Γράφει ο Πολυδεύκης
Τον τελευταίο καιρό υπάρχει έντονη ανησυχία για το περίφημο Brexit και την υλοποίησή του. Την ίδια στιγμή το λεγόμενο Grexit δείχνει να απασχολεί λιγότερο τα διεθνή ΜΜΕ, χωρίς ωστόσο να έχει σβηστεί από την ατζέντα των δημοσιογράφων. Ωστόσο αυτή η εμμονή στην αποκλειστική ενασχόληση με τα δύο άκρα της εν λόγω ευρωπαϊκής διαγωνίου έχει αποστρέψει την προσοχή μας από άλλους εν δυνάμει κινδύνους για την ευρωπαϊκή «οικογένεια».
Η πολυετής σχέση μεταξύ της πολιτικής και της οικονομικής αστάθειας στην Ιταλία θα μπορούσε και πάλι να φέρει έντονους κλυδωνισμούς σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ιταλία θα διεξάγει δημοψήφισμα για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στις 4 Δεκέμβρη. Κατά τις εβδομάδες που απομένουν μέχρι την ψηφοφορία, η κυβέρνηση της Ρώμης είναι πιθανό να ανακοινώσει αύξηση των δημοσίων δαπανών και χαμηλότερους φόρους για να βελτιώσει τη δημοτικότητά της. Αυτό είναι από μόνο του αρκετό για να δημιουργήσει τριβές με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, γεγονός που αντανακλάται στις πρόσφατες ελαφρού τύπου διενέξεις μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου και τις ιταλικές επικρίσεις για τη λιτότητα στην ευρωζώνη και την έλλειψη συνασπισμού για μια συντονισμένη απάντηση στην κρίση της μετανάστευσης. Όπως και αν έχει οι αποφάσεις αυτές είναι απίθανο να οδηγήσουν σε τιμωρία για την Ιταλία για την μη επίτευξη των στόχων της για τη μείωση του ελλείμματος.
Τα ιταλικά κόμματα της αντιπολίτευσης αγωνίζονται ενάντια στις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, αντιμετωπίζοντας μικροπολιτικά το θέμα ώστε να καθιζάνουν την δημοτικότητα του πρωθυπουργού Matteo Renzi και να οδηγήσουν στην παραίτησή του. Μια απόρριψη των μεταρρυθμίσεων θα πυροδοτήσει μια πολιτική κρίση, αλλά είναι αμφίβολο ότι αυτή δε θα μπορεί να αντιμετωπιστεί, ελέω και των σκοπιμοτήτων της Γερμανίας. Οι πρόωρες εκλογές συμφέρει όλες τις πλευρές να αποφευχθούν καθώς τα περισσότερα μέρη στο ιταλικό Κοινοβούλιο θέλουν να αποτρέψουν μια νέα εκλογική αναμέτρηση που θα μπορούσε να εντείνει την αβεβαιότητα σε μια περίοδο που τα τραπεζικά προβλήματα της χώρας είναι υπεράνω όλων. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται το ποσοστό ελλείμματος ορισμένων εκ των κυριότερων οικονομιών της ευρωζώνης, σύμφωνα με τη EUROSTAT και το όριο που έχει τεθεί από τους κανόνες της Ε.Ε. Τα αποτελέσματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για αρκετές από τις χώρες, οι οποίες είναι υποψήφιες για κυρώσεις μη κάλυψης των προαπαιτουμένων, με την Ιταλία να «φλερτάρει» με αυτές.
Παρ ‘όλα αυτά, κάθε βαθμός πολιτικής αβεβαιότητας που περιβάλλει το δημοψήφισμα θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τους φόβους της αγοράς για τη σταθερότητα των ιταλικών τραπεζών και την ικανότητα της κυβέρνησης να εισαγάγει μεταρρυθμίσεις. Οι διάφορες ιταλικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Monte dei Paschi (τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας), προσπαθούν να προσελκύσουν νέα κεφάλαια και να μειώσουν την επιβάρυνσή τους από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Μια πολιτική κρίση στην Ιταλία θα μπορούσε να καταστήσει πιο δύσκολη, για τις τράπεζες, την επίτευξη αυτών των στόχων. Η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα στην Ιταλία θα μπορούσε επίσης να έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις για τις τράπεζες σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. ΗDeutsche Bank της Γερμανίας, ειδικότερα, είναι υπό αυξανόμενο έλεγχο, εν μέσω αμφιβολιών, για την οικονομική υγεία της και τα συνεχή νομικά προβλήματα, όπως αυτά έχουν προκύψει από αμερικανικές κυρώσεις. Σε περίπτωση που η πολιτική αστάθεια της Ιταλίας φτάσει σε ένα σημείο που υπονομεύει σοβαρά την εμπιστοσύνη των αγορών στον τραπεζικό τομέα της, τα τρωτά σημεία που αντιμετωπίζει ο αντίστοιχος τραπεζικός τομέας στη Γερμανία θα οδηγήσουν το Βερολίνο και τη Ρώμη προς μια συμβιβαστική λύση σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τις τράπεζες σε επίπεδο ευρωζώνης.
Ο παρακάτω πίνακας της EUROSTAT με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (σ.σ. χαρακτηρίζονται ως τέτοια όσα δεν έχουν εξυπηρετηθεί εντός 90 ημερών) είναι σημαντικός για την οικονομική ανάλυση της Ιταλίας και κυρίως για τον χαρακτηρισμό της ως τον πιο επισφαλή κρίκο για την ευρωπαϊκή οικονομία. Το μέγεθος των δανείων αυτών, καθώς και της ιταλικής οικονομίας για την ευρωζώνη (σ.σ. εν αντιθέσει με τις επίσης προβληματικές Πορτογαλία, Σλοβενία, Ελλάδα και Κύπρο που έχουν μικρότερη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή οικονομία) αποτελούν σημαντικό παράγοντα ανασφάλειας για τις Βρυξέλλες.
Ενώ στο επίκεντρο παραμένει η Ιταλία στη νότια ζώνη της Μεσογείου, η Ελλάδα είναι πιθανό πως θα καταλήξει σε συμφωνία με τους πιστωτές της για να λάβει την επόμενη δόση του προγράμματος διάσωσής της. Παρόλο που η χώρα μας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μια σειρά από διαρθρωτικές ασθένειες, η οικονομική βοήθεια αναμένεται να φέρει κάποια προσωρινή σταθερότητα. Στοιχείο απολύτως απαραίτητο για τη Γερμανία, προκειμένου να μπορέσει να αντιμετωπίσει μεγαλύτερα προβλήματα όπως αυτό της Ρώμης. Ωστόσο, η διαπραγματευτική εκμετάλλευση των εξελίξεων από την Αθήνα δείχνει πως είναι ανύπαρκτη, αποδεχόμενη πως η χώρα είναι το παγόβουνο και όχι απλά η κορυφή του…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου