Ατζέντα ραμμένη στα μέτρα της ακροδεξιάς

Η ύπατη εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της Ε.Ε., Φεντερίκα Μογκερίνι |AP Photo/ Virginia Mayo efsyn.gr/

Συντάκτης: Κώστας Μοσχονάς

Σύστημα ποσοστώσεων για την κατανομή των μεταναστών στα κράτη-μέλη προτίθεται να προτείνει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην «Ευρωπαϊκή Ατζέντα για τη Μετανάστευση» που παρουσίασαν χθες ο αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς, η ύπατη εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας Φεντερίκα Μογκερίνι και ο αρμόδιος για τη μετανάστευση επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος.

Η «Ατζέντα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει τις προτάσεις που θα υποβληθούν βραχυπρόθεσμα στα κράτη-μέλη για τη μετανάστευση μετά τα τραγικά γεγονότα στη Μεσόγειο. Περιγράφονται τα άμεσα μέτρα που θα ληφθούν για την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης, αλλά και οι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν τα επόμενα χρόνια για την καλύτερη διαχείριση όλων των πτυχών της μετανάστευσης. Συγκεκριμένα:

•Μέχρι το τέλος Μαΐου, η Επιτροπή θα προτείνει έναν μηχανισμό προσωρινής κατανομής στο εσωτερικό της Ε.Ε. των ατόμων που σαφώς χρήζουν διεθνούς προστασίας. Πρόταση για ένα μόνιμο, κοινό σύστημα της Ε.Ε., που θα διέπει τη μετεγκατάσταση σε επείγουσες καταστάσεις αιφνίδιας εισροής μεταναστών, η οποία θα υποβληθεί μέχρι τα τέλη του 2015.

•Πρόταση ενεργοποίησης, για πρώτη φορά, του μηχανισμού επείγουσας κατάστασης για να βοηθηθούν τα κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν αιφνίδια εισροή μεταναστών.

•Πρόταση, μέχρι το τέλος Μαΐου, για ένα πανευρωπαϊκό καθεστώς επανεγκατάστασης, που θα παρέχει για την επόμενη διετία 20.000 θέσεις κατανεμημένες σε όλα τα κράτη-μέλη για εκτοπισμένους που σαφώς χρήζουν διεθνούς προστασίας στην Ευρώπη, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί με επιπλέον ποσό 50 εκατ. ευρώ το 2015 και το 2016. Βέβαια, οι 20.000 θέσεις που θα κατανεμηθούν είναι πολύ λίγες, όταν μόνο οι Σύροι μετανάστες φτάνουν τα 380.000 άτομα.

•Εναρξη, στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας, μιας ναυτικής επιχείρησης στη Μεσόγειο για την εξάρθρωση των δικτύων λαθρομετανάστευσης και την καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

•Τριπλασιασμός των οικονομικών και άλλων πόρων για τις κοινές επιχειρήσεις «Τρίτων» και «Ποσειδών» της Frontex το 2015 και το 2016. Σήμερα εγκρίθηκε τροποποιητικός προϋπολογισμός για το 2015 ώστε να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι πόροι -συνολικά 89 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 57 εκατ. ευρώ για έκτακτη χρηματοδότηση του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενταξης και 5 εκατ. ευρώ του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας, για τα κράτη-μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή- και μέχρι το τέλος Μαΐου θα παρουσιαστεί το νέο επιχειρησιακό σχέδιο «Τρίτων».

Τα κριτήρια

Οπως διευκρίνισε ο Δ. Αβραμόπουλος, τα βασικά κριτήρια για την κατανομή των μεταναστών στα κράτη-μέλη με το σύστημα των ποσοστώσεων θα είναι ο πληθυσμός (στοιχεία μέχρι 1.1.2014) και το ΑΕΠ κάθε χώρας (στοιχεία 2013). Ως διορθωτικά κριτήρια θα ληφθούν υπόψη ο μέσος όρος μεταναστών στους οποίους παραχωρήθηκε άσυλο κατά την περίοδο 2010-2012 σε κάθε χώρα και το ποσοστό συνολικής ανεργίας (στοιχεία 2014), με βάση τη Eurostat. Η πρόταση για υποχρεωτικό σύστημα κατανομής μεταναστών με ποσοστώσεις αναμένεται να προκαλέσει έντονες συζητήσεις μεταξύ των «28».

Πρόκειται για ένα μέτρο που θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν ορισμένα πολιτικά κόμματα (ακροδεξιά, ξενοφοβικά, ευρωφοβικά…), ιδίως στις χώρες στις οποίες έχει αρχίσει ή θα αρχίσει σύντομα προεκλογική εκστρατεία. Επιπλέον, υπάρχει και το πρόβλημα των χωρών που έχουν το δικαίωμα εξαίρεσης (Opting Out), που προβλέπεται από την κοινοτική συνθήκη.

Πρόκειται για το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και τη Δανία. Ηδη η αρμόδια υπουργός στη Μ. Βρετανία, με την όχι και τόσο φιλική δήλωσή της για τους μετανάστες που θαλασσοπνίγονται στη Μεσόγειο για να φτάσουν στην Ευρώπη («…να τους γυρίσουν πίσω»), έδειξε ότι η νέα κυβέρνηση του Ντέιβιντ Κάμερον δεν πρόκειται να αποδεχτεί την πρόταση της Επιτροπής, ιδίως ενόψει του δημοψηφίσματος το 2017 για την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε…

Η «Ατζέντα», λοιπόν, αποτελεί μια ευρωπαϊκή απάντηση, καθώς συνδυάζει εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές, την πλήρη αξιοποίηση των οργανισμών και των εργαλείων της Ε.Ε. και την ανάμιξη όλων των εμπλεκόμενων μερών: κρατών-μελών, οργάνων της Ε.Ε., διεθνών οργανισμών, κοινωνίας των πολιτών, τοπικών αρχών και τρίτων χωρών. Το μπαλάκι τώρα είναι στην πλευρά των κρατών-μελών…