Η Σαουδική Αραβία το Ιράν και το «μεγάλο παιχνίδι» στην Υεμένη

Εάν η είδηση ​​αργά προχθες το βράδυ ότι η Σαουδική Αραβία έχει ξεκινήσει αεροπορικές επιδρομές εναντίον των ανταρτών Χούτις στην Υεμένη δεν ήταν αρκετά εντυπωσιακή, η ανακοίνωση ότι ένας σχηματισμός από εννέα άλλες χώρες θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της τάξης, υπήρξε ακόμη πιο σημαντική.

Σε μια δημόσια ανακοίνωση ακριβώς πριν από την πρώτη αεροπορική επιδρομή, ο πρέσβης της Σαουδικής Αραβίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, Αντελ Aλ-Τζουμπάιρ, δήλωσε ότι το Βασίλειο θα κάνει ό, τι είναι αναγκαίο για να αποκατασταθεί η κυβέρνηση Χάντι στην εξουσία στην Υεμένη. Επισήμως, οι αεροπορικές επιδρομές πραγματοποιήθηκαν σε άμεση απάντηση σε επίσημο αίτημα από τον υπουργό Αμπντ Μανσούρ Χάντι Ραμπού νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, προς το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ), για στρατιωτική βοήθεια στην καταπολέμηση των Χούτις.

 Αλλά για τη Σαουδική Αραβία, η απόφαση να σχηματίσει έναν συνασπισμό για να αναλάβει στρατιωτική δράση στην Υεμένη έχει να κάνει λιγότερο με την υποστήριξη της κυβέρνησης Χάντι από ό, τι με την παροχή διπλωματικής κάλυψης για να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί ότι είναι η η μεγαλύτερη εξωτερική απειλή της - ένα όλο και πιο επιθετικό Ιράν, αποφασισμένο να παγιώσει την ηγεμονία του στην περιοχή.

 Στρατηγική αντιπαλότητα

Για περισσότερα από 30 χρόνια οι Σαουδάραβες έχουν εμπλακεί σε μια στρατηγική αντιπαλότητα με το Ιράν για την εξουσία και την επιρροή στη Μέση Ανατολή. Η αντιπαλότητα, βασισμένη σε μεγάλο βαθμό πάνω σε σεκταριστικές και ιδεολογικές γραμμές, με τη Σαουδική Αραβία ως ηγέτης του σουνιτικού αραβικού κόσμου και το Ιράν ως ηγέτης της ημισελήνου των σιιτών, έχει εξελιχθεί σε μια σειρά από ψυχρούς και θερμούς πολέμους δι'αντιπροσώπου, σε όλη την περιοχή - στο Λίβανο, τη Συρία , το Ιράκ, το Μπαχρέιν και τώρα την Υεμένη.

Αλλά η επέκταση της επιρροής του Ιράν στην Υεμένη ήταν μια γραμμή την οποία οι Σαουδάραβες δεν μπορούσαν πλέον να ανεχθούν. Για χρόνια τώρα το Ιράν υποστηρίζει τους Χούτις, αλλά με δεδομένο ότι οι Χούτις πήραν τώρα τον έλεγχο της πρωτεύουσας Σαναά, ο ρόλος του Ιράν στην άνοδο τους έχει έρθει με πολύ μεγαλύτερη έμφαση στο προσκήνιο.

Τον περασμένο μήνα οι Χούτις υπέγραψαν μια συμφωνία με την Τεχεράνη για τακτικές προγραμματισμένες πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας μεταξύ των δύο πρωτευουσών. Αυτή η συμφωνία είναι σημαντική για δύο λόγους. Πρώτον, μειώνεται η διεθνή απομόνωση που οι χώρες της ΣΣΚ ήλπιζαν να επιβάλουν στους Χούτις.  Αλλά το πιο σημαντικό, ενίσχυσε το χέρι του Ιράν στην Υεμένη, καθιστώντας εύκολα διαχειρίσιμη την άμεση στρατιωτική βοήθεια για τους Χούτις ή καθιστώντας ευκολότερη τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων των μυστικών υπηρεσιών στην περιοχή: πριν από τρεις εβδομάδες, ένας Ιρανός διπλωμάτης που κρατούνταν όμηρος στην Υεμένη για περισσότερο από 18 μήνες - κατά πάσα πιθανότητα από την Αλ-Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP) - απευλευθερώθηκε μετά από μια επιχείρηση των μυστικών υπηρεσιών της Τεχεράνης.

Μόλις την περασμένη εβδομάδα αναφέρθηκε ένα ιρανικό πλοίο να έχει εκφορτώσει 180 τόνους όπλων και στρατιωτικού υλικού για τους Χούτις, στο λιμάνι της Αλ-Σαλέφ. Η Υεμένη και τη Σαουδική Αραβία μοιράζονται πορώδη σύνορα μήκους 1.770 χιλιομέτρων που μπορεί εύκολα να διεισδύσει όποιος επιθυμεί να κάνει ζημιά στο Βασίλειο, είτε είναι πράκτορας του Ιράν ή ανήκει στους τρομοκράτες. Με τους Χούτις στην εξουσία, το νότιο ήμισυ των εν λόγω συνόρων είναι τόσο ανοιχτό όσο το Ιράν θα ήθελε να είναι.

Ιρανική μεσολάβηση

Σκεφτείτε, επίσης, ότι το Ιράν έχει ενισχύσει σημαντικά τη θέση του στην περιοχή κατά τη διάρκεια των τελευταίων αρκετών ετών σε βάρος της Σαουδικής Αραβίας, ιδιαίτερα στο Ιράκ. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η Σαουδική Αραβία, η οποία θεωρεί τους Χούτις ως ένα ιρανικό πληρεξούσιο, δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιβάλει τη διαχωριστική γραμμή στα νότια σύνορα της.

Πράγμα που μας φέρνει πίσω στην στρατιωτική εκστρατεία της Σουδικής Αραβίας στην Υεμένη, τώρα γνωστή ως «Επιχείρηση Αποφαστική Καταιγίδα». Με εννέα εταίρους στο συνασπισμό - Μαρόκο, Αίγυπτος, Ιορδανία, Σουδάν, Πακιστάν, Κατάρ, Κουβέιτ, Μπαχρέιν και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα - οι Σαουδάραβες έχουν συγκεντρώσει μια τρομερή δύναμη, τουλάχιστον στα χαρτιά.

Ορισμένες από αυτές τις χώρες έχουν αναφερθεί να έχουν ήδη λάβει μέρος σε αεροπορικές επιδρομές εναντίον των Χούτις, ενώ άλλες έχουν αναπτύξει πολεμικά πλοία στην περιοχή. Όμως, όπως έχει δείξει η ιστορία ξανά και ξανά, από τον αέρα και τη θάλασσα =δεν κατατροπώνεται ένας στρατός.

Αν οι Χούτις είναι να ηττηθούν, και με τη σειρά τους να εξουδετερωθεί η επιρροή του Ιράν στην Υεμένη, θα πρέπει να δεσμευτούν στις επιχειρήσεις χερσαία στρατεύματα. Αν συμβεί αυτό, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι οι Χούτις, οι οποίοι έχουν ήδη αποδειχτεί πάμπολλες φορές ως μια ικανή δύναμη, θα πρέπει να υποστηρίζονται όχι μόνο από τους Ιρανούς, αλλά και από τις στρατιωτικές δυνάμεις που παρέμειναν πιστοί στον Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ, πρώην πρόεδρος της Υεμένης, ο οποίος είναι τώρα σταθερά στο στρατόπεδό τους.

Και αυτό φέρνει στην επιφάνεια την πιθανότητα, όχι απλά για μία δαπανηρή και χρονοβόρα επιχειρήση, αλλά και για μια θανάσιμη εξέγερση παρόμοια με εκείνη που σημειώθηκε στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη και αλλού. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Αλλά για τη Σαουδική Αραβία αυτή θα είναι η πρώτη δοκιμή της να αναλάβει την ηγεσία σε έναν πολεμικό συνασπισμό - και εξίσου σημαντικό, μπορεί επίσης να είναι η τελευταία ευκαιρία της να σταματήσει το Ιράν στα νότια σύνορα της.

Υεμένη: Νέες ισορροπίες;

Στο Μπαχρέιν και την ανατολική επαρχία της Σαουδικής Αραβίας, το Ιράν δρα παρασκηνιακά για να υπονομεύσειτις τις κυβερνήσεις μέσω των κοινοτήτων των σιιτών, μια απειλή που αναγκάζει την Σαουδική Αραβία να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στο Μπαχρέιν το 2011 για να βοηθήσει να καταστείλει την εξέγερση των σιιτών εκεί. Και έπειτα υπάρχει η Υεμένη. Το μακροπρόθεσμο στρατηγικό συμφέρον του Ιράν στην Υεμένη είναι απλό. Βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της χερσονήσου του Κόλπου, και με έναν πληθυσμό που είναι 35% σιίτες, η Υεμένη θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένα φιλικό ορμητήριο αντιπαλότητας του Ιράν κατά της Σαουδικής Αραβίας. Για το Ιράν, ευκολότερη πρόσβαση στην Υεμένη σημαίνει ευκολότερη πρόσβαση στη Σαουδική Αραβία.

Λαθρεμπόριο όπλων

Σε ένα άρθρο τον Μάρτιο του 2012, η ​​εφημερίδα New York Times που αναφέρεται σε αξιώσεις ανώνυμων Αμερικανών αξιωματούχων, η Δύναμη Κούντς, μια ελίτ μονάδα της Ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς (IGRC) διακινούσε σημαντικές ποσότητες από καλάσνικοφ AK-47, εκτοξευτές χειροβομβίδων και άλλα όπλα για τους Χούτις στην Υεμένη. Και τον Ιανουάριο του 2013, μια κρύπτη όπλων που κατασχέθηκαν από ένα πλοίο στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης αναφέρθηκε από το CNN να έχει ιρανικά σημάδια. Περιλάμβανε βλήματα εδάφους-αέρος, εκρηκτικά C-4 και άλλα όπλα, και υποτίθεται ότι προορίζονταν για τους Χούτις.

Για τη Σαουδική Αραβία, το διακύβευμα είναι υψηλό. Σαουδική αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών θεωρούν την Υεμένη να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος της ασφάλειας στον Κόλπο και μια «εύκολη λεία για την Τεχεράνη για να διεισδύσει και να την χειραγωγήσει». Τα σύνορα Σαουδικής Αραβίας-Υεμένης χρησιμεύουν επίσης ως το κύριο σημείο της διείσδυσης της AQAP, η οποία εξακολουθεί να θεωρείται η μεγαλύτερη τρομοκρατική απειλή για το Βασίλειο.

Για ακριβώς αυτούς τους δύο λόγους, οι Σαουδάραβες έχουν παράσχει σημαντική οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη προς την κεντρική κυβέρνηση της Υεμένης, και ακόμη έχουν διεξάξει κατά το παρελθόν στο έδαφος της Υεμένης διάφορες επιθέσεις εναντίον των Χούτις και της AQAP.

Η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και το «μεγάλο παιχνίδι» στην Υεμένη

Θυμίζει το «μεγάλο παιχνίδι» στο Αφγανιστάν μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Ρωσίας πάνω από εκατό χρόνια πριν, ο στρατηγικός ανταγωνισμός της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν για την εξουσία και την επιρροή στη Μέση Ανατολή, που εκτείνεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα προς τον Κόλπο και την Αραβική Θάλασσα.

Η κάρτα της Υεμένης είναι ένα στρατηγικό διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια του Ιράν. Το εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι στην Υεμένη είναι από τα παλαιότερα, πιο περίπλοκα και πιο δυναμικά πολιτικά παιχνίδια στη Μέση Ανατολή.

Μια φτωχή και αδύναμη κεντρική κυβέρνηση σουνιτών που μόλις και μετά βίας κρατάει στην εξουσία όπως έπρεπε να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα διαρκείς συγκρούσεις με πλειάδα παραγόντων, έχει θρυμματιστεί πριν από μία εβδομάδα. Με τις φυλετικές διαφορές να συνεχίζονται χωρίς ορατό αποτέλεσμα στον ορίζοντα, με αποσχιστικά κινήματα τόσο στο βορρά όσο και το νότο, ήταν σε θέση να χρησιμεύσει ως βάση φιλοξενείας για την Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP). Δύο από αυτές τις συγκρούσεις, ωστόσο, μία εσωτερική και μία εξωτερική, συνδέονται στενά υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων.

Η πρώτη είναι μια εξέργεση για πάνω από μια δεκαετία, όπου η σιιτική μειονότητα των Χούτις στο βορρά ανέτρεψε μόλιες την περασμένη βδομάδα την κεντρική κυβέρνηση και εμφανίζεται, τουλάχιστον για τώρα, σε θέση να διαθέτει πολύ μεγαλύτερη δύναμη. Ωστόσο, πολλά αναπάντητα ερωτήματα παραμένουν ως προς το πώς τελικά θα διέπεται η χώρα και από ποιον. Η δεύτερη, και πιο σημαντική σύγκρουση από γεωπολιτικής σκοπιάς, περιλαμβάνει δύο εξωτερικούς παράγοντες, και έχει δυνητικά εκτεταμένες περιφερειακές επιπτώσεις που μπορούν να αλλάξουν την ισορροπίατης εξίσωσης δύναμης στη Μέση Ανατολή.

Εν κατακλείδι, τι σημαίνουν αυτά;

Είναι η Υεμένη πραγματικά τόσο σημαντική για τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν; Για τη Σαουδική Αραβία, ότι συμβαίνει στα νότια σύνορά της είναι ένα θέμα σοβαρής εθνικής ασφάλειας, ιδιαίτερα τώρα που το μέλλον της Υεμένης τίθεται υπό αμφισβήτηση. Δεν μπορεί να επιτρέψει να βασιλεύσει η αστάθεια εκεί για να δώσει το Ιράν μια σταθερή βάση στη χερσόνησο ή να επιτρέψει την ελεύθερη κυκλοφορία της AQAP βόρεια των συνόρων.

Για το Ιράν οι σημαντικές χώρες είναι το Ιράκ και η Συρία. Και οι δύο αυτές χώρες χρησιμεύουν ως πεδίο πρόσκρουσης μεταξύ του Ιράν και των σουνιτών στη Μέση Ανατολή. Η Υεμένη αποτελεί για το Ιράν ένα στρατηγικό διαπραγματευτικό χαρτί.  Το Ιράν θα προσπαθήσει να πιέσει τους Σαουδάραβες να υποχωρήσουν από το Ιράκ και τη Συρία ή αλλιώς να διακινδυνεύσουν μια συντονισμένη προσπάθεια για να υπονομεύσουν περαιτέρω τα νότια σύνορά τους. Και έτσι το μεγάλο παιχνίδι συνεχίζεται.http://defencenews.gr/