Η -ιστορικά πρωτόγνωρη και για την Ελλάδα- έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των χωρών προέλευσης και υποδοχής μετακυλίει στους ώμους των ίδιων των ανθρώπων ολόκληρο το ρίσκο, χωρίς δικλίδες ασφαλείας για τα δικαιώματα και το εργασιακό τους μέλλον.
Του Γιώργου Δρούκα
EUROKINISSI/ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
Μια σημαντική προσθήκη στην ελληνική βιβλιογραφία των κοινωνικών ερευνών παρουσιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε μια ημερίδα με θέμα τη μετανάστευση. Μέλη της συγγραφικής ομάδας -ως επί το πλείστον καθηγητές πανεπιστημίων, αλλά και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Αγγελος Συρίγος- μίλησαν για τον συλλογικό τόμο «ΝΕΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ από και προς την Ελλάδα», μία διεπιστημονική μελέτη με τη συμβολή πολλών επιστημόνων, και εξέθεσαν τις απόψεις τους για το μεταναστευτικό ζήτημα.
Οντας η πρώτη μελέτη επί της μετανάστευσης μετά το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης, ο τόμος αυτός φέρνει στην επιφάνεια πρωτόγνωρες και καινοτόμες προσεγγίσεις και αναλύσεις που μας βοηθούν να κατανοήσουμε, όχι μόνο ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νέας μετανάστευσης, αλλά και το πώς αυτή μας επηρεάζει.
Η ειδοποιός διαφορά που χωρίζει τη νέα μετανάστευση από τα παλαιότερα μεταναστευτικά ρεύματα από και προς την Ελλάδα είναι η απουσία συνεννόησης μεταξύ της χώρας προέλευσης και της χώρας υποδοχής και η ανάληψη όλης της ευθύνης για τη μετακίνηση, την εγκατάσταση και την προσαρμογή στη νέα χώρα από τον ίδιο τον μετανάστη.
Σε μια εποχή, λοιπόν, που τα διεθνή κεφάλαια και οι παροχές υπηρεσιών μετακινούνται ελεύθερα, ο άνθρωπος περιορίζεται από το διεθνές νομικό πλαίσιο, ο μετανάστης γίνεται de facto «παράνομος» και ταυτόχρονα καλείται να επωμιστεί όλο το ρίσκο της μετανάστευσης, χωρίς τις δικλίδες ασφαλείας που παρείχαν παλαιότερα οι συμφωνίες των κρατών για θεσμοθετημένη μετανάστευση, γεγονός που οδηγεί στη σύσταση στις χώρες υποδοχής, τόσο ad hoc κοινωνικών δικτύων υποστήριξης και αλληλεγγύης όσο και -δυστυχώς- δικτύων εργασιακής εκμετάλλευσης των μεταναστών.
Καταλυτικό ρόλο στην εύρυθμη προσαρμογή των μεταναστών στις χώρες υποδοχής παίζει, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό μάλιστα σε σχέση με παλαιότερα, η κατοχυρωμένη εκπαιδευτική κατάρτισή τους.
Σε αντίθεση με την πλειονότητα των πτυχιούχων μεταναστών, εργάτες -ακόμα και εξαιρετικά εξειδικευμένοι- που δεν έχουν κάποιο πτυχίο, τείνουν να δυσκολεύονται σημαντικά στην εύρεση εργασίας. Υπάρχουν, ωστόσο, ειδικότητες μειωμένης ζήτησης στην αγορά εργασίας, όπου ακόμα και απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (φιλοσοφία, κοινωνιολογία, ανθρωπολογία κ.ά.) δυσκολεύονται να βρουν δουλειά.
Οσον αφορά τη Μεσόγειο, η παράτυπη ή εξαναγκασμένη μετανάστευση (η διεθνής επιστημονική βιβλιογραφία των τελευταίων ετών αφήνει πίσω της τον αρνητικά σεσημασμένο και ιδιαιτέρως προσβλητικό όρο «παράνομη μετανάστευση»), όπως εξηγείται και σε ειδικό κεφάλαιο του τόμου, είναι τόσο αναγκαία από διαχρονικούς παράγοντες, όπως οι πόλεμοι, η φτώχεια και η ανεργία, που -όσο και αν καταπολεμάται από την ευρωπαϊκή πολιτική- πάντοτε βρίσκει χώρο και τρόπο για να συντελεστεί.
*Ο συλλογικός τόμος «ΝΕΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ από και προς την Ελλάδα» διατίθεται από τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια».http://www.efsyn.gr/?p=248249
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου