Τρίτη 2 Μαΐου 2017

Το Κουρδικό και η επόμενη μέρα στην Τουρκία

Το δίλημμα του... σουλτάνου Ερντογάν και η εξάντληση της υπομονής των Κούρδων
Η πύρρειος νίκη του Ερντογάν στο δημοψήφισμα και ο τρόπος διεξαγωγής του μονοπωλεί τη συζήτηση εντός Τουρκίας. Το 51% που έλαβε το «Ναι» καταδεικνύει τη βαθιά πόλωση που επικρατεί στην τουρκική κοινωνία, ενώ δεν είναι άτοπο να υποστηριχθεί πως το ποσοστό αυτό αποτελεί και μια αμφισβήτηση της δημοφιλίας του Ερντογάν, ειδικά αν θυμηθούμε πως στις προεδρικές εκλογές του 2014 είχε λάβει το 52% των ψήφων.
Η κατανομή των ψήφων στις περιφέρειες της Τουρκίας είναι πολύ σημαντική για να δούμε τι υποστήριξαν νευραλγικής σημασίας περιοχές για τη χώρα. Προεξέχουσες όλων είναι, φυσικά, οι κουρδικές περιφέρειες της Τουρκίας, καθότι θα καθορίσουν εν πολλοίς τη μελλοντική πολιτική που θα ακολουθήσει ο Ερντογάν.

Στις 19 κουρδικές περιφέρειες της Τουρκίας το 47% ψήφισε υπέρ του «Ναι» και περίπου το 51% υπέρ του «Όχι». Από όλες τις αμιγώς κουρδικές περιοχές, στην Μπινγκόλ κατεγράφη το μεγαλύτερο ποσοστό υπέρ του «Ναι» (72,57%), ενώ στη Σιρνάκ κατεγράφη το μεγαλύτερο ποσοστό υπέρ του «Όχι» (71,50%). Το Ντιγιάρμπακιρ, που θεωρείται η πρωτεύουσα του τουρκικού Κουρδιστάν, καταψήφισε την πρόταση για συνταγματική μεταρρύθμιση, με το «Όχι» να λαμβάνει το 67,59% των ψήφων.

Ενδιαφέρον έχει να συγκρίνουμε, επίσης, τα αποτελέσματα υπέρ του «Ναι» και του «Όχι», σε σχέση με το ποσοστό που έλαβε στις επαναληπτικές βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2015 το φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP) καθώς και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ερντογάν.

Σε ορισμένες περιφέρειες, όπως στη Χακάρι, στη Μους, στη Σιρνάκ, το «Ναι» συγκέντρωσε μεγαλύτερο ποσοστό από το προσδοκώμενο, με την επιλογή υπέρ της συνταγματικής αναθεώρησης να ανεβαίνει μέχρι και 14% σε σχέση με το αποτέλεσμα που είχε ο Ερντογάν συνδυαστικά με τους εθνικιστές στις εκλογές του 2015. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί πως σε όλες τις κουρδικές περιοχές περιστατικά βίας και νοθείας στην κάλπη έκαναν την εμφάνισή τους.

Δεύτερη ευκαιρία;
Εδώ ακριβώς τίθεται η ερώτηση τι συνέβη με τις κουρδικές ψήφους και τι «κρύβουν» τα αποτελέσματα αυτά.
Πρέπει να τονιστεί εξαρχής πως οι Κούρδοι της Τουρκίας δεν είναι ένα ενιαίο μέτωπο. Αποτελούνται από φυλές, οι οποίες ελέγχονται σχεδόν απόλυτα από τον φύλαρχο. Μέχρι τώρα είτε παραδοσιακά ψήφιζαν κάποιο φιλοκουρδικό κόμμα ή Κούρδο βουλευτή που κατέβαινε στις εκλογές είτε επέλεγαν να ψηφίσουν το ΑΚΡ. Μάλιστα, τον περασμένο Δεκέμβριο περίπου 200 φυλές δήλωσαν πίστη στον πρόεδρο Ερντογάν, γεγονός που συνηγόρησε στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.

Επιπρόσθετα καθοριστικό ρόλο στην προσέλευση των Κούρδων στις κάλπες έπαιξε η οργάνωση Hüda Par (ισλαμικό κόμμα που ζητά τη συνταγματική αναγνώριση των Κούρδων), καθώς και η οργάνωση Χιζμπουλάχ – η οποία δεν έχει καμία σχέση με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου. 

Αρκετοί αναλυτές μιλώντας το βράδυ του δημοψηφίσματος στο CNN Turk υποστήριξαν πως οι Κούρδοι δίνουν μια δεύτερη ευκαιρία στον Ερντογάν να συνομιλήσει μαζί τους. Δεν έχουν απολύτως άδικο. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες που άρχισαν το 2013 τελείωσαν άδοξα το καλοκαίρι του 2015. Τότε ο Ερντογάν επέλεξε να καλλιεργήσει ένα κλίμα φόβου και τρομοκρατίας, ώστε στις επαναληπτικές εκλογές του Νοεμβρίου να ανακτήσει τις χαμένες εθνικιστικές ψήφους των εκλογών του Ιουνίου. 

Σίγουρα η πολιτική της Άγκυρας για τους Κούρδους είναι καίριας σημασίας. Τόσο η συνεργασία με την Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση (KRG) στο Ιράκ όσο και η εκ διαμέτρου αντίθετη στάση απέναντι στους Κούρδους της Συρίας επηρεάζουν την πολιτική της Τουρκίας απέναντι στους Κούρδους της χώρας. Παράλληλα ο εξοπλισμός του ΡΚΚ με ρωσικά όπλα, όσο και το άνοιγμα αντιπροσωπειών του πολιτικού κόμματος των Κούρδων της Συρίας (PYD) στη Ρωσία είναι παράγοντες που ο Ερντογάν δεν μπορεί να αγνοήσει στη χάραξη πολιτικής. 

Κλειδί ο Οτζαλάν
Ωστόσο, για τους εθνικιστές της Τουρκίας οποιαδήποτε παροχή περαιτέρω δικαιωμάτων στους Κούρδους αποτελεί κόκκινο πανί. Με τη μέχρι τώρα κατάσταση ο Ερντογάν φαίνεται να έχει ανάγκη την υποστήριξη των εθνικιστών όχι μόνο για να κερδίζει τις επόμενες προεδρικές εκλογές – όποτε κι αν γίνουν –, αλλά κυρίως για να παραμείνει στην εξουσία μέσα από συμμαχική κυβέρνηση. 

Αν βιαστεί να αντιδράσει απέναντι στους Κούρδους, κινδυνεύει να χάσει την υποστήριξη του ΜΗΡ. Αν συνεχίσει την καταστροφική για τον κουρδικό πληθυσμό πολιτική, η αντίδραση ενάντια στο ΑΚΡ στις κουρδικές περιοχές θα αρχίζει να γιγαντώνεται. 

Και κάτι ακόμα: Ο Ερντογάν εξακολουθεί να υποστηρίζει την επαναφορά της θανατικής ποινής. Η τελευταία φορά που κρατούμενος καταδικάστηκε στην εσχάτη των ποινών ήταν το 2002. Μετά τη συνταγματική κατάργηση της θανατικής ποινής το 2004, η ποινή του κρατουμένου μετατράπηκε σε ισόβια. Ο κρατούμενος αυτός είναι ο Αμπντουλάχ Οτζαλάν, ηγέτης του ΡΚΚ. 

Εδώ ακριβώς τίθεται το ερώτημα αν απλώς και μόνο σε διακηρυκτικό επίπεδο ο Ερντογάν και οι σύμβουλοί του θα τολμήσουν να ζητήσουν την εκτέλεση της ποινής του 2002. Αν θεωρήσουμε πως το τουρκικό καθεστώς έχει λόγο να θέλει να δολοφονήσει τον Οτζαλάν, το όφελος θα είναι η υποστήριξη και οι ψήφοι των εθνικιστών της χώρας και όλων όσοι θεωρούν τον Οτζαλάν «τρομοκράτη». Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα βυθίσει τη χώρα σε πραγματικό εμφύλιο.
Έναν εμφύλιο που έτσι κι αλλιώς ο Ερντογάν έχει κηρύξει εδώ και αρκετό καιρό εναντίον των πολιτών της χώρας του... 
http://www.topontiki.gr/article/218396/koyrdiko-kai-i-epomeni-mera-stin-toyrkia

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου