Η Σπασμένη Σκακιέρα. Ο Βρζενίνσκυ εγκαταλείπει το Σχέδιο Αυτοκρατορίας

Mike Whiney, Counterpunch.

Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού

[Ο κεντρικός αρχιτέκτονας του σχεδίου αμερικανικής παγκόσμιας κυριαρχίας, κορυφαίος στρατηγικός εγκέφαλος και σύμβουλος προέδρων, ο πολωνικής καταγωγής Σμπίγκνιου Μπρζεζίνσκυ, του οποίου το τελευταίο σύγγραμμα « Η Μεγάλη Σκακιέρα» κατέστη βίβλος αναφοράς για τους διεθνολογούντες και στην Ελλάδα, υποχρεώνεται σε ρεαλιστική ανασύνταξη σε αμυντικές θέσεις, διαπιστώνοντας «τεκτονικές διεθνείς ανατροπές» των δεδομένων.

Αυτή η πολυσήμαντη και ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη αναθεώρηση υπολογισμών καταγράφεται σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Αmerican Interest» και αναλύεται στο κατωτέρω άρθρο του δημοσιολόγου Μάϊκ Χουίτνυ, στην ιστοσελίδα Counterpunch, έγκυρο όργανο της παράλληλης ελεύθερης ενημέρωσης. Πολύτιμη θρυαλλίδα και αφετηρία σοβαρού προβληματισμού, για όσους -αρμοδίως ή μη- αναζητούν στρατηγική εθνικής επιβίωσης, το διαφωτιστικό άρθρο αναφέρει τα ακόλουθα –με  υπογραμμίσεις του συγγραφέα:]

Ο κύριος αρχιτέκτονας του σχεδίου της Ουάσιγκτων να κυβερνά τον κόσμο εγκατέλειψε το σχέδιο και συνιστά την σφυρηλάτηση δεσμών με τη Ρωσία και την Κίνα. Ενώ το άρθρο του Σμπίγκνιου Μπρζεζίνσκυ στο  «Αμερικανικό Συμφέρον» φέρει τον τίτλο « Προς Μια Παγκόσμια Αναδιάταξη» αγνοήθηκε κατά το πλείστον από τα ΜΜΕ, αποκαλύπτει ότι ισχυρά μέλη του κατεστημένου κατάστρωσης πολιτικής δεν πιστεύουν πλέον ότι η Ουάσιγκτων θα επικρατήσει στην επιδίωξή της να επεκτείνει την αμερικανικήν ηγεμονία στη Μέση Ανατολή και στην Ασία.

Ο Μπρζεζίνσκυ που ήταν ο κύριος υπερασπιστής αυτής της ιδέας και που κατέστρωσε το σχέδιο για την αυτοκρατορική επέκταση το 1997, στο βιβλίο του: « Η Μεγάλη Σκακιέρα: Αμερικανική Υπεροχή Και Οι Γεωστρατηγικές  Υποχρεώσεις της» έκανε στροφή όπισθεν και συνιστά μια δραματική αναθεώρηση της στρατηγικής.                     

Ορίστε ένα απόσπασμα του άρθρου του στο Α.Ι.:

« Καθώς η εποχή της κυριαρχίας τους τελειώνει, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ανάγκη να ηγηθούν στην αρχιτεκτονική αναδιάταξη της παγκόσμιας δύναμης.»

Πέντε βασικά δεδομένα αναφορικά με την προκύπτουσα ανακατανομή της παγκόσμιας πολιτικής ισχύος και την βίαιη πολιτική αφύπνιση της Μέσης Ανατολής σηματοδοτούν τον ερχομό μιας νέας αναδιάταξης (δυνάμεων) στον κόσμο.

Ο κατάλογος αυτών των βασικών δεδομένων είναι ότι οι ΗΠΑ είναι ακόμη η ισχυρότερη οντότητα πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά ,αλλά , λόγω των περίπλοκων γεωπολιτικών μεταβολών στις περιφερειακές ισορροπίες, δεν είναι πια η παγκόσμια αυτοκρατορική δύναμη.»

(΄Αρθρο « Προς Μια Παγκόσμια Αναδιάταξη», Σμπίγκνιου Μπρζεζίνσκυ, Τhe American Interest)

Επανάληψη: Οι ΗΠΑ «δεν είναι πλέον η παγκόσμια αυτοκρατορική δύναμη.»                                                

Συγκρίνατε αυτή την εκτίμηση με την τοποθέτηση του Μπρζεζίνσκυ, προ ετών, στη Σκακιέρα, όταν διακήρυσσε ότι οι ΗΠΑ ήταν « η υπέρτατη δύναμη στον κόσμο»: «…Την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα διαπιστώσαμε μια τεκτονική αλλαγή στα παγκόσμια πράγματα. Για πρώτη φορά, μια μη-Ευρασιατική δύναμη αναδείχθηκε όχι μόνο ως ο κρίσιμος διαιτητής των ευρασιατικών σχέσεων ισχύος, αλλά επίσης η υπέρτατη δύναμη του κόσμου. Η ήττα και συντριβή της Σοβιετικής ΄Ενωσης ήταν το τελικό βήμα της γοργής ανόδου μιας δύναμης του Δυτικού Ημισφαιρίου, των Ηνωμένων Πολιτειών, ως της μόνης και πράγματι της πρώτης πραγματικής παγκόσμιας δύναμης» ( « Η Σκακιέρα: Η Αμερικανική Υπεροχή και οι Γεωστρατηγικές Υποχρεώσεις της» Basic Books,1997, σελ.xιιι )

Ορίστε και άλλα από το άρθρο στο American Interest:

« Γεγονός είναι ότι ουδέποτε υπήρξε μια πραγματικά «κυρίαρχη» παγκόσμια δύναμη μέχρι τη εμφάνιση της Αμερικής στην διεθνή σκηνή… Η αποφασιστική νέα παγκόσμια πραγματικότητα ήταν η εμφάνιση στην παγκόσμια σκηνή της Αμερικής ως ταυτόχρονα του πλουσιότερου και του στρατιωτικά ισχυρότερου παίκτη. Κατά το τελευταίο τμήμα του 20ού αιώνα καμιά άλλη δύναμη δεν την πλησίασε καν. Η εποχή αυτή τώρα τελειώνει.» ( American Interest)

Aλλά γιατί « αυτή η εποχή τώρα τελειώνει»; Τι άλλαξε από το 1997, όταν ο Μπρζεζίνσκυ αναφερόταν στις ΗΠΑ ως την «υπέρτατη στο κόσμο δύναμη»;

Ο Μπρζεζίνσκυ αναφέρει την άνοδο της Ρωσίας και της Κίνας, την αδυναμία της Ευρώπης και την «βίαιη πολιτική αφύπνιση μεταξύ των μεταποικιακών μουσουλμάνων» ως τα άμεσα αίτια αυτής της αιφνίδιας ανατροπής.                    

Τα σχόλιά του για το Ισλάμ είναι ιδιαίτερα διδακτικά, κατά το ότι προσφέρει μια ρασιοναλιστική εξήγηση της τρομοκρατίας σ’ αντίθεση με την τυποποιημένη κυβερνητική παρόλα «μισούν τις ελευθερίες μας». Προς τιμήν του, ο Μπρζεζίνσκυ βλέπει την έκρηξη της τρομοκρατίας σαν το «ξεχείλισμα της ιστορικής αγανάκτησης» (από «ένα βαθύ συναίσθημα αδικίας») και όχι σαν την ανεγκέφαλη βία φανατικών ψυχοπαθών.

Φυσικά, σε ένα σύντομο άρθρο, 1.500 λέξεων, ο Μπρζεζίνσκυ δεν μπορεί να αναφερθεί σε όλες τις προκλήσεις  ( ή τις απειλές) που οι ΗΠΑ μπορεί ν’ αντιμετωπίσουν στο μέλλον. Αλλά είναι σαφές ότι αυτό που περισσότερο τον ανησυχεί είναι η ενίσχυση των οικονομικών, πολιτικών και στρατιωτικών δεσμών μεταξύ Ρωσίας, Κίνας, Ιράν, Τουρκίας και των άλλων κρατών της Κεντρικής Ασίας. Αυτή είναι η κύρια περιοχή του προβληματισμού του. Είχε μάλιστα προβλέψει το πρόβλημα το 1997, όταν έγραφε τη Σκακιέρα. Ορίστε τι είχε πει τότε:

«Από εδώ και εμπρός, οι ΗΠΑ μπορεί ν’ απαιτηθεί να αποφασίσουν πως θα αντιμετωπίσουν περιφερειακούς συνασπισμούς που θα επιχειρούν να εκτοπίσουν την Αμερική από την Ευρασία, απειλώντας έτσι τη θέση της Αμερικής ως παγκόσμιας δύναμης.» (σελ.55)

« Για να το διατυπώσουμε με όρους που αντιστοιχούν στην πιο βάρβαρη εποχή των αρχαίων αυτοκρατοριών, οι τρείς μεγάλοι δεοντολογικοί κανόνες της αυτοκρατορικής γεωστρατηγικής είναι να εμποδίζεις τη συνωμοσία και να διατηρείς την εξάρτηση ασφαλείας  των βασσάλων (υποτελών), να κρατείς τους συνεργαζόμενους πειθαρχικούς και προστατευμένους και να εμποδίζεις τους βαρβάρους να συνασπίζονται.» (σε.40)

«… να εμποδίζεις τη συνωμοσία μεταξύ των βασσάλων.» Αυτό τα λέει όλα, δεν είναι;

Η προκλητική πολιτική της κυβέρνησης  Ομπάμα, ιδιαίτερα με την ανατροπή των κυβερνήσεων της Λιβύης και της Ουκρανίας, επιτάχυνε σημαντικά τον ρυθμό σχηματισμού αυτών των αντι-αμερικανικών συμμαχιών. Με άλλα λόγια, οι εχθροί της Ουάσιγκτων προέκυψαν  ως συνέπεια της συμπεριφοράς της Ουάσιγκτων. Ο Ομπάμα μόνο τον εαυτό του μπορεί να μεμφθεί.

Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν, μπροστά στην αυξανόμενη απειλή της περιφερειακής αστάθειας και στην τοποθέτηση δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας, ανταποκρίθηκε με την ενίσχυση συμμαχιών με χώρες στη περίμετρο της Ρωσίας και στη Μέση Ανατολή. Ταυτόχρονα, ο Πούτιν και οι συνάδελφοί του των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα,  Νότιος Αφρική) ίδρυσαν ένα εναλλακτικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο προορίζεται να αμφισβητήσει τη κυριαρχία του δολαρίου, που είναι η πηγή της παγκόσμιας δύναμης των ΗΠΑ.

Αυτός είναι ο λόγος που ανάγκασε τον Μπρζεζίνσκυ να κάνει γοργή στροφή 180 μοιρών και να εγκαταλείψει το σχέδιο για παγκόσμια αμερικανικήν ηγεμονία. Επειδή ανησυχεί για τους κινδύνους ενός νομισματικού συστήματος εκτός δολαρίου μεταξύ αναπτυσσομένων και ουδετέρων χωρών, το οποίο θα αντικαταστήσει το ολιγοπώλιο της Κεντρικής Τράπεζας. Εάν συμβεί αυτό, τότε οι ΗΠΑ θα χάσουν την λαβή στραγγαλισμού της διεθνούς οικονομίας και θα τεθεί τέρμα στο ληστρικό σύστημα με το οποίο πράσινα τυπωμένα  στρατσόχαρτα ανταλλάσσονται με πολύτιμα αγαθά και υπηρεσίες.

Δυστυχώς, η προσεκτικότερη μέθοδος του Μπρζεζίνσκυ δεν είναι πιθανόν να ακολουθηθεί από την φαβορί υποψήφια πρόεδρο Χίλλαρυ Κλίντον, σταθερή οπαδό της αυτοκρατορικής επέκτασης με την ισχύ των όπλων. Η Κλίντον είναι που εισήγαγε την λέξη «άξονας» στο λεξικό στρατηγικής, σε ομιλία που εξεφώνησε το 2010, με τον τίτλο           «Ο Αμερικανικός Αιώνας του Ειρηνικού» και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Εξωτερική Πολιτική.

«Καθώς ο πόλεμος στο Ιράκ τερματίζεται και η Αμερική αρχίζει να αποσύρει τις δυνάμεις της από το Αφγανιστάν, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια αιχμή άξονα», άρχιζε η ομιλία της. « Τη επόμενη δεκαετία πρέπει να είμαστε ευφυείς και συστηματικοί για το που θα επενδύσουμε χρόνο και ενέργεια, ώστε να βρεθούμε στην καλύτερη θέση για την διατήρηση της ηγεσίας μας, την εξασφάλιση των συμφερόντων μας και την προώθηση των αξιών μας. Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα της αμερικανικής πολιτικής τέχνης την επόμενη δεκαετία θα είναι να επιδοθεί στην σημαντική αύξηση επένδυσης –διπλωματικής, οικονομικής, στρατηγικής και άλλης- στην περιοχή της Ασίας- Ειρηνικού…

«Ο έλεγχος (harnessing-χαλιναγώγηση) της ανάπτυξης και του δυναμισμού της Ασίας είναι καίριας σημασίας για τα αμερικανικά οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα και κρίσιμη προτεραιότητα για τον πρόεδρο Ομπάμα… Η περιοχή αποδίδει ήδη το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής και σχεδόν το ήμισυ του διεθνούς εμπορίου…» ( O Aμερικανικός Αιώνας του Ειρηνικού. Ομιλία Υπουργού Εξωτερικών Χίλλαρυς Κλίντον. Περιοδικό Εξωτερική Πολιτική.)

Συγκρίνατε την ομιλία της Κλίντον με τα σχόλια του Μπρζενζίνσκυ στην Σκακιέρα, 14 χρόνια νωρίτερα:

«Για την Αμερική το μεγαλύτερο γεωπολιτικό βραβείο είναι η Ευρασία…(σελ.30)… Η Ευρασία είναι η μεγαλύτερη ήπειρος του πλανήτη και γεωπολιτικός άξονας. Η δύναμη που κυριαρχεί στην Ευρασία θα ελέγχει δύο από τις τρεις πιο προηγμένες και οικονομικά παραγωγικότερες περιοχές… Περί τα 75% του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν στην Ευρασία και εκεί επίσης βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού πλούτου του κόσμου, τόσο σε επιχειρήσεις όσο και υπό το έδαφος. Η Ευρασία αντιπροσωπεύει τα 60% του παγκόσμιου ακαθάριστου εισοδήματος και τα τρία τέταρτα των ενεργειακών πηγών.» (σελ.31)

Οι στρατηγικοί στόχοι είναι πανόμοιοι, η μόνη διαφορά είναι ότι ο Μπρζεζίνσκυ εισήγαγε μια διόρθωση πορείας, βασιζόμενη στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και στην αυξανόμενη αντίσταση στον αμερικανικό τραμπουκισμό (bullying), ζυγό και κυρώσεις. Δεν φθάσαμε ακόμα στο σημείο κάμψεως της αμερικανικής υπεροχής, αλλά η ημερομηνία πλησιάζει γρήγορα και ο Βρζεζίνσκυ το γνωρίζει.

Αντίθετα η Κλίντον μένει ακόμη δεσμευμένη στην υποχρέωση να επεκτείνει την αμερικανική ηγεμονία στην Ασία. Δεν αντιλαμβάνεται τους κινδύνους που αυτό προκαλεί για τη χώρα της και για τον κόσμο. Θα επιμείνει στις επεμβάσεις μέχρις ότου ο αμερικανικός πολεμικός οδοστρωτήρας  αχρηστευτεί, πράγμα, που αν κρίνει κανείς από τις ρητορικές υπερβολές, θα συμβεί πιθανώς κάπου στην πρώτη θητεία της.

Ο Βρζεζίνσκυ παρουσιάζει ένα ρασιοναλιστικό ιδιοτελές σχέδιο για υποχώρηση, ελαχιστοποίηση των μελλοντικών συγκρούσεων, αποφυγή μιας πυρηνικής σύρραξης και διατήρηση της παγκόσμιας τάξης (δηλαδή του «συστήματος δολαρίου»). Αλλά θ’ ακολουθήσει τη συμβουλή του η αιμοδιψής Χίλλαρυ;

http://tsak-giorgis.blogspot.gr