κατηγορούνται για έλλειψη πειθαρχίας. Το περασμένο Οκτώβριο σε μια επίθεση με πυροβόλα όπλα σε ένα απομακρυσμένο μέρος της πολιτείας Τζονγκι, οι αντάρτες σκότωσαν τουλάχιστον 41 ανθρώπους και τραυμάτισαν δεκάδες. Οι αντάρτες είναι πιστοί στον αρχηγό της πολιτοφυλακής Ντέιβιντ Για Για και πρώην συνταγματάρχη του στρατού του Νοτίου Σουδάν. Ο Ντέιβιντ Για Για επαναστάτησε εναντίον του Τζούμπα, αφού απέτυχε να κερδίσει μια κοινοβουλευτική έδρα στις τελευταίες εκλογές κατηγορώντας το κυβερνών κόμμα για νοθεία της ψηφοφορίας.
Το Νότιο Σουδάν έχει επίσης να βελτιώσει τις σχέσεις του με το Σουδάν, το οποίο κατηγορεί για υποστήριξη προς τον Ντέιβιντ Για Για. Ακόμη ένας λόγος να βελτιωθούν οι σχέσεις των δύο κρατών είναι η ανάγκη του Νοτίου Σουδάν για αγωγούς που θα μεταφέρουν αργό πετρέλαιο, καθώς είναι η μοναδική πηγή χρημάτων στα ταμεία του κράτους. Τα δύο έθνη διαπληκτίζονται για τη δράση των ανταρτών στο Γαλάζιο Νέιλο και τα κράτη του Νοτίου Κορντοφάν, με το Σουδάν να κατηγορεί το νότιο γείτονα της για ενίσχυση των ανταρτών.
Το ερώτημα της περιοχής Αμπέι
Στην πραγματικότητα όμως η πραγματική μάχη βρίσκεται στη περιοχή Αμπέι, μια απομονωμένη περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο, που βρίσκεται ανάμεσα στο Σουδάν και το Νότιο Σουδάν και διεκδικείται και από τα δύο κράτη. Μια λύση θα έφερνε το δημοψήφισμα που είχε αποφασιστεί να διεξαχθεί, ωστόσο λόγω διαφωνιών αναβλήθηκε. Τον Οκτώβριο η Ντίνκα που έχει στενούς δεσμούς με το Νότιο Σουδάν, σε ένα ανεπίσημο δημοψήφισμα, όμως η Αραβική Μισερία που είναι κοντά στο Σουδάν και οι πολίτες της χρησιμοποιούν τη περιοχή Αμπέι για να βοσκούν τα ζώα τους, δεν έλαβε μέρος. Και οι δύο χώρες δεν εγκρίνουν το δημοψήφισμα αφήνοντας το ερώτημα της περιοχής άλυτο.
Για πολλούς πολίτες του Νοτίου Σουδάν που ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της ανεξαρτησίας, το μεγαλύτερο ερώτημα είναι το πώς η χώρα τους μπορεί να προχωρήσει, ενώ πολλοί θα συμφωνήσουν με τον πρώην υπουργό Τζοκ Μαντούτ Τζοκ, ότι μέχρι να διορθωθούν τα στραβά πόδια της χώρας, το μέλλον θα είναι ζοφερό.
«Το πρώτο τμήμα (πόδι) κάθε κυβέρνησης είναι μια κυβέρνηση στρατιωτικά πειθαρχημένη. Έχουμε παρόμοια προβλήματα με τον στρατό μας. Αυτό είναι το σπασμένο τμήμα-πόδι. Έχουμε τη κοινωνία των πολιτών που είναι πολύ αδύναμη. Το τρίτο τμήμα είναι η παράδοση των υπηρεσιών. Είναι πολύ δύσκολο να παρέχεις ασφάλεια. Το τέταρτο είναι η πολιτική ενότητα. Είχαμε πολιτική ενότητα κατά τις μέρες που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος, το οποίο οδήγησε στην ανεξαρτησία. Σήμερα, μετά το δημοψήφισμα έχουμε ήδη δυσκολίες στη τάξη μας. Μέχρι τώρα το ζώο στέκεται σε τέσσερα στραβά πόδια. Εάν δεν διορθώσουμε αυτά τα πόδια, το μέλλον μας προβλέπεται πολύ δύσκολο».
Η παραπάνω ζοφερή εκτίμηση ενισχύεται από την αποκάλυψη που έγινε πριν λίγες ημέρες πως ο πρόεδρος του Νοτίου Σουδάν Σάλβα Κλιρ, απέτρεψε μια απόπειρα πραξικοπήματος. Το πραξικόπημα οργανώθηκε από μια δυσαρεστημένη στρατιωτική φατρία, προσκείμενη στον πρώην αντιπροέδρο Ριέκ Μαχάρ, ο οποίος ήταν ανάμεσα στους απολυμένους του υπουργικού συμβουλίου, από τον πρόεδρο του Νοτίου Σουδάν, το περασμένο Ιούλιο. Σημειώνεται πως ο πρόεδρος Σάλβα Κλιρ και ο Ριέκ Μαχάρ, είναι πρώην αντάρτης και ανώτερα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος «Λαϊκό Απελευθερωτικό Κίνημα του Σουδάν» (SPLM), το οποίο οδήγησε το Νότιο Σουδάν, μετά τα 22 χρόνια εμφυλίου, στην ανεξαρτησία του.
Η βία που ξέσπασε στις 15 Δεκεμβρίου, στις ανατολικές περιοχές της χώρας συνεχίζεται έως σήμερα με αμείωτη ένταση. Οι νεκροί είναι χιλιάδες, όμως ο ακριβής αριθμός παραμένει άγνωστος. Ακόμη 90.000 άνθρωποι, εκ των οποίων οι 58.000 είναι πρόσφυγες, εγκατέλειψαν τις εστίες τους, καταφεύγοντας σε κτίρια των Ηνωμένων Εθνών στη Τζούμπα.
Πολλοί παρατηρητές είχαν προβλέψει ότι ο Σάλβα Κλιρ θα αντιμετώπιζε δυσκολίες μετά τη ρήξη με τον Μαχάρ, ενώ νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Μαχάρ κατήγγειλε τη δικτατορική συμπεριφορά του Κλιρ, αποκαλύπτοντας διχόνοιες εντός του κόμματος SPLM με σκοπό τον κατακερματισμό του.
Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου, οι πραξικοπηματίες απελευθερώθηκαν μια μέρα μετά την απόπειρα τους και κατά τη διάρκεια συνάντησης του κόμματος SPLM στη Τζούμπα. Μετά το συμβάν, σύμφωνα με δηλώσεις, άγνωστος πυροβόλησε στον αέρα και εξαφανίστηκε ενώ προηγουμένως δέχτηκαν επίθεση τα κεντρικά γραφεία του στρατού, κοντά στο πανεπιστήμιο της Τζούμπα.
Ο Σάλβα Κλιρ μπορεί να ισχυρίζεται πως η κυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη έλεγχο, ωστόσο οι αρχές κινήθηκαν πολύ γρήγορα στην απαγόρευση κυκλοφορίας μετά το σούρουπο και έως την αυγή, γεγονός που σημαίνει πως οι πραξικοπηματίες έχουν προκαλέσει πραγματικό πανικό. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Σάλβα Κλιρ απευθύνθηκε στο έθνος με πλήρη στρατιωτική ενδυμασία, υπογραμμίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος. «Η κυβέρνησή σας, έχει διαμορφώσει τα ιδανικά της δημοκρατίας τόσο στο κόμμα όσο και στη κυβέρνηση και εγώ ποτέ δεν θα παρεκκλίνω από αυτά τα ιδανικά, ανεξάρτητα από το κόστος. Το SPLM είναι πλήρως προσηλωμένο στην ειρηνική και δημοκρατική μεταβίβαση της εξουσίας και δεν θα επιτρέψει ποτέ η πολιτική δύναμη να μετατραπεί σε βία», δήλωσε ο Κλιρ.
Όμως οι πολιτικοί του αντίπαλοι θα διαφωνήσουν. Το σύνταγμα του Νοτίου Σουδάν, που θεσπίστηκε με απόφαση του SPLM, δίνει στο πρόεδρο μεγάλης έκτασης εξουσίες, συμπεριλαμβανομένης της απόλυσης εκλεγμένων κυβερνητών της χώρας και στις 10 πολιτείες του έθνους, αλλά και να επιλέξει ο ίδιος τα μέλη του κοινοβουλίου. Το περασμένο Φεβρουάριο με προεδρική απόφαση, πάνω από 100 στρατηγοί συνταξιοδοτήθηκαν σε μια προσπάθεια αναδιοργάνωσης του στρατού, εντούτοις η κίνηση αυτή δεν εντυπωσίασε.
«Ο Κλιρ δεν έγινε δεκτός από μια ομάδα με επικεφαλής το πρώην αντιπρόεδρο του, ο οποίος νομίζει πως έχει εκτραπεί από το όραμα του κόμματος», δήλωσε στο Al Jazeera ένας δημοσιογράφος του Νοτίου Σουδάν ο οποίος αρνήθηκε να κατονομαστεί φοβούμενος αντίποινα.
Η νέα κρίση προσθέτει μια σειρά από προβλήματα που το Νότιο Σουδάν, το νεότερο κράτος του κόσμου, αντιμετωπίζει και έχει κάνει ελάχιστα έως και τίποτα για την επίλυση τους.
Η διαδεδομένη διαφθορά
Η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη και φτάνει σε επίπεδο υπουργών. Το περασμένο Αύγουστο, μια έρευνα έφερε στο φως 11.000 ψεύτικα ονόματα σχετικά με την αστυνομική μισθοδοσία και 16.000 ακόμα θεωρούνται ύποπτα. Οι καταγγελίες για διαφθορά έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν η διοίκηση του Κλιρ είναι ικανή να λογοδοτήσει σε θέματα δημοσίων δαπανών.
Παρά τις μεγάλες ελπίδες ότι η απόσχιση επρόκειτο να παράσχει μια ευκαιρία για διαρκή ειρήνη, το Νότιο Σουδάν συνεχίζει να κυριαρχείται από βία. Η χώρα είναι γεμάτη με αυτόματα όπλα, πολλά στα χέρια αμάχων και των δυνάμεων ασφαλείας που κατηγορούνται για έλλειψη πειθαρχίας. Το περασμένο Οκτώβριο σε μια επίθεση με πυροβόλα όπλα σε ένα απομακρυσμένο μέρος της πολιτείας Τζονγκι, οι αντάρτες σκότωσαν τουλάχιστον 41 ανθρώπους και τραυμάτισαν δεκάδες. Οι αντάρτες είναι πιστοί στον αρχηγό της πολιτοφυλακής Ντέιβιντ Για Για και πρώην συνταγματάρχη του στρατού του Νοτίου Σουδάν. Ο Ντέιβιντ Για Για επαναστάτησε εναντίον του Τζούμπα, αφού απέτυχε να κερδίσει μια κοινοβουλευτική έδρα στις τελευταίες εκλογές κατηγορώντας το κυβερνών κόμμα για νοθεία της ψηφοφορίας.
Το Νότιο Σουδάν έχει επίσης να βελτιώσει τις σχέσεις του με το Σουδάν, το οποίο κατηγορεί για υποστήριξη προς τον Ντέιβιντ Για Για. Ακόμη ένας λόγος να βελτιωθούν οι σχέσεις των δύο κρατών είναι η ανάγκη του Νοτίου Σουδάν για αγωγούς που θα μεταφέρουν αργό πετρέλαιο, καθώς είναι η μοναδική πηγή χρημάτων στα ταμεία του κράτους. Τα δύο έθνη διαπληκτίζονται για τη δράση των ανταρτών στο Γαλάζιο Νέιλο και τα κράτη του Νοτίου Κορντοφάν, με το Σουδάν να κατηγορεί το νότιο γείτονα της για ενίσχυση των ανταρτών.
Το ερώτημα της περιοχής Αμπέι
Στην πραγματικότητα όμως η πραγματική μάχη βρίσκεται στη περιοχή Αμπέι, μια απομονωμένη περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο, που βρίσκεται ανάμεσα στο Σουδάν και το Νότιο Σουδάν και διεκδικείται και από τα δύο κράτη. Μια λύση θα έφερνε το δημοψήφισμα που είχε αποφασιστεί να διεξαχθεί, ωστόσο λόγω διαφωνιών αναβλήθηκε. Τον Οκτώβριο η Ντίνκα που έχει στενούς δεσμούς με το Νότιο Σουδάν, σε ένα ανεπίσημο δημοψήφισμα, όμως η Αραβική Μισερία που είναι κοντά στο Σουδάν και οι πολίτες της χρησιμοποιούν τη περιοχή Αμπέι για να βοσκούν τα ζώα τους, δεν έλαβε μέρος. Και οι δύο χώρες δεν εγκρίνουν το δημοψήφισμα αφήνοντας το ερώτημα της περιοχής άλυτο.
Για πολλούς πολίτες του Νοτίου Σουδάν που ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της ανεξαρτησίας, το μεγαλύτερο ερώτημα είναι το πώς η χώρα τους μπορεί να προχωρήσει, ενώ πολλοί θα συμφωνήσουν με τον πρώην υπουργό Τζοκ Μαντούτ Τζοκ, ότι μέχρι να διορθωθούν τα στραβά πόδια της χώρας, το μέλλον θα είναι ζοφερό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου