Koμπάνι: Τέσσερα διδάγματα για την Aριστερά

KΟΜΠΑΝΙ, ΣΥΜΒΟΛΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

του Historythree

μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης

1.Ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε για την εμμονή της Δύσης για το ISIS

Βερολίνο, Οκτώβριος 2014.

Διαδήλωση αλληλεγγύης για τους Κούρδους του Κομπανί.

Φωτογραφία του Thorsten Strasas από το flickr

ΒΕΡΟΛΙΝΟ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2014.

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΟΥΡΔΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΜΠΑΝΙ.

Αν πιστέψουμε τα λόγια του Μπαράκ Ομπάμα, του Ντέιβιντ Κάμερον και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, oι «θηριωδίες του φονταμενταλισμού», είναι ο πρωταρχικός λόγος της εμπλοκής του ΝΑΤΟ στη Συρία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, πολλοί αριστεροί σχολιαστές αναπαράγουν ακριβώς την ίδια εμμονή σχετικά με το ISIS, στη συζήτηση για τα συμφέροντα της Δύσης. Ωστόσο, το ΝΑΤΟ, παρόλο που είναι ένας πανίσχυρος ιμπεριαλιστικός οργανισμός, υποτίθεται αποφασισμένος να σταματήσει τον «ισλαμικό εξτρεμισμό», αποδείχθηκε πολύ αναποτελεσματικό. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ είναι έμμεσα υπεύθυνες για τον εξοπλισμό του ISIS και εντελώς ανίκανες και/ή απρόθυμες να εξοπλίσουν την αναμφισβήτητα μη θρησκευτική κουρδική αντίσταση. Οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας ήταν εφήμερες, και στην καλύτερη περίπτωση συμβολικές, έχοντας μικρό αντίκτυπο στην προέλαση του ISIS.

Επιπλέον, η Τουρκία έκανε επανειλημμένα τα στραβά μάτια στη χρήση των εδαφών και των συνόρων της από το ISIS, για την εκπαίδευση των μαχητών του και τις γραμμές τροφοδοσίας του, αντίστοιχα. Πιο πρόσφατα, καθώς το Κομπάνι έφτασε στο χείλος της κατάκτησης, η Τουρκία επέμεινε ότι συναρτά οποιαδήποτε στρατιωτική βοήθεια με την εγκατάλειψη από το κουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) της ιδέας της αυτοδιάθεσης και των αυτοδιοικούμενων καντονιών, ζητώντας του να συμφωνήσει σε μια τουρκική ουδέτερη ζώνη στις ελεγχόμενες από Κούρδους περιοχές στη Βόρεια Συρία.

Τώρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία ήταν πρόθυμες να παρέμβουν πολύ προτού το ISIS θεωρηθεί απειλή, και λαμβάνοντας επίσης υπόψη την μακροχρόνια εχθρότητα της Τουρκίας προς το PKK και το PUD, δεν μπορούμε να αρκούμαστε σε αναλύσεις περί επεμβάσεων που αρχίζουν και τελειώνουν με το ISIS. Εν ολίγοις, γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι το ISIS αποτελεί ουσιαστικά ένα πρόσχημα για το ΝΑΤΟ στην επιδίωξη άλλων γεωπολιτικών στόχων — δηλαδή της καθαίρεσης Άσαντ και της ακύρωση της αυτονομίας του Κουρδιστάν.

2. Ας είμαστε επιφυλακτικοί με τον Φιλελεύθερο Διεθνισμό

Πολλές κριτικές εναντίον της επέμβασης ισχυρίζονται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν μη στρατιωτικές λύσεις μέσω της διπλωματικής οδού και της πίεσης σε περιφερειακούς παίκτες, όπως το Ιράν, τα κράτη του Κόλπου, ακόμα και η Ρωσία. Αυτή είναι μια παρερμηνεία της γεωπολιτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή.

Πρώτον, οι ΗΠΑ δεν ελέγχουν πλήρως κάθε συμμαχικό κράτος. Παρά τις ιστορικές σχέσεις εξάρτησης, παρά τον χαρακτηρισμό τους ως «μαριονέτες», τα περισσότερα κράτη του Κόλπου είναι εξαιρετικά ισχυροί παίκτες από μόνοι τους, με συμφέροντα και δραστηριότητες που βρίσκονται εκτός ​της επιρροής των ΗΠΑ. Οποιαδήποτε πρόταση να ζητηθεί από τους Σαουδάραβες να τερματίσουν την οικονομική υποστήριξη του ISIS, το πιθανότερο θα αποδειχθεί τόσο αποτελεσματική όσο το να ζητήσεις από το ISIS να ηρεμήσει.

Δεύτερον, το να καλείς για διπλωματικές συμφωνίες των ΗΠΑ με τη Ρωσία και το Ιράν, σημαίνει ότι υποθέτεις σχέσεις διεθνούς συνεργασίας, οι οποίες, απλούστατα, δεν υπάρχουν. Σημαίνει ότι παραβλέπεις τις χρόνιες γεωπολιτικές αντιπαλότητες μεταξύ τριών εθνών-κρατών που συναγωνίζονται για την περιφερειακή κυριαρχία. Σημαίνει ότι δίνεις υπερβολική έμφαση στις διαμεσολαβητικές ικανότητες των δυτικών κρατών: «Αν απλώς η Δύση έκανε τις άτακτες ανατολικές χώρες να κάνουν αυτό ή εκείνο, η σύγκρουση θα είχε επιλυθεί…».

Τέλος, σημαίνει ότι περιθωριοποιείς και αποκλείεις την πιθανότητα οποιασδήποτε μη κρατικής και αντικαπιταλιστικής εναλλακτικής λύσης, με βάση το σχέδιο των PYD/PKK γιαΔημοκρατική Αυτονομία. Πράγματι, δεν είναι σαφές γιατί οι επιταγές και τα κίνητρα του ιμπεριαλισμού, που είναι τόσο επιρρεπής σε στρατιωτική δράση, δεν θα δημιουργήσουν επίσης προβλήματα, όταν πρόκειται για «ειρηνικές εναλλακτικές λύσεις» σκηνοθετημένες είτε από δυτικά κράτη είτε από αντιδραστικές και αντιδημοκρατικές περιφερειακές δυνάμεις. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να σταθούμε κριτικά απέναντι στους ισχυρισμούς των δυτικών κυβερνήσεων ότι η στρατιωτική επέμβαση είναι «η μόνη επιλογή». Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει επίσης να είμαστε δύσπιστοι όσον αφορά και έναν κενό περιεχομένου πασιφισμό, βασισμένο σε (νεο)φιλελεύθερες και εθνοκεντρικές αντιλήψεις περί συνεργασίας, από τη στιγμή που οι συνθήκες για μια τέτοια συνεργασία απουσιάζουν (παρεμπιπτόντως, στο καπιταλιστικό κρατικό σύστημα πάντα απουσιάζουν).

3. Ακούστε την φωνή των Κούρδων

Η Αριστερά στη Δύση συχνά υποφέρει από μια κουραστική και οριενταλιστική τάση να υπερεκτιμά την ανάμιξη των ΗΠΑ και να υποβαθμίζει τις κοινότητες και τις κοινωνίες που πλήττονται από τις επεμβάσεις, σε παθητικούς δέκτες, οι οποίοι δεν αξίζουν ανάλυσης. Πράγματι, είναι εντυπωσιακός ο αριθμός των αντιιμπεριαλιστικών σχολίων που υποτιμούν τις εμπειρίες και τη δυναμική των κουρδικών κοινοτήτων, αναμασώντας εν πολλοίς τις επικρίσεις των αρπακτικών διαθέσεων της Υπερδύναμης. Από τη μία πλευρά, κάτι τέτοιο οδηγεί την Αριστερά στη δημιουργία της διπλής καρικατούρας του «αποκρουστικού σεκταρισμού» και του «ισλαμικού φονταμενταλισμού», με τρόπο που δεν απέχει πολύ από την οπτική του Κάμερον και του Ομπάμα.

Από την άλλη, δίνει μικρή σημασία στις φωνές των κουρδικών κοινοτήτων που δέχονται την επίθεση, στις προθέσεις και τις δράσεις τους, από τη στιγμή που δεν αφορούν την αντιμετώπιση του «ιμπεριαλισμού στο σπίτι». Μια τέτοια οπτική οδηγεί συχνά σε λανθασμένες πολιτικές. Ας αναρωτηθούμε, για παράδειγμα, πώς θα ερμηνεύσουν οιάνθρωποι του Κομπανί τις εκκλήσεις για «ειρηνικές εναλλακτικές λύσεις» στον πόλεμο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι στο Δυτικό Κουρδιστάν (Βόρεια Συρία) οι Κούρδοι υπερασπίζονται αυτό που αναμφισβήτητα αποτελεί τη μεγαλύτερη ελπίδα για μια αριστερή πολιτική στην περιοχή.

Ακόμη και η πιο βιαστική ματιά στις συνταγματικού τύπου αλλαγές και τα πολιτικά επιτεύγματα των κουρδικών καντονιών θα έκανε τις περισσότερες δυτικές οργανώσεις να ντρέπονται. Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα, ενώ στη Μεγάλη Βρετανία και αλλού, Κούρδοι οργάνωναν απεργίες πείνας καιδιαδηλώσεις αλληλεγγύης, αντιπολεμικές ομάδες οργάνωσαν μια εντελώς ξεχωριστή –και εν δυνάμει αντιπαραθετική– διαμαρτυρία. Όσο πιο γρήγορα η Αριστερά στη Δύση εγκαταλείψει την τάση της να υποτιμά τη γεωπολιτική τόσο πιο γρήγορα θα μπορέσει να προσφέρει αυθεντική αλληλεγγύη προς τις ομάδες και κοινότητες που την αξίζουν και τη χρειάζονται.

4. Έχετε στο νου σας την Τουρκία

Ως αποτέλεσμα της τουρκικής αντίδρασης για το Κομπάνι, οι Κούρδοι και σύμμαχοί τους έχουν βγει στους δρόμους σε πόλεις και κωμοπόλεις σε όλη την Τουρκία, συγκρούονται με την αστυνομία και τη χωροφυλακή σε βαθμό που δεν έχουμε δει από το κίνημα αντίστασης του 2013. Οι διαμαρτυρίες ήταν μαχητικές και επικεντρωμένες, με οδοφράγματα στους δρόμους, στοχεύοντας σε σημεία ελέγχου, τράπεζες, την αστυνομία, τον στρατό και κυβερνητικά κτίρια και, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, απελευθερώνοντας ορισμένες περιοχές.

Μέχρι τώρα, η τουρκική πολιτική βρισκόταν σε αδιέξοδο με την ενέργεια του Γκεζί να φαντάζει διαλυμένη υπό τη διπλή πίεση της κρατικής βίας και της εκλογικής νίκης του Ερντογάν. Την ίδια στιγμή, η λεγόμενη κουρδική ειρηνευτική διαδικασία έχει παγώσει, ίσως οριστικά, καθώς η συμφιλίωση για το τουρκικό κράτος έχει αποδειχθεί εντελώς κενός λόγος. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί κατά πόσον η σημερινή αντιπαράθεση μεταξύ διαδηλωτών και κράτους θα κλιμακωθεί, αλλά είναι σαφές ότι οι τουρκικές μεθοδεύσεις στο Κουρδιστάν θα οδηγήσουν σε κουρδική αντίδραση στην Τουρκία.

Μεγάλα τμήματα της τουρκικής κοινωνίας παραμένουν βαθιά ρατσιστικά (το βράδυ της Δευτέρας, ένα hashtag στο twitter, το οποίο υποκινούσε σε βία εναντίον των Κούρδων, έγινε πολύ δημοφιλές στην Τουρκία) και έτσι η πόλωση είναι πολύ πιθανή. Ωστόσο, υπάρχουν λόγοι να είμαστε αισιόδοξοι ότι αυτή τη φορά μπορεί τα πράγματα να εξελιχτούν διαφορετικά. Το κίνημα του Γκεζί Παρκ έχει χαράξει το περίγραμμα μιας νέας –αλλά ακόμα αδιαμόρφωτης– υποστήριξης για την απελευθέρωση των Κούρδων, όπως καθαρά αποδεικνύεται από την πρωτοφανή υποστήριξη του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος του Λαού (HDP) στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές της Τουρκίας. Επιπλέον, στο Κομπανί, στη Ροτζάβα και αλλού, το μοντέλο της Δημοκρατικής Αυτονομίας των PKK/PYD αποτελεί μια ισχυρή και λειτουργική εναλλακτική λύση στον αυταρχισμό του ΑΚΡ. Στο πλαίσιο αυτό, το μέλλον του Κομπανί είναι ζωτικής σημασίας για τις δημοκρατικές και επαναστατικές ελπίδες του τουρκικού, συριακού, και κουρδικού λαού.

Το κείμενο του «HistoryThree» δημοσιεύθηκε στο σάιτ thedisorderofthings.com, στις 7.10.2014.

enthemata