Γράφει ο Ηλίας Κουσκουβέλης*
Ποιος ήταν φίλος με τον Άσαντ και έκανε μαζί του οικογενειακές διακοπές; Ο Ερντογάν!
Ποιας χώρας οι ένοπλες δυνάμεις εκπαίδευαν τις Συριακές; Της Τουρκίας!
Ποια χώρα υποδαύλισε την συριακή «Αραβική Άνοιξη» και υποδέχθηκε όσους αυτομολούσαν από τον συριακό στρατό; Η Τουρκία!
Ποια χώρα εξόπλισε αντάρτες στο εσωτερικό της Συρίας και ποια χώρα, μαζί με τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, συνέβαλε στον εξοπλισμό του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ); Η Τουρκία!
Ποια χώρα εμπορεύονταν ενεργά με το ΙΚ, ποια επέτρεπε τη διακίνηση και την περίθαλψη στα νοσοκομεία της των Τζιχαντιστών, και ποια δυσχέραινε τις επιχειρήσεις των Δυτικών εναντίον του; Και πάλι – το γνωρίζετε – η Τουρκία!
Ποιος αντιστάθηκε και ποιος κέρδισε την πρώτη μάχη κατά του ΙΚ στο Κομπάνι, προκαλώντας παγκόσμιο θαυμασμό, ενώ η Τουρκία έκανε ότι μπορούσε για να πέσει η πόλη στα χέρια των Ισλαμιστών; Οι Κούρδοι!
Και τώρα, στις 24 Αυγούστου 2016, η Τουρκία παρανόμως εισέβαλε στη Συρία, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, την ανοχή της Ρωσίας, αλλά και, σύμφωνα με κουρδικές πηγές, του Ιράν και του Άσαντ.
Μετά την εισβολή, τρία βασικά ερωτήματα προκύπτουν, που θα επιχειρήσω να απαντήσω.
1. Γιατί η Τουρκία εισέβαλε;
Ο μέσος πολίτης, που λίγο παρακολουθεί τα τεκταινόμενα, απαντά εύκολα και γρήγορα: για να μην επιτρέψει τα δύο κουρδικά τμήματα νοτίως των συνόρων της να ενωθούν και να δημιουργήσουν μία ζώνη αποκλεισμού της, η οποία μάλιστα σε μεγάλα τμήματά της επικοινωνεί με κουρδικούς πληθυσμούς εντός της Τουρκίας. Ταυτοχρόνως, προσθέτω, η Τουρκία δηλοποιεί προς την Δύση και την ικανότητά της να εκμεταλλευτεί το περιορισμένο γεωγραφικά τακτικό της πλεονέκτημα, αλλά και την ανοχή που της δείχνουν οι άλλοι παίκτες στη Συρία.
2. Γιατί οι ΗΠΑ υποστήριξαν και Ρωσία ανέχτηκε την τουρκική εισβολή;
Προφανώς οι ΗΠΑ το έκαναν σε μία λογική κατευνασμού του Ερντογάν και πολέμου κατά του ΙΚ, στον οποίον η Τουρκία επιτέλους εμπλέκεται ενεργά. Ωστόσο, σε αυτό το σημείο, δεν είναι δυνατόν να μη γίνουν δύο παρατηρήσεις. Πρώτον, ότι ο κατευνασμός στις διεθνείς σχέσεις είναι μία στρατηγική με εξαιρετικά βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα, οδηγώντας μάλλον στην ενίσχυση του κατευναζόμενου. Δεύτερον, οι ΗΠΑ θέτουν σε κίνδυνο έναν ή μάλλον τον μοναδικό, στρατιωτικά ικανό και πραγματικό τους σύμμαχο στη Συρία, τους Κούρδους.
Όσο για τη Ρωσία τα πράγματα είναι προφανή. Το πρώτο είναι ότι δημιουργείται πρόβλημα στη στρατηγική της Δύσης, καθώς γνωρίζει ότι αργά ή γρήγορα οι δύο σύμμαχοι των ΗΠΑ, Τουρκία και Κούρδοι, θα συγκρουσθούν. Το δεύτερο όμως είναι σημαντικότερο: ότι μία χώρα του ΝΑΤΟ, η Τουρκία, εισβάλοντας στη Συρία, επαναλαμβάνει την συμπεριφορά της Ρωσίας στην Κριμαία. Ποιος θα επιπλήξει πλέον τη Ρωσία επειδή παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο στην Κριμαία;
3. Και από εδώ και πέρα;
Η Τουρκία εισέβαλε για να μείνει! Μέχρι πότε; Μέχρι που να βρεθεί μία λύση στη Συρία – αν βρεθεί – η οποία θα ευνοεί και τα συμφέροντά της!
Μέχρι τότε όμως, η Τουρκία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις των Κούρδων (που εκδηλώθηκαν την αμέσως επόμενη μέρα), αλλά και του ΙΚ. Και, σε συνδυασμό με όλα τα άλλα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα στο εσωτερικό της, τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου εύκολα για την ίδια!
*Ο Ηλίας Κουσκουβέλης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, πρώην Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κάτοχος της Έδρας ΓΕΕΘΑ στις Στρατηγικές Σπουδές ‘Θουκυδίδης’
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου