Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Μια διαπολιτισμική παρεξήγηση. Του Δημήτρη Αγγελίδη


«Στόχος μας το υπουργείο Παιδείας και όχι το συγκεκριμένο σχολείο», λέει ο βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για το πόρισμα της Αρχής με θέμα τη μη εγγραφή και προαγωγή στην επόμενη τάξη αλλοδαπών μαθητών, λόγω ελλείψεως δικαιολογητικών
 στο 2ο Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Δεν μπορεί να χρειάζεται ένα παιδί που έχει τις προϋποθέσεις να προαχθεί να μένει δυο και τρεις φορές στην ίδια τάξη, επειδή ο γονιός του ή η χώρα του δεν καταφέρνουν να το εφοδιάσουν με τα απαραίτητα έγγραφα. Του Δημήτρη Αγγελίδη
Η χτεσινή μας επίσκεψη στο 2ο Γυμνάσιο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας έλυσε ορισμένες παρεξηγήσεις, που συνέβαλαν στο να στοχοποιηθεί τις τελευταίες ημέρες το σχολείο ως ρατσιστικό.

Παρεξηγήσεις που ξεκίνησαν μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος του Συνηγόρου του Πολίτη την Τετάρτη σχετικά με τη «μη εγγραφή και μη προαγωγή στην επόμενη τάξη ανήλικων αλλοδαπών μαθητών, λόγω ελλείψεων στα δικαιολογητικά εγγραφής».

Το σχολείο, ισχυρίζεται το πόρισμα, έχει αφήσει επί σειρά ετών στην ίδια τάξη αλλοδαπούς μαθητές, παρόλο που δεν έχουν πρόβλημα ούτε με τις απουσίες ούτε με τη βαθμολογία τους, μόνο και μόνο επειδή δεν έχουν προσκομίσει όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά εγγραφής. Κι αυτό ως μέσο πίεσης προς τους γονείς για να τα προσκομίσουν.

Αντίθετο στη νομοθεσία

Η πρακτική αυτή έχει, σύμφωνα με τον Συνήγορο, τιμωρητικό χαρακτήρα και είναι αντίθετη στη νομοθεσία. Σύμφωνα με το άρθρο 72 του νόμου 3386/2005 («Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια»), μαθητές τρίτων χωρών μπορούν να εγγράφονται στα σχολεία αν είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, αν έχουν κάνει αίτημα ασύλου, αν προέρχονται από περιοχές όπου επικρατεί «έκρυθμη κατάσταση» και αν «είναι υπήκοοι τρίτων χωρών που διαμένουν στην Ελλάδα, ακόμη και αν δεν έχει ρυθμιστεί η νόμιμη διαμονή τους σε αυτήν».

«Γίνεται βέβαια αντιληπτό ότι η έλλειψη εγγράφων και [...] βεβαιώσεων φοίτησης, με βάση τις οποίες γίνεται η κατάταξη στην κατάλληλη εκπαιδευτική βαθμίδα και τάξη, δυσχεραίνει συχνά τη διοικητική διαδικασία ένταξης του παιδιού στην εκπαίδευση. Δεν αίρεται ωστόσο εξαιτίας αυτής της έλλειψης η υποχρέωση εγγραφής, που απορρέει ρητά από το παραπάνω νομοθετικό πλαίσιο, ούτε θα έπρεπε να τίθεται ζήτημα επανάληψης της φοίτησης του παιδιού στην ίδια τάξη (εφόσον φυσικά πληροί τις προϋποθέσεις επαρκούς φοίτησης)», αναφέρει το πόρισμα. Η πρώτη παρεξήγηση είναι πως το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα.

Αυτή οφείλεται στην καθυστέρηση της δημοσιοποίησης του πορίσματος του Συνηγόρου, που ήταν έτοιμο από τον Ιανουάριο αλλά περίμενε για να συμπεριλάβει ενδεχόμενες ενέργειες της διοίκησης, ενέργειες που δεν υπήρξαν ποτέ.

Στο διάστημα που μεσολάβησε από την έκδοση ώς τη δημοσιοποίηση του πορίσματος, το πρόβλημα λύθηκε. Θα είχε λυθεί από το φθινόπωρο, όπως μας εξήγησε η διευθύντρια του σχολείου, αν οι διατάξεις για τη διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών δεν είχαν επιφέρει αναστάτωση και δυσλειτουργίες στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Τη λύση την έδωσαν οι κατατακτήριες εξετάσεις που οργανώθηκαν για τους μαθητές που είχαν αφεθεί στην ίδια τάξη. Λόγω της απουσίας δικαιολογητικών εγγράφων (πιστοποιητικών γέννησης που δείχνουν την πραγματική ηλικία των μαθητών ή απολυτηρίων από τα σχολεία της χώρας καταγωγής που προσδιορίζουν ποια τάξη έχουν τελειώσει οι μαθητές), το σχολείο αντιμετώπιζε το πρακτικό πρόβλημα σε ποια τάξη να εντάξει τους μαθητές.

Οι εξετάσεις όχι μόνο έδωσαν τη λύση σ΄ αυτό το πρόβλημα, αλλά διευθέτησαν επίσης κι ένα ζήτημα νομικής φύσης: για τη συμμετοχή στις κατατακτήριες εξετάσεις αρκεί μια υπεύθυνη δήλωση του κηδεμόνα πως δεν έχει τη δυνατότητα να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Το σχολείο προγραμματίζει μάλιστα να διεξαγάγει και δεύτερες κατατακτήριες εξετάσεις λίγο πριν από το Πάσχα, για άλλα δεκαεννέα παιδιά που εμφανίστηκαν φέτος στο σχολείο και παρακολουθούν τα μαθήματα, χωρίς να έχουν εγγραφεί στα μητρώα λόγω έλλειψης δικαιολογητικών.

Η δεύτερη παρεξήγηση έχει να κάνει με το στίγμα του «ρατσισμού» που αποδόθηκε στο σχολείο. Είναι λίγο παράδοξο να χαρακτηρίζεται ρατσιστικό ένα σχολείο όταν από τους περίπου 200 μαθητές του μόνο τρεις έχουν ελληνική εθνική καταγωγή.

«Η περιοχή έχει αλλάξει σύνθεση, δεν υπάρχουν παρά ελάχιστες οικογένειες Ελλήνων με παιδιά σε σχολική ηλικία», μας λέει η διεύθυνση. Μαζί με συναδέλφους της, μας ξεναγεί στις αίθουσες του καινούργιου κτιρίου (το σχολείο μεταφέρθηκε εδώ πριν από ένα μήνα), όπου είναι ορατά τα έργα των μαθητών (ζωγραφιές, πειράματα φυσικής ή χημείας), ενώ από το προαύλιο ακούγονται οι ζωηρές φωνές τους από το παιχνίδι.

Πίσω από αυτή την εικόνα, κρύβεται ο καθημερινός αγώνας καθηγητών που έχουν να λύσουν πολλά ζητήματα: να απευθυνθούν σε οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή στον εισαγγελέα ανηλίκων για να βρουν «κηδεμόνα» και στέγη σε παιδιά που έφτασαν στην Ελλάδα χωρίς γονείς, να αντιμετωπίσουν θέματα οικογενειακής κακοποίησης, να βρουν διέξοδο για παιδιά που φτάνουν με μπογαλάκια με ρούχα κλαίγοντας και χωρίς να έχουν πού να πάνε γιατί κάτι συνέβη στην πατρίδα τους και ο γονιός τους έφυγε ξαφνικά.

«Κάνουν εξαιρετική προσπάθεια»

«Πιστεύουμε στη διαπολιτισμική εκπαίδευση και θέλουμε να στηρίξουμε τους εκπαιδευτικούς που κάνουν τέτοιο αγώνα. Δεν είναι εύκολη η δουλειά τους και κάνουν εξαιρετική προσπάθεια γι΄ αυτά τα παιδιά. Μάλιστα, ένα σχολείο σαν κι αυτό, που διοργανώνει πολιτιστικές δραστηριότητες, αποτελεί καλό παράδειγμα για όλους. Διαπολιτιστικά θα έπρεπε να είναι όλα τα σχολεία μας, να κερδίζουν από τη συμμετοχή των μεταναστών – δεν πρόκειται για σχολεία γκέτο. Για μας, το πρόβλημα δεν είναι στο συγκεκριμένο γυμνάσιο, είναι στο υπουργείο που ακόμα δεν έχει ανταποκριθεί στα αιτήματά μας», μας λέει ο Γιώργος Μόσχος, βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, υπεύθυνος του Κύκλου Δικαιωμάτων του Παιδιού.

Και συνεχίζει: «Θα θέλαμε να εκδώσει το υπουργείο εγκύκλιο που να γνωστοποιεί στις αρμόδιες διευθύνσεις και στα σχολεία τη νομοθεσία και να λύνει σε σταθερή βάση προβλήματα που προκύπτουν από την έλλειψη εγγράφων, στην κατεύθυνση της προστασίας του παιδιού. Δεν μπορεί να πληρώνουν τα παιδιά την αμέλεια των γονιών τους – η πίεση πρέπει να ασκείται στους γονείς, όχι στα παιδιά. Δεν μπορεί να χρειάζεται ένα παιδί που έχει τις προϋποθέσεις να προαχθεί να μένει δυο και τρεις φορές στην ίδια τάξη, επειδή ο γονιός του ή η χώρα του δεν καταφέρνουν να το εφοδιάσουν με τα απαραίτητα έγγραφα.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου