Ένας απεγνωσμένος αμυντικός αγώνας

Οι δυτικές επεμβάσεις και τα συμφέροντα της επέκτασης του κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας, είναι υπεύθυνα για τη δραματική κατάσταση στη βόρεια συριακή πόλη Κομπανί. Η πόλη βρίσκεται προφανώς λίγο πριν από την πτώση, μολονότι ο απεγνωσμένος αμυντικός αγώνας ενάντια στην τρομοκρατική ομάδα «Ισλαμικό Κράτος» (IS) διαρκούσε ακόμη μέχρι την Τρίτη το βράδυ. 

Μέχρι τώρα υπάρχουν ήδη αμέτρητοι νεκροί. Ενόσω το IS είναι επί του παρόντος έτοιμο να κατακτήσει την Κομπανί, η ενίσχυσή του οφείλεται σε τελική ανάλυση στις επεμβάσεις της Δύσης στην Εγγύς και Μέση Ανατολή. Τα τουρκικά σχέδια επέκτασης είναι η αιτία για το ότι ναι μεν υποστηρίζονται οι ιρακινοί-κούρδοι πολιτοφύλακες –ακόμη και από τη Μπούντεσβερ-, όχι όμως οι σύριοι-κούρδοι μαχητές ενάντια στο IS. Τα σχέδια που στη Δύση αποκτούν συμπάθεια, παίζουν με την ιδέα να αποσχίσουν από το Ιράκ ένα κράτος «Κουρδιστάν» και να το συνδέσουν στην Τουρκία ή ακόμη και να το εντάξουν σ΄ αυτήν –με την υστεροβουλία, να αποδυναμώσουν μ΄ αυτό τον τρόπο τις φιλο-ιρανικές δυνάμεις και να στρέψουν τις σουνιτικές δυνάμεις ενάντια στο Ιράν. Τα μεγάλα στρατηγικά σχέδια με την έννοια των δυτικών συμφερόντων οδήγησαν τώρα στη φοβερή κατάσταση στην Κομπανί.

Πριν από την πτώση

Ο απεγνωσμένος αμυντικός αγώνας των συριακών-κουρδικών μονάδων ενάντια στην αιματηρή προέλαση της τρομοκρατικής ομάδας «Ισλαμικό Κράτος» («IS») στη συνοριακή πόλη της Συρίας σταμάτησε την Τρίτη το βράδυ. Ωστόσο, παρατηρητές σημειώνουν ότι αυτή δεν έχει καμιά ευκαιρία απέναντι στη διείσδυση του IS. Το IS κατάφερε να κατακτήσει τμήματα της πόλης. Τελευταία οι πολιτοφύλακές του προωθήθηκαν στο κέντρο της Κομπανί. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία έχουν σκοτωθεί ήδη στις μάχες περισσότεροι από 400 άνθρωποι. Παρατηρητές θεωρούν μάλιστα πιθανό ότι ο αριθμός των θυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος. Επιπλέον, εικάζεται ότι χιλιάδες πολίτες βρίσκονται ακόμη στην πόλη. Προειδοποιήσεις για επικείμενη σφαγή κάνουν ήδη το γύρο.

Δυτικά συμφέροντα

Η κτηνώδης επίθεση του IS δείχνει για μια ακόμη φορά τις φοβερές συνέπειες της δυτικής πολιτικής στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, οι οποίες με την καταστροφή του Ιράκ και την πυροδότηση του συριακού εμφυλίου πολέμου δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την ταχεία ενίσχυση της τρομοκρατικής ομάδας. Επιπλέον, αφήνει ανοιχτά, συμφέροντα και αντιθέσεις συμφερόντων στη δυτική συμμαχία, τα οποία οδηγούν τη πολεμική δράση: Ενόσω οι ιρακινές-κουρδικές δυνάμεις που συνεργάζονται με την Άγκυρα εξοπλίζονται και εκπαιδεύονται στη πάλη ενάντια στο IS, -ιδιαίτερα από τη Μπούντεσβερ-, δεν υπάρχει μια ανάλογη υποστήριξη για τον συριακό-κουρδικό αμυντικό αγώνα. Αιτία είναι τα στρατηγικά σχέδια της Τουρκίας, τα οποία συμφωνούν με τα συμφέροντα της Δύσης –και παρακινούν την Τουρκία να αρνηθεί οποιαδήποτε βοήθεια στους σύριους Κούρδους.

Τουρκικά επεκτατικά σχέδια

Το υπόβαθρο των μεγάλων τουρκικών σχεδίων το παρουσίασε σε μια σειρά αναλύσεων ο Γκύντερ Ζόϊφερτ, εμπειρογνώμονας σε θέματα Τουρκίας του Ιδρύματος Επιστήμης και Πολιτικής (SWP). Σύμφωνα μ΄ αυτό υπάρχει ένας άξονας σχέσεων μεταξύ της Άγκυρας και των κουρδόφωνων δυνάμεων σε όλη την περιοχή του Αρμπίλ. Η εκεί αυτόνομη κυβέρνηση που βρίσκεται υπό την ηγεσία του Μασούτ Μπαρζανί, συνεργάζεται στενά εδώ και χρόνια με την Τουρκία –στη βάση της αμοιβαίας ιδιαίτερα κερδοφόρας ανταλλαγής ιρακινών-κουρδικών ενεργειακών προϊόντων με τουρκικά βιομηχανικά προϊόντα. Μετά τη διάλυση της Συρίας, η οποία (διάλυση) απελευθέρωσε πρακτικά και τις κουρδόφωνες περιοχές, η Άγκυρα έκανε παραπέρα μεγάλα βήματα αναπτύσσοντας σχέδια επέκτασης. Στις αρχές του 2013, εξέφρασε για παράδειγμα ο υπουργός Εξωτερικών και σημερινός πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου τη θέση, ότι είναι «καιρός» να «ξανασκεφτούμε τα τεχνητά σύνορα» που δημιουργήθηκαν το 1916 στην Εγγύς Ανατολή. Κύκλοι που βρίσκονται κοντά του έκαναν λόγο ρητά «για δυνατότητα, ότι σε πέντε έως δέκα χρόνια θα μπορούσαν οι κουρδικές περιοχές του Ιράκ και της Συρίας να αποτελέσουν τμήμα μιας πολιτικά εντελώς νέας δομημένης ομόσπονδης Τουρκίας», έγραψε τον Απρίλιο του 2013 το SWP[1]. Οι απόψεις αυτού του είδους δεν πρέπει να διαχωρίζονται πλέον από την πολιτική της Άγκυρας για τη Συρία.

Ενάντια στο Ιράν

Σ΄ αυτό το πλαίσιο πρέπει να συζητηθούν σοβαρά τα αιτιολογημένα στρατηγικά επιχειρήματα [που προβάλλονται] στη Δύση, η νέα χάραξη κρατικών συνόρων σε όλη την περιοχή. Μια συνολική «Νέα Τάξη» προσφέρει την ευκαιρία να αποδυναμωθεί το Ιράν, λέγεται –επειδή η διάλυση της Συρίας και του Ιράκ είναι σε βάρος των εκεί φιλο-ιρανικών κυβερνήσεων και κάνει δυνατό για παράδειγμα, με την απόσχιση ενός κράτους «Κουρδιστάν», να δημιουργηθεί ένα «σουνιτικό-κοσμικό αντίβαρο» ενάντια στη σιιτική Τεχεράνη. Τέτοιου είδους σχέδια εξετάστηκαν τελευταία δημόσια στην Ουάσιγκτον. Από πολλές απόψεις αυτά συμφωνούσαν με τα τουρκικά σχέδια επέκτασης.

Ενάντια στο ΡΚΚ και το PYD

Ωστόσο, στους σχεδιασμούς της Άγκυρας προέκυψαν επιπλοκές επειδή απ΄ την τουρκική σκοπιά ήταν αναπόφευκτη μια συμμετοχή του ΡΚΚ, το οποίο συνεχίζει να έχει μεγάλη επιρροή στον κουρδόφωνο πληθυσμό. Για το λόγο αυτό, η Άγκυρα ξεκίνησε στα τέλη του 2012 εκτεταμένες συζητήσεις μαζί του –με στόχο, να παρακινηθεί αυτό σε μια αποδοχή μιας σχετικής ομοσπονδοποίησης της Τουρκίας και να παραιτηθεί από τη θέση για ίδρυση ενός κουρδικού κράτους. Όπως σημείωσε το SWP την περασμένη άνοιξη, οι συζητήσεις στην αρχή είχαν επιτυχία, μετά όμως από ένα διάστημα επήλθε στασιμότητα –λόγω διαφωνίας σχετικά με το πόσο μακριά θα έπρεπε να φτάσει η ομοσπονδοποίηση ή ακόμη και η αυτονομία για τους Κούρδους. Ακολούθησαν διάφορες κινήσεις τακτικής, με τις οποίες η Άγκυρα προσπάθησε να αποδυναμώσει το ΡΚΚ και το στενά με αυτό σύμμαχο PYD –η επικρατούσα δύναμη στη βόρεια Συρία-, ώστε να υπονομεύσει τη διαπραγματευτική θέση του ΡΚΚ. Εδώ περιλαμβανόταν και η στενή συνεργασία με τον Μουσταφά Μπαρζανί που κυβερνά στο Αρμπίλ, έναν παλιό αντίπαλο του ΡΚΚ και του PYD, καθώς επίσης και η «υποστήριξη αρχικά μετριοπαθών ισλαμιστικών, στη συνέχεια επίσης σαλαφιστικών και τζιχαντιστικών ομάδων στη Συρία», η οποία «στρεφόταν διαρκώς στο να παρεμποδιστεί η κουρδική αυτονομία υπό την ηγεσία των ΡΚΚ/ PYD στη Συρία», όπως αναφέρει ο εμπειρογνώμονας του SWP Ζόϊφερτ[2]. Από αυτή την κατάσταση επωφελήθηκε ιδιαίτερα το IS. Αυτό έγινε ανεκτό από τη Δύση –με την ελπίδα ότι μ΄ αυτό τον τρόπο μπορεί να επιταχυνθεί η πτώση του Άσαντ.

Απόκλιση συμφερόντων

Αν μέχρι πρόσφατα τα συμφέροντα της Τουρκίας και της Δύσης, σε ό,τι αφορά την ανοχή ή ακόμη και την υποστήριξη του IS, ταυτίζονταν, στη συνέχεια προκύπτουν σαφείς διαφορές, από τότε που το IS απειλεί ανοιχτά δυτικές θέσεις. Αν οι ΗΠΑ και τα κράτη της ΕΕ έχουν στο μεταξύ ανοίξει πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατική ομάδα, η Άγκυρα παραμένει μέχρι στιγμής πρακτικά απ΄ έξω. Ο πρόεδρος του κράτους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε: «Έτσι, όπως στρέφεται η Τουρκία ενάντια στην τρομοκρατική Οργάνωση Isis (IS), έτσι στρέφεται και ενάντια στην τρομοκρατική Οργάνωση ΡΚΚ»[3]. Θύματα του περίπλοκου πλέγματος, αποτελούμενο από δυτικές επεμβάσεις και σχέδια περί Νέας Τάξης, τουρκικά επεκτατικά σχέδια και αντιφάσεις, μεταξύ όλων αυτών, είναι σήμερα ο πληθυσμός της Κομπανί, ο οποίος θρηνεί αμέτρητους νεκρούς, πρέπει να φοβάται για επιπλέον αμέτρητα θύματα –και σίγουρα δεν είναι τα τελευταία θύματα της εξωτερικής παρέμβασης στην Εγγύς και Μέση Ανατολή.

Πηγή: German-Foreign-Policy.com, 08/10/2014

Μετάφραση – Επιμέλεια: Παναγιώτης Γαβάνας